Η επεισοδιακή διαφωνία ανάμεσα στην ηθοποιό Μαίρη Συνατσάκη και στον δημοσιογράφο Κώστα Τσουρό σχετικά με το ποιος έχει δικαίωμα να απαθανατίζει πρόσωπα σε φωτογραφία ή βίντεο χωρίς τη συναίνεσή τους φέρνει στην επικαιρότητα το θέμα των προσωπικών δεδομένων και το τι ακριβώς ισχύει σε αυτές τις περιπτώσεις.
Ο δημοσιογράφος αποφάσισε να στείλει εξώδικο στην Μαίρη Συνατσάκη, μετά τις αναρτήσεις που έκανε η ηθοποιός και επιχειρηματίας στα social media κατά της εκπομπής “Mega Καλημέρα” και του δημοσιογράφου.
Την είδηση έκανε γνωστή μέσω του προσωπικού της λογαριασμού στο Instagram η Ελεονώρα Μελέτη, η οποία έχει κάνει ξεκάθαρη την στήριξή της στο πρόσωπο του συναδέλφου της. Φρόντισε, μάλιστα, να προσθέσει ακόμα περισσότερο ζουμί στην υπόθεση λέγοντας στο Instagram πως ο συνεργάτης της ανταλλάσσει εξώδικα με τη Συνατσάκη.
Από την άλλη τίθεται βέβαια, χωρίς πιθανότατα κανείς από τους εμπλεκόμενους να το έχει υποψιαστεί, ένα ζήτημα που καταπώς φαίνεται προσπερνάμε σε έναν κόσμο που ορκίζεται στο “αυτοπαπαράτσωμα” και ποστάρει, άρα υπάρχει.
Ποιος μπορεί να φωτογραφίζει ή να βιντεοσκοπεί ποιον χωρίς τη θέληση, τη συγκατάθεση ή τη γνώση του και τι μπορεί να κάνει εκείνος που ακούσια βρίσκεται ολόκληρος ή κατακερματισμένος (τα πόδια, τα οπίσθια, το στήθος, οι γλουτοί του κ.ο.κ.) στο κινητό τηλέφωνο, δηλαδή σε μια διαρκώς συνδεδεμένη με την οικουμένη τράπεζα δεδομένων ενός αγνώστου;
Δυσδιάκριτα τα όρια
Η περίπτωση της Συνατσάκη έφερε στην επιφάνεια το δυσδιάκριτο όριο ανάμεσα στα προσωπικά δεδομένα και το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα. Μπορεί, σύμφωνα με τον GDPR, να μην είχε δικαίωμα πρόσβασης στο κινητό τηλέφωνο του αγνώστου, εφόσον εκείνος δεν θα επεξεργαζόταν, δεν θα δημοσίευε και δεν θα χρησιμοποιούσε τις επίμαχες φωτογραφίες, ωστόσο είχε δικαίωμα προάσπισης και διασφάλισης της ιδιωτικότητάς της.
Από την Ελληνική Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα αποσαφηνίζεται:
«Ο Γενικός Κανονισμός Προστασίας Δεδομένων (GDPR) δεν εφαρμόζεται στην επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από φυσικό πρόσωπο στο πλαίσιο αποκλειστικά προσωπικής ή οικιακής δραστηριότητας. Τέτοιες δραστηριότητες περιλαμβάνουν την αλληλογραφία και την τήρηση αρχείου διευθύνσεων ή την κοινωνική δικτύωση και την επιγραμμική (online) δραστηριότητα στον βαθμό που ασκείται στο πλαίσιο τέτοιων (προσωπικών ή οικιακών) δραστηριοτήτων.
Συνεπώς, η λήψη εικόνας από ένα φυσικό πρόσωπο (πολίτη) σε προσωπική του συσκευή δεν εμπίπτει στο προστατευτικό πλαίσιο της νομοθεσίας αυτής».
Πότε μπορεί να προσφύγει ο πολίτης
Όσο για το πότε ένας πολίτης μπορεί να προσφύγει στην αρχή για ένα ανάλογο ζήτημα; «Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων έχει αρμοδιότητα σε περίπτωση που η φωτογράφηση ή βιντεοσκόπηση πραγματοποιείται για μη οικιακό-προσωπικό σκοπό, συμπεριλαμβανομένης και της περίπτωσης που οι ληφθείσες από φυσικό πρόσωπο εικόνες διαβιβαστούν σε μεγάλο αριθμό προσώπων (π.χ. με δημόσια ανάρτηση σε κοινωνικά δίκτυα), οπότε και η νομιμότητά της κρίνεται κατά περίπτωση, ανάλογα με τον επιδιωκόμενο σκοπό και το αν τηρούνται οι αρχές της νόμιμης επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.
Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και σε περιπτώσεις προσωπικής ή οικιακής χρήσης ένας πολίτης μπορεί να ασκήσει τα νόμιμα δικαιώματά του με βάση τις γενικές διατάξεις του δικαίου, όπως για παράδειγμα για την προστασία της προσωπικότητας. Επισημαίνεται ότι οι γενικές διατάξεις του δικαίου είναι ευρύτερες της νομοθεσίας για την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και μπορεί να τύχουν εφαρμογής ακόμα και αν δεν τεκμηριώνεται εφαρμογή της νομοθεσίας για την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Συνεπώς, στις περιπτώσεις αυτές δεν είναι αποτελεσματική η προσφυγή στην Αρχή, αλλά ενδεχομένως στη Δικαιοσύνη.
Σημειώνεται, επίσης, ότι σε περίπτωση ποινικών αδικημάτων, η προσφορότερη λύση είναι η επικοινωνία με τις αρμόδιες Αρχές για τη δίωξη των εγκλημάτων αυτών», τονίζουν από την ελληνική ΑΠΔΠΧ.
