Θλίψη σκόρπισε στον εκδοτικό, τον δημοσιογραφικό και τον πολιτικό κόσμο ο θάνατος του εκδότη Γιώργου Μπόμπολα σε ηλικία 94 ετών, ενός δραστήριου επιχειρηματία, που έπαιξε σημαντικό ρόλο στα δημόσια πράγματα επί τρεις δεκαετίες.
Σχετική ανακοίνωση εξέδωσε το «Ιασώ Γενική Κλινική», που αναφέρει ότι ο Γιώργος Μπόμπολας απεβίωσε σε ηλικία 94 ετών σήμερα το πρωί μετά από νοσηλεία 8 ημερών στην εντατική μονάδα του “Ιασώ”.
Ο Γιώργος Μπόμπολας νοσηλεύτηκε ύστερα από κάταγμα ισχίου για το οποίο υπεβλήθηκε σε χειρουργείο την Παρασκευή 7 Απριλίου 2023. Λόγω των πολλαπλών οργανικών προβλημάτων, ο ασθενής νοσηλεύτηκε και στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του νοσοκομείου.
Η κηδεία του θα γίνει τη Μεγάλη Πέμπτη στη 1 μ.μ. στο Α’ Νεκροταφείο.
Σύντομο βιογραφικό του
Γεννήθηκε το 1928 στον Πειραιά με καταγωγή από τη Μεσσηνία και τη Λακωνία.
Ο πατέρας του ήταν αντάρτης του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού και πολέμησε στην Εθνική Αντίσταση.
Ο ίδιος συνελήφθη σε ηλικία 14 ετών από τους Γερμανούς επειδή έγραφε συνθήματα υπέρ της Αντίστασης σε τοίχους στην Καστέλλα.
Συνέχισε τη δράση του ως μέλος της ΕΠΟΝ.
Σπούδασε πολιτικός μηχανικός στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.
Η ζωή, το έργο του και ο ρόλος του στη δημόσια ζωή
Για την ζωή, το έργο και τον ρόλο του Γ. Μπόμπολα στη δημόσια ζωή γράφει ένα ιδιαίτερα κατατοπιστικό κείμενο ο δημοσιογράφος Κώστας Ντελέζος:
Η ΑΝΟΔΟΣ ΚΑΙ Η ΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΜΠΟΜΠΟΛΑ ΣΤΟΝ ΕΚΔΟΤΙΚΟ ΧΩΡΟ…
Βρισκόμαστε στο 1980. Τότε, ένας φιλόδοξος κατασκευαστής συναντιέται με έναν καταξιωμένο δημοσιογράφο. Συζητούν για το πώς μπορούν να κάνουν τη διαφορά στον χώρο των media. Αποφασίζουν, με τα κεφάλαια του κατασκευαστή, ο οποίος αποκτά όλο και μεγαλύτερες προσβάσεις στο χώρο των δημοσίων έργων, αλλά και τη διορατικότητα του δημοσιογράφου, να δημιουργήσουν ένα πρωτότυπο προϊόν: Την πρώτη εν Ελλάδι εφημερίδα σε σχήμα ταμπλόιντ.
Ο κατασκευαστής ήταν ο Γιώργος Μπόμπολας που “έφυγε” σήμερα σε ηλικία 95 χρονών και ο δημοσιογράφος, ο άλλοτε διευθυντής της Απογευματινής και συνιδρυτής της “Ελευθεροτυπίας”, Αλέκος Φιλιππόπουλος. Η εφημερίδα ήταν το «Έθνος».
Με βάση τη δοκιμασμένη “συνταγή” του Φιλιππόπουλου, δηλαδή το δυνατό κοινωνικό ρεπορτάζ (με έμφαση στο αστυνομικό, το δικαστικό, το ελεύθερο, το καλλιτεχνικό, το Πειραϊκό ρεπορτάζ κ.λ.π), το Έθνος εκτοξεύεται στην κορυφή των ημερήσιων κυκλοφοριών, με εντυπωσιακό τιράζ για τα σημερινά δεδομένα.
Βέβαια, ο Γιώργος Μπόμπολας δεν είχε ξεκινήσει ακριβώς έτσι. Μια γνωριμία κρίσιμη για την ανέλιξη και τη δικτύωσή του στον εκδοτικό χώρο, ήταν αυτή με τον εκδότη Γιάννη Γιαννίκο. Ο Γιαννίκος διατηρούσε προνομιακές σχέσεις με το σοβιετικό καθεστώς, είχε εκδώσει στην Ελλάδα αρκετά έργα ρωσικής φιλολογίας και στο τέλος του ’70 είχε πάρει την άδεια να εκδώσει σε 34 τόμους τη Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια.
Τα εκδοτικά σχέδια του Γιώργου Μπόμπολα προχωρούν ακάθεκτα. Το Έθνος ενισχύεται κυκλοφοριακά και είναι από τις εφημερίδες που στηρίζουν το ΠΑΣΟΚ, ως κυβερνώσα παράταξη. Όλα αυτά, όμως, κρατάνε μέχρι την εμφάνιση από το πουθενά του «επενδυτή» Γιώργου Κοσκωτά. Το Έθνος, τότε, με τον Αλέκο Φιλιππόπουλο επικεφαλής, θα πρωτοστατήσει στις αποκαλύψεις εναντίον του Κοσκωτά, με πρωτοσέλιδα-φωτιά και εκτενή ρεπορτάζ, ενώ θα εμπλακεί και σε έντονη δικαστική διαμάχη με τον όμιλο Κοσκωτά. Μόνο μια ομάδα στελεχών εντός του ΠΑΣΟΚ, που τότε, στα τέλη της δεκαετίας του ’80 δεν διατηρούσε και τις καλύτερες σχέσεις με το Μαξίμου, θα σταθεί διακριτικά στο πλευρό του Γιώργου Μπόμπολα.
Η ρήξη με τον Αλ. Φιλιππόπουλο
Όμως και ο Μπόμπολας, που για ευνόητους λόγους (κυρίως, λόγω των έργων που έπαιρνε η κατασκευαστική του εταιρεία, ο Άκτωρας) δεν επιθυμούσε η διαμάχη αυτή να φτάσει στα άκρα, ήρθε για πρώτη φορά σε ανοιχτή ρήξη με τον Αλέκο Φιλιππόπουλο, με αποτέλεσμα ο δεύτερος να αποχωρήσει από το Έθνος για να φτιάξει δική του εφημερίδα (το Δημοσιογράφο).
Έτσι, ο εκδότης με μεταβατικό διευθυντή, πλέον, τον έως τότε βασικό αρθρογράφο της εφημερίδας, Χρήστο Θεοχαράτο, αναζητά και βρίσκει διαύλους επικοινωνίας με την κυβέρνηση Μητσοτάκη, μιας και η δραστηριότητά του στα δημόσια έργα χρίζει των αναγκαίων προσβάσεων στην κρατική μηχανή. Ποτέ, όμως, δεν θα αναπτύξει τη σχέση οικειότητας που είχε με το ΠΑΣΟΚ.
Στο μεταξύ, καταλυτικής σημασίας για την πορεία της οικογένειας Μπόμπολα ήταν η ίδρυση του Mega από κοινού με το Χρήστο Λαμπράκη, την οικογένεια Βαρδινογιάννη, τον Αριστείδη Αλαφούζο και τον Χρήστο Τεγόπουλο, το 1989.
Έτσι, αν η ισχύς της οικογένειας Μπόμπολα και οι προσβάσεις στο πολιτικό σύστημα ήταν ισχυρές, με την παρουσία ενός μεγάλου καναλιού, προσανατολισμένου στην Ενημέρωση, αυτές πολλαπλασιάζονται. Και, φυσικά, δημόσια έργα και Ενημέρωση πάνε μαζί.
Παράλληλα, ο Φώτης Μπόμπολας, δημιουργεί και την εταιρεία παραγωγής Άνωση, η οποία αποτελεί κεντρικό παραγωγό για τα σίριαλ του Mega. Με άλλα λόγια, το κανάλι, στο οποίο κεντρικός μέτοχος ήταν η οικογένεια Μπόμπολα, αναθέτει εξωτερικές παραγωγές σε εταιρεία της οικογένειας Μπόμπολα!
Όμως, η περίοδος της μεγάλης ακμής έρχεται την οκταετία 1996-2004. Η άνοδος στην εξουσία της μεταρρυθμιστικής πτέρυγας του ΠΑΣΟΚ, συνδυαστικά με την εισροή πολλών ευρωπαϊκών κονδυλίων και της ανάληψης από τη χώρα μας των Ολυμπιακών Αγώνων, κάνουν ουσιαστικά τον Γιώργο Μπόμπολα «εθνικό εργολάβο», την ώρα που το Mega, δίνει το στίγμα, ενώ και το Έθνος είναι κραταιό στον χώρο του κεντροαριστερού Τύπου.
Βέβαια, στη συνέχεια, δεν κύλησαν όλα ρόδινα.
Οι αιτίες της παρακμής και η κατάρρευση
Μετά το 2000, η αντίστροφη μέτρηση για την κυβέρνηση Σημίτη ξεκινά.
Ο πρώην πρόεδρος της ΝΔ, Μιλτιάδης Έβερτ, βάλλει ουσιαστικά απευθείας εναντίον του Μπόμπολα, το 2001, λέγοντας ότι οι εργολάβοι που λαμβάνουν μέρος στους διαγωνισμούς των δημοσίων έργων, δεν μπορούν να είναι και μέτοχοι στα ΜΜΕ. Ο Κώστας Καραμανλής το 2004 το πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα, κάνοντας λόγο για τους περίφημους «νταβατζήδες». Και εισηγείται, τον Ιανουάριο του 2005, τον νόμο περί Βασικού Μετόχου, ο οποίος ουσιαστικά ρυθμίζει το ασυμβίβαστο εργοληπτών του Δημοσίου με μετόχους σε εκδοτικές επιχειρήσεις, καθώς και στα συγγενικά τους πρόσωπα.
Για πρώτη φορά, ο “πολυμήχανος” Γιώργος Μπόμπολας στριμώχνεται. Το 2005, επεχείρησε να πουλήσει τον Πήγασο και το μετοχικό του κεφάλαιο στο Mega στη Γιάννα και τον Θεόδωρο Αγγελόπουλο, μιας και η «σιδηρά κυρία» των Ολυμπιακών έψαχνε να βρει πρόσβαση στα ΜΜΕ. Οι διαπραγματεύσεις ήταν εκτενείς, αλλά το ποσό που προσέφερε η πλευρά Αγγελόπουλου, ήτοι περί τα 120 εκατ. € δεν κάλυψε τις απαιτήσεις του Γ. Μπόμπολα.
Εν τέλει, ο νόμος περί Βασικού Μετόχου «πάγωσε» σε ευρωπαϊκό επίπεδο και η οικογένεια Μπόμπολα συνέχισε ακάθεκτη τη συμβιοτική πορεία ΜΜΕ και κατασκευών.
Η συνέχεια είναι λίγο πολύ γνωστή… Η έλευση της κρίσης, η κατακόρυφη πτώση των κατασκευαστικών δραστηριοτήτων, αλλά και η -κατά γενική ομολογία- αποτυχημένη διαχείρηση των εκδοτικών δραστηριοτήτων, έφεραν τη βαρύγδουπη πτώση.
Οι εφημερίδες άλλαζαν διευθυντές «σαν τα πουκάμισα» και η έννοια της εκδοτικής γραμμής μετατράπηκε σε «κουρελόχαρτο». Εκδοτικές παλινωδίες, ατυχέστατοι εμπορικοί χειρισμοί και έλλειψη στρατηγικής, οδήγησαν εν τέλει τον όμιλο Μπόμπολα στα χέρια των τραπεζών, για ένα διάστημα στην “αυλή” του ΣΥΡΙΖΑ και μέσω αυτών σε πλειστηριασμό, σηματοδοτώντας το τέλος μιας εποχής….
