Στην εποχή μας, η επέτειος των γενεθλίων έχει τυποποιηθεί αφόρητα. Έχει αυτοματοποιηθεί, έχει συρρικνωθεί, έχει χάσει την προηγούμενη αίγλη της, καθώς αρκεί να πατήσεις ένα κουμπί στο κινητό σου για να δεις κάθε μέρα ποιος γνωστός η φίλος σου γιορτάζει και μάλιστα διαβάζεις την επίκληση: “Βοήθησε τον τάδε να περάσει χαρούμενα τη μέρα της γιορτής του…”
Γράφει ο Νίκος Βολωνάκης
Ωστόσο, εμείς ξεπερνάμε αυτού του είδους τις εξελίξεις – τις τεχνολογικά προχωρημένες- και εμμένουμε σε κάποια θέσφατα της παράδοσης μας, όπως η επέτειος της εθνικής παλιγγενεσίας. Για μένα, χωρίς να είμαι φανατικός η των άκρων, αξίζει μια φορά στα τόσα χρόνια να τιμούμε, να σκεφτόμαστε και να προβληματιστούμε έστω το τι σημαίνει πατρίδα.
Βλέποντας και διαβάζοντας μερικά κείμενα ανθρώπων που έχουν εντρυφήσει στην ιστορική αυτή περίοδο, ένιωσα κρυφά περήφανος και ζήλεψα τους ειδικούς που πίσω από ατράνταχτα
επιχειρήματα κατέγραψαν, δυο αιώνες αργότερα, ότι η τελική λύση είχε έρθει και μάλιστα ήταν νικηφόρα. Ήταν έμπλεη δόξας,ήταν γεμάτη από ηρωικές μορφές, ήταν πλημμυρισμένη από πράξεις αδιανόητες για μια μικρή χώρα, με μουδιασμένο πληθυσμό…
Συγγραφείς, που δεν κατατρύχονται από …παρωπίδες η οπαδικές ζητωκραυγές, έχουν συγγράψει απαράμιλλα κείμενα όπου αναλύεται η δύναμη και η θέληση ενός κατατρεγμένου λαού, που ξεσηκώνεται χωρίς να υπάρχει η εμπειρία, χωρίς επαρκή στρατηγική, χωρίς τα ακριβά μέσα, αλλά χάρη στην αυθόρμητη διάθεση ενός λαού, έτοιμου να θυσιαστεί για την ελευθερία του.
Γιατί, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι την επανάσταση την έκαναν άνθρωποι με πάθη, ελαττώματα, εξάρσεις,συμβιβασμούς και θυσίες.Γι αυτούς η πατρίδα δεν ήταν μια αφηρημένη ιδεολογικά έννοια, ήταν απλά πατρίδα-γαία , η γη του πατέρα τους. Αυτό το εξαίσιο, γλωσσικό παράδοξο “μητέρα πατρις”,κατά τον θεατρολόγο Κων.Γεωργουσόπουλο.
Από την άλλη μεριά, υπάρχει ο Νίκος Δήμου, που γράφει ότι στην Ελλάδα η ιστορία του 21 αποτελείται κατά 90 ο/ο από μύθους. Πρώτος μύθος,που μαθαίνουν εδώ και χρόνια τα παιδιά, ότι ο Παλαιών Πατρών Γερμανός σήκωσε το λάβαρο της επανάστασης στο μοναστήρι της Αγίας Λαύρας. Ούτε μια λέξη δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια…
Η άποψη μπορεί να είναι πραγματική, αλλά δεν είναι σωστά ζυγισμένη. Το 1821 προέκυψε από μακροχρόνιες διεργασίες, βοηθήθηκε από συγκυρίες και στηρίχθηκε σε ευρεία κοινωνικά στρώματα.Οι δυσκολίες δημιουργίας κράτους και ο ρόλος των εσωτερικών ανταγωνισμών δεν επέτρεψαν την ανέφελη σύσταση κράτους.
Ο καθηγητής-ακαδημαϊκός Πασχαλης Κιτρομηλίδης έγραψε, στο σημαντικό έργο με τον Κων.Τσουκαλά, ότι είναι πολύ σημαντικό πως η Επανάσταση επιβίωσε και συνεχίσθηκε παρά τους εμφύλιους πολέμους, που με μαζοχιστικό τρόπο μας αρέσει να τους τονίζουμε ότι όλοι οι εδώ οι εμφύλιοι είναι φοβεροί,αλλά ανήκουν στην φύση των πραγμάτων..
Ωστόσο, αυτό που θα μείνει είναι -εκτός από τις παραστάσεις,τις εκθέσεις και τα θεάματα σ όλη την επικράτεια- ότι τα γενέθλια ανανέωσαν την έρευνα για την ελληνική επανάσταση, με απώτερο σκοπό να φθάσει η γνώση πιο εύκολα στην κοινωνία ώστε να την κάνει κτήμα της.
Γιατί, υπήρχε τότε ελληνική εκπαίδευση που ανθούσε εν μέσω οθωμανικής αυτοκρατορίας.Υπήρχαν σχολεία και δάσκαλοι παντού. Η παιδεία ήταν κυρίαρχη, παρόλο που η εθνική ταυτότητα ήταν καταπιεσμένη και κρυβόταν στα υπόγεια των εκκλησιών για να μάθουν τα παιδιά κολλυβογράμματα και όχι επιστήμες.
Και εδώ, ο ρόλος των λεγόμενων Νεομαρτύρων ήταν πολύτιμος. Ήταν τότε που οι κατακτητές επιχειρούσαν να ξεριζώσουν από τις ψυχές των σκλαβωμένων την πίστη στον Χριστό, γιατί ένας λαός χωρίς εθνική μνήμη και αυτοσυνειδησία δεν μπορεί να οραματίζεται ξεσηκωμούς και ελευθερία. Γιατί, από μια άποψη “επανάσταση είναι ν΄αγαπας”.
