Κείμενο: Στέλιος Κούκος
(από pemtousia.gr) 24 Αυγούστου 2020
Ο μέγας Παππούς μας στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας πλούτισε και ευτύχησε, όπως οι αντίστοιχοι μεγάλοι μας ευεργέτες με το εμπόριο. Μόνο που αυτός πλούτισε στο Άγιον Όρος και την Αθωνιάδα σχολή, γιατί άλλο σαράκι τον έτρωγε!
Έμαθε με ιδιαίτερη δίψα τα γράμματα της εποχής, και το σημαντικότερο πλούτισε και ευεργέτησε πρώτα την ψυχή του με τα νάματα της Ορθόδοξης πνευματικής ζωής. Όχι, βεβαίως, εγκυκλοπαιδικά και μέσα από τα βιβλία, αλλά με ιδιαίτερο εσωτερικό ζήλο εξαγιασμού. Και έτσι αφού χόρτασε και ξεδίψασε βγήκε στη διδαχή.
Και πάλιν, ο προκομμένος άνθρωπος και διακριτικός Αγιονορείτης Ιερομόναχος δεν σήκωσε δικό του μπαϊράκι για να σώσει το γένος. Αρκετά έχει πάθει και έχει κακοπαθήσει ο τόπος αυτός από αδιάκριτους και άκαιρους ή και ευκαιριακούς και πάσης φύσεως σωτήρες. Ποτέ δεν έλειψαν…
Ο Άγιος Κοσμάς βγήκε στο κήρυγμα με την άδεια και την ευλογία του πατριάρχη, και έτσι ότι κατάφερε, ήταν, θα λέγαμε, ευχής έργον! Και το αποτέλεσμα υπερευλογημένο!
Υποψιάζομαι, πως αυτός πρέπει είναι στην ουσία και ο πατέρας των Κολλυβάδων και της Φιλοκαλικής αναγέννησης. Άλλωστε και ο ίδιος είναι ένας μέγας παραδοσιακός, όχι, βεβαίως, με την έννοια του συντηρητικού -κάθε άλλο- αλλά αυτού που ξέρει να αρδεύεται από τις ανεξάντλητες πηγές της Ορθόδοξης παράδοσης και να μοιράζει στη συνέχεια γάργαρο, καθαρό και ανεξάντλητο νερό. Με την έννοια του ύδατος ζώντος!
Πρόκειται για την ίδια παράδοση, αλλά και μέθοδο που αναδεικνύει κατά καιρούς, και μέχρι τις ημέρες μας ανάλογες προσωπικότητες. Κάθε άλλη προσπάθεια, με δήθεν ατομικές ανανεώσεις, χωρίς άμεση σχέση με την αέναη αυτή πηγή αποτελούν συνήθως ματαιοπονία! Αν όχι ύβρις…
Μέγας ασυμβίβαστος παιδαγωγός
Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός φαίνεται να είναι η πιο σημαντική προσωπικότητα της περιόδου της Τουρκοκρατίας, αφού μοιάζει να φορτώθηκε στις πλάτες του τον δούλο Ελληνισμό και τον ανέσυρε στο φως από τα σκοτάδια της σκλαβιάς. Και όχι για την απλή και προς ώρας λευτεριά, αλλά για την πραγματική ανάσταση των ραγιάδων, ψυχή τε και σώματι!
Οραματίζεται το ξεσκλάβωμα, το οποίο το βλέπει να έρχεται με τα διορατικά του μάτια, αλλά δεν θέλει τα παιδιά του γένους να είναι αγράμματα σαν τα γουρούνια, όπως λέει. Αυτός είναι ο μέγας ασυμβίβαστος παιδαγωγός. Ή θα σώσει ψυχή τε και σώματι τους ραγιάδες ή και αυτός ματαιοπονεί. Το αποτέλεσμά του δείχνει ακριβώς το αντίθετο!
Έχουμε λοιπόν να κάνουμε με μια ιδιαίτερα εκρηκτική προσωπικότητα, στην ουσία επαναστατική, όσο και αν ο ίδιος κρύβει τον δυναμισμό του μέσα στον απλό, διακριτικό, ευγενικό και γλυκό του θεολογικό λόγο με τον οποίο απευθύνεται στο ακροατήριό του.
Με την νέα χρόνια θα αρχίσουν οι εκδηλώσεις για την επέτειο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Και να, ανάμεσα στους κορυφαίους πρωταγωνιστές της εθνικής μας παλιγγενεσίας προβάλει σαν ένα ξεχωριστό και ιδιαίτερο φωτεινό ορόσημο, ο σαν σήμερα απαγχονισθείς Ιερομάρτυρας άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός.
Ο κήρυκας της αρετής, των ελληνικών γραμμάτων, της αιώνιας ζωής!
Ο διαρκής και πρωτοπόρος υπουργός των Ελληνικών Γραμμάτων!
Ο Μάρτυρας της Εκκλησίας και του Γένους!
Δεν ξέρουμε αν η επιτροπή για τον εορτασμό «Ελλάδα 2021» έχει συμπεριλάβει στα τιμώμενα πρόσωπα αυτόν τον Μέγα Έλληνα της Ρωμιοσύνης. (Και να ένας χαρακτηρισμός που ίσως εκφράζει, συμπυκνώνει, αν δεν ενοποιεί τις ποικίλες ιδιότητες, το μέγεθος και το πρόσωπο του αγίου και Ιερομάρτυρα Κοσμά του Αιτωλού).
Όπως και να έχουν τα πράγματα με τον εορτασμό, καθήκον όλων μας είναι να τιμηθεί ο Άγιος όπως του αξίζει, είτε επίσημα, είτε ανεπίσημα!
Και ιδιαίτερα επίσημα και ευλαβικά στις καρδιές του καθ’ ενός μας.
Με την έννοια, να τον ευχαριστήσουμε με τον τρόπο που θα ήθελε αυτός!
Μπορούμε;
