Για τον ξεχωριστό σκηνοθέτη Σταύρο Παρχαρίδη στην παρουσίαση του βιβλίου του «ΠΕΝΤΕ ΛΕΠΤΑ»,), μου δόθηκε η ευκαιρία να μιλήσω για τον ίδιο και το έργο του και τόνισα τα ακόλουθα:
Του Άγγελου Κολοκοτρώνη
“Ο Σταύρος Παρχαρίδης είναι από τους πιο σημαντικούς σκηνοθέτες, σε πανελλήνιο επίπεδο. ΄Ενας δάσκαλος της θεατρικής Τέχνης, αν και ο ίδιος από σεμνότητα, δεν μας επιτρέπει να το λέμε. Είναι μια τρισυπόστατη θεατρική προσωπικότητα, καθώς γράφει, είναι θεατρικός συγγραφέας, παίζει, είναι από τους καλύτερους ηθοποιούς της γενιάς του, αλλά και σκηνοθετεί. Για να μην αναφερθούμε στη δημοσιογραφία που σπούδασε και πιστεύω ότι μέσω αυτής διεύρυνε τους πνευματικούς του ορίζοντες, σε σημαντικό βαθμό, ούτε στην επιχειρηματική του δραστηριότητα και την εξαιρετική δουλειά του στην ΕΡΤ 3, όπου ως γνωστόν σκηνοθετεί την εμβληματική εκπομπή «Κυριακή στο χωριό».
Όλα αυτά, συνήθως για τους ανθρώπους της Τέχνης, τα συμπεριλαμβάνουμε σε φράσεις κλισέ, όπως «είναι φωτισμένος», «έχει ταλέντο», «είναι εμπνευσμένος καλλιτέχνης». Λέξεις πολύ λίγες, για να αποδώσουν την πραγματική αξία του Σταύρου Παρχαρίδη, ενός ανθρώπου, που ζει και αναπνέει για το Θέατρο.
Διδάσκει Θέατρο. Και όσοι δεν το κατάλαβαν, είναι διότι έχει τη σεμνότητα ενός φιλότιμου εργάτη, που δουλεύει ακατάπαυστα, αδιαφορώντας για τους επαίνους. Αυτό είναι και το αδύνατο σημείο του, αφού κατά τον Ρένο Αποστολίδη, η υπερβολική μετριοφροσύνη δεν είναι και το καλύτερο που πρέπει να έχει ένας δημιουργός! ΄Αλλοι στη θέση του μπορεί και να μην μας μιλούσαν από υπεροψία.
Ο σκηνοθέτης Σταύρος Παρχαρίδης με την ηθοποιό Βάσω Δήμογλου
Ο Σταύρος Παρχαρίδης αντίθετα μιλάει με όλους. Τους ακούει όλους και αυτό ονομάζεται ευφυϊα. Το να μπορείς να ακούς τους άλλους και να μελετάς τη σκέψη ακόμη και εκείνων που δεν ξέρουν τι θα πει θέατρο.
Έχει βαθειά πείρα της ζωής, παρατηρεί κινήσεις, ακούει τα λόγια του απλού ανθρώπου και μπορεί έτσι να υποδυθεί όποιον ρόλο επιλέξει. Να διηγηθεί αυθεντικά στο Θέατρο μια πραγματική ή φανταστική ιστορία.
Είναι ανεξάντλητος, σε ιδέες και έμπνευση. ΄Οσοι εργάζονται μαζί του, μόνο να κερδίσουν έχουν, ακριβώς διότι είναι δοτικός. Δεν κρύβει μυστικά. Τα διδάσκει. Και μάλιστα με έναν τρόπο, που δεν μοιάζει με διδαχή, καθώς σου δίνει τις κατευθύνσεις σε μια απλή συνομιλία μαζί σου. Σε κατευθύνει, χωρίς να επιδεικνύει τις γνώσεις του.
Η σκέψη του βρίσκεται στην ολότητα του κόσμου, καθώς οι μεγάλες αξίες του ανθρώπινου Γένους είναι φυτεμένες μέσα του. Βλέπει μακριά. Είναι απαλλαγμένος από τα μικρά και βλέπει μόνο τα μεγάλα του κόσμου τούτου. Βρίσκεται στα ψηλώματα των ιδεών, όπου κανείς επιβεβαιώνει την ιδιότητά του. Ποιεί ήθος.
Αυτά δεν είναι μερικά καλά λόγια, από εκείνα που συνήθως ακούγονται σε τέτοιες περιστάσεις. Είναι ατόφια η πραγματικότητα. Μπορεί ταυτόχρονα να δίνει οδηγίες σκηνοθετικές, να μιλάει με τον σκηνογράφο, να κατευθύνει τον εκδότη του και να σχεδιάζει το αύριο.
Μια μέρα, χαριτολογώντας, του είπα ότι δεν θα μπορούσε τίποτα από όλα αυτά τα σπουδαία που έκανε και συνεχίζει να κάνει στη ζωή του, αν δεν είχε καλή γυναίκα. Γιατί πόσες γυναίκες θα το ανέχονταν αυτό, τη στιγμή που αυτός παντρεύτηκε το Θέατρο;
Για όσους δεν ξέρουν -και σ΄ αυτούς συμπεριλαμβάνω και τον εαυτό μου- άλλο είναι να έχεις έμπνευση, άλλο να μπορείς να την καταγράψεις, άλλο να την υλοποιήσεις ως ηθοποιός και άλλο να την διδάξεις ως σκηνοθέτης.
Οι πνευματικές διεργασίες που γίνονται μέσα του και σε κάθε άνθρωπο της δικής του σπανιότητας, είναι συνταρακτικές. Για να κλάψει ως ηθοποιός, θα πρέπει να μπει στην ψυχολογία εκείνου που δυστυχεί και ξεσπά σε κλάματα. Για να γράψει αυτό που εμπνεύστηκε θα πρέπει να επιστρατεύσει την ίδια την ψυχή του, ώστε να αποτυπώσει συναισθήματα στο χαρτί και στη συνέχεια να τα αποδώσει πειστικά.
Ζει όλη αυτή την πνευματική άσκηση με πάθος. Και απολαμβάνει τη μαγεία, του να μπορεί κανείς με ξεχωριστή ευχέρεια να νοιώθει τη λύπη, τη δυστυχία, τον φόβο του θανάτου, αλλά και τη χαρά της ζωής.
ΠΕΝΤΕ λεπτά- Μονόπρακτο
Πάμε τώρα στο βιβλίο, που περιλαμβάνει τρία έργα του Σταύρου Παρχαρίδη. Το πρώτο έργο είναι το μονόπρακτο με τίτλο «Πέντε λεπτά» Εδώ έχουμε θέμα. ΄Ενα καταθλιπτικό σκηνικό, δυο περίεργοι τύποι κάτι λένε μεταξύ τους. Στις πρώτες σελίδες ακατάληπτοι –για ΄μένα- διάλογοι, με οδηγούν στο εκνευριστικό συμπέρασμα, ότι άρχισα να μην καταλαβαίνω καλά πλέον όσα διαβάζω, λόγω ηλικίας. ΄Εκανα κουράγιο και προχώρησα. Πάντα με την παράλληλη σκέψη καθώς διάβαζα το έργο, ότι ο Σταύρος Παρχαρίδης, δεν είναι δυνατό να μου το κάνει αυτό.
Κάτι φταίει στην ικανότητά μου κατανόησης του κειμένου. Κι εκεί που πάω να με καταραστώ, μια σπίθα ξεπηδά από το κείμενο και μου κεντρίζει το ενδιαφέρον. Προχωρώ και μετά από λίγες σελίδες, δεν ξεπηδά άλλη μια σπίθα απλώς, αλλά μια φωτιά από ενδιαφέρον, ώστε να διαβάσω τη συνέχεια.
Ο Παρχαρίδης, για άλλη μια φορά, έπαιζε με το μυαλό μου. Και ξετυλίγει στη συνέχεια εκπληκτικά το φιλοσοφικό του θεώρημα, περί της αξίας της ζωής. Με περίεργο τρόπο, που διαφέρει καταφανώς από τον μέσο όρο της σκέψης ενός συνηθισμένου ανθρώπου.
Είπα περίεργο τρόπο; Ναι, πάντα σε κάτι τέτοιους περίεργους, αλλά και φωτισμένους ταυτόχρονα ανθρώπους, η Τέχνη εύρισκε τους καλύτερους μύστες της. Ένα απρόσμενο στη σύλληψή του μονόπρακτο, για το οποίο, ένα είμαι σίγουρος ότι θα κάνετε όσοι το διαβάσετε. Θα αναγκαστείτε να ξαναδιαβάσετε εκείνες τις πρώτες ακατάληπτες για ΄μένα σελίδες που σας έλεγα.
Το εύρος της σκέψης του συγγραφέα, με το μονόπρακτο αυτό, μας μεταφέρει σε ένα άλλο επίπεδο θεώρησης των σημαντικών ή και ασήμαντων που απασχολούν κάθε άνθρωπο.
Με ένα απρόσμενο φινάλε, που μας γυρίζει ξαφνικά στην πραγματικότητα και μας αφήνει άναυδους. Το καλύτερο είναι ότι όσα πέντε λεπτά μας ξέκλεψε από τις θεωρούμενες σπουδαίες καθημερινές υποθέσεις μας, μάς τα επιστρέφει απλόχερα. Είναι σαν να μας λέει, κοίτα και λίγο πιο πέρα από μια ντουφεκιά τόπο.
Φυσικά μην περιμένετε να σας αποκαλύψω την υπόθεση και τα εφευρήματα του συγγραφέα. Ο Παρχαρίδης είχε το χρέος να το γράψει. Εμείς έχουμε το χρέος να το διαβάσουμε και να παραδεχθούμε ότι μας κάνει μια σπουδαία χριστουγεννιάτικη έκπληξη.
ΕΤΣΙ ( Στο παγκάκι) Θεατρικό έργο σε δυο πράξεις.
Εδώ έχουμε μεγάλο θέμα. Ο συγγραφέας ξετυλίγει το ταλέντο του, σε υψηλά επίπεδα. Κάνει μια εξαιρετικά λεπτή χειρουργική επέμβαση στην ανθρώπινη ψυχή και αναδεικνύει –χωρίς να το επιδεικνύει- τη μεγάλη ευχέρεια που έχει να πλέκει τον μύθο του έτσι, που ο αναγνώστης ή ο θεατής, να περιμένει με κομμένη την ανάσα, την επόμενη στιγμή. Θα έλεγα ότι είναι μια παράξενη ασυνήθιστη ιστορία, για κοινό με υψηλές απαιτήσεις.
Η τέχνη είναι να λέει και να μη λέει ο συγγραφέας. Να υπονοεί και να μην υπονοεί. Κρατώντας αμείωτο το ενδιαφέρον μέχρι την τελευταία στιγμή. Το επίσης σημαντικό είναι ότι μετά την ανάγνωση ή την θέαση, φεύγεις με προβληματισμούς, που δεν έκανες ποτέ μέχρι σήμερα. ΄Ετσι νομίζω. Κάπου έχει κρυμμένο το κλειδί των σκέψεών του ο Σταύρος Παρχαρίδης, στο έργο αυτό. Μοιάζει να μας παίζει στα δάκτυλα, αλλά δεν το κάνει για να μας περιπαίξει. Το κάνει για να δώσουμε εμείς τις απαντήσεις και να μας προβληματίσει στο πεδίο αυτής της ίδιας της ύπαρξής μας και ενός ακαθόριστου Αύριο.
ΤΕΛΟΣ, το τρίτο έργο του βιβλίου, είναι ένα θεατρικός μονόλογος.
Με τίτλο «ΕΚΤΕΛΟΥΝΤΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ».
Εδώ ο συγγραφέας με υψηλούς δραματικούς τόνους, χτυπά αλύπητα τον καθωσπρεπισμό, δεν φοβάται τις λέξεις και περιγράφει την άθλια κατάσταση ενός ανθρώπινου ερειπίου. Μια γυναίκα, που σέρνει τα ψυχικά της ράκη. ΄Ο,τι απέμεινε από ένα μικρό νεανικό όνειρο: Να ζήσει μια ελεύθερη ζωή, να αναδείξει τον καλό της εαυτό, να αποκτήσει μια συμβατή προσωπικότητα, στο κοινωνικό περιβάλλον της. Κι όταν αυτό δεν γίνεται, φεύγει, αναζητώντας έναν Παράδεισο. Αντί γι αυτό συντρίβεται σε μια κόλαση. Ο Σταύρος Παρχαρίδης περιγράφει με μαστοριά ένα δράμα, από αυτά που διαδραματίζονται δίπλα μας καθημερινά και τα προσπερνάμε αδιάφορα. Δεν ξέρω πόσο αδιάφορα θα μπορεί κάποιος που θα διαβάσει το μονόπρακτο, ή θα το παρακολουθήσει στη σκηνή, θα συνεχίσει να το προσπερνά.
Εδώ εκτελούνται μεταφορές. Δεν διεκπεραιώνονται. Εκτελούνται εν ψυχρώ, από ένα κοινωνικό στάτους που διασκεδάζει πάνω στα ανθρώπινα ερείπια και φαιδρύνεται προ των ερειπίων, όπως οι καταγεγραμμένοι στους αιώνες βάνδαλοι, οι Ούννοι της παγκόσμιας ψυχασθένειας, που αρέσκονται να μετατρέπουν σε άγριο θηρίο τον άνθρωπο. Ένα άγριο μονόπρακτο, μαχαιριά στα κτηνώδη ένστικτα.
Ένα έργο του Σταύρου Παρχαρίδη, που δεν προβληματίζει απλώς, αλλά συγκλονίζει και με το σκηνικό στήσιμό του και την σκληρή, αλλά και τόσο αληθινή περιγραφή του. Ναι, είναι μια γροθιά, στον καθωσπρεπισμό μας.”
