Με τις υποσχέσεις του Αμερικανού προέδρου Τζό Μπάϊντεν για στρατιωτική ενίσχυση της Τουρκίας, αλλά και της Ελλάδας, αρχίζει την Τετάρτη μια κρίσιμη περίοδος για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις σε θετικό κλίμα, αλλά και με κίνδυνο αρνητικών εξελίξεων λόγω της εμπλοκής του αμερικανικού παράγοντα.
Στη συνάντηση του κ. Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντογάν στο Βίλνιους της Λιθουανίας θα διαφανεί αν μπορεί να υπάρξει επανεκκίνηση, χωρίς τις εντάσεις του παρελθόντος.
Η θετική δυναμική που διαμορφώθηκε μετά τους καταστροφικούς σεισμούς στη γειτονική χώρα και η επανεκλογή δύο νέων κυβερνήσεων με νωπή λαϊκή εντολή ανοίγουν ένα παράθυρο ευκαιρίας, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές. Η συνάντηση από μόνη της αποτελεί ένα θετικό βήμα αν κρίνουμε από την εμπρηστική ρητορική που προηγήθηκε την περασμένη χρονιά, αλλά και τη στάση του Τούρκου προέδρου.
Η τωρινή εμπλοκή του Αμερικανικού παράγοντα με στόχο να άρει τις αντιρρήσεις του Ερντογάν στην ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, ενθαρρύνει τον Τούρκο πρόεδρο στο να ζητά περισσότερα από την Ουάσιγκτον, την ώρα μάλιστα, που “τα έσπασε” με τον Πούτιν για το θέμα της Ουκρανίας.
Έτσι θεωρείται βέβαια η παροχή των αεροσκαφών F 16 στην Τουρκία και ο εκσυγχρονισμός τους, κάτι που κατ΄αντανάκλαση θα αυξήσει τις απαιτήσεις του Ερντογάν από την Ελλάδα.
Ο Μητσοτάκης θα επιμείνει στην προώθηση της «θετικής ατζέντας»
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο Έλληνας πρωθυπουργός προσέρχεται στη συνάντηση με τη λογική ότι δεν πρέπει να χαθεί το momentum και θα επιμείνει στην προώθηση της λεγόμενης «θετικής ατζέντας», που μπορεί να δημιουργήσει κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης και να λειτουργήσει προς όφελος των δύο λαών.
Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει ότι οι δύο χώρες δεν έχουν σημαντικές διαφορές, και η επιμονή από την Τουρκία στις κόκκινες γραμμές της Ελλάδας δεν θα βοηθήσει στην εξομάλυνση της κατάστασης. «Το ότι διαφωνούμε δεν σημαίνει πως δεν συζητάμε», εκτιμούν συνεργάτες του κ. Μητσοτάκη και συμπληρώνουν:
«Πάγια θέση της ελληνικής πλευράς είναι ότι ένας νέος κύκλος έντασης δεν είναι προς το συμφέρον κανενός, ενώ ενέχει κινδύνους για ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή». Από την Άγκυρα εξαρτάται αν θέλει να γυρίσει το κλίμα στις σχέσεις των δύο χωρών.
Το πρωί ο πρωθυπουργός επρόκειτο να είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Χριστοδουλίδη και στη συνέχεια θα αναχωρήσει για επίσημη επίσκεψη στη Λετονία. Στη συνέχεια θα μεταβεί στο Βίλνιους, όπου Τρίτη και Τετάρτη θα διεξαχθεί η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ.
Υποσχέσεις Μπάϊντεν στον Ερντογάν
Στην προσπάθεια που καταβάλλει για συνεργασία στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, ώστε να ενισχυθούν στρατιωτικά τόσο η Ελλάδα όσο και η Τουρκία, αναφέρθηκε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ μίλησε στο CNN, με αφορμή τη Σύνοδο του NATO που θα πραγματοποιηθεί στη Λιθουανία το διήμερο 11-12 Ιουλίου.
Ο Μπάιντεν είπε ότι η Σύνοδος του NATO πραγματοποιείται σε μια χρονική συγκυρία κατά την οποία η Σουηδία επιθυμεί να ενταχθεί στη Συμμαχία, αντιμετωπίζοντας ωστόσο την αντίσταση τόσο της Τουρκίας όσο και της Ουγγαρίας. Στο σημείο αυτό, ο Τζο Μπάιντεν τόνισε ότι είναι αισιόδοξος για την εισδοχή της Σουηδίας στο NATO, αφού το «εμπόδιο» είναι η αναβάθμιση του στόλου μαχητικών αεροσκαφών F-16 της Τουρκίας, λέγοντας:
«Η Τουρκία αναζητά τον εκσυγχρονισμό των αεροσκαφών F-16. Και ο (Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος) Μητσοτάκης στην Ελλάδα αναζητά επίσης κάποια βοήθεια. Άρα λοιπόν, αυτό που προσπαθώ να κάνω, ειλικρινά, είναι να πετύχω μια συνεργασία, στην οποία ενισχύουμε το NATO όσον αφορά τη στρατιωτική ικανότητα τόσο της Ελλάδας όσο και της Τουρκίας, ώστε να επιτρέψουμε στη Σουηδία να ενταχθεί στη Συμμαχία. Αλλά αυτό ακόμα είναι στο τραπέζι. Δεν έχει επιτευχθεί».
Να σημειωθεί ότι ο Τζο Μπάιντεν είχε χθες τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στην οποία οι δύο ηγέτες συζήτησαν το ζήτημα των F-16, των διαδικασιών εισόδου της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, αλλά και το θέμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας.
Μάλιστα, Μπάιντεν και Ερντογάν συμφώνησαν να συναντηθούν στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ που θα διεξαχθεί στο Βίλνιους της Λιθουανίας τις επόμενες ημέρες.
