Σκληρή αντιπαράθεση έχει ξεσπάσει μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας για τα θαλάσσια πάρκα και ήδη το ελληνικό υπουργείο εξωτερικών εξέδωσε αυστηρή ανακοίνωση τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι «η πρόκληση της προστασίας του περιβάλλοντος θα έπρεπε να ευαισθητοποιεί της κυβερνήσεις».
Ειδικότερα, η ανακοίνωση του ελληνικού ΥΠΕΞ αναφέρει:
«Η ανακοίνωση του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών πολιτικοποιεί ένα αμιγώς περιβαλλοντικό ζήτημα. Η οικουμενική πρόκληση της προστασίας του περιβάλλοντος θα έπρεπε να ευαισθητοποιεί τις κυβερνήσεις και όχι να χρησιμοποιείται για τη δημιουργία εντυπώσεων.
Η ελληνική Κυβέρνηση θα συνεχίσει να υποστηρίζει απαρέγκλιτα την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας στο πλαίσιο εξωτερικής πολιτικής αρχών. Με έρεισμα στο διεθνές δίκαιο και, ιδίως, στη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας, της οποίας η Ελλάδα αποτελεί συμβαλλόμενο μέρος. Η πρακτική της συναλλακτικής διπλωματίας και της χρήσης υβριδικών μέσων για γεωπολιτικά οφέλη δεν προσιδιάζουν στην ελληνική εξωτερική πολιτική».
Μαρινάκης: Καμία διάθεση υποχώρησης στα κυριαρχικά δικαιώματα
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης μιλώντας στην ΕΡΤ τόνισε: «Η Ελλάδα ασκεί εξωτερική πολιτική χωρίς καμία διάθεση υποχώρησης στα κυριαρχικά μας δικαιώματα με βάση το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας. Εδώ μιλάμε για κάτι το οποίο είναι περιβαλλοντολογικό. Οι ενέργειες της ελληνικής κυβέρνησης σχεδιάζονται και θα προσδιοριστούν με βάση και στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και τίποτε άλλο και ο καθορισμός ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, που είναι η μόνη διαφορά που έχουμε να συζητήσουμε με την Τουρκία, ευελπιστούμε να επιλυθεί σε επίπεδο διεθνούς δικαίου, όπως έχουμε πει και τίποτα άλλο.
Από κει και πέρα ξεκαθαρίζουμε ότι αυτό δεν έχει να κάνει καθόλου με κάποια πολιτική κίνηση. Κακώς το πολιτικοποιεί το ΥΠΕΞ της Τουρκίας. Εμείς πιστεύουμε στο διάλογο, συνεχίζουμε το διάλογο. Προχωράει κανονικά ο σχεδιασμός (σ.σ.: για την επίσκεψη Μητσοτάκης στην Τουρκία. Από εκεί και πέρα δεν είμαστε αφελείς. Αξιολογούμε κάθε ενέργεια ξεχωριστά και δεν υπάρχει καμία διάθεση για υποχωρήσεις από τα κυριαρχικά μας δικαιώματα».
Η Τουρκία αντιδρά στα θαλάσσια πάρκα σε Αιγαίο και Ιόνιο
Νωρίτερα, το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας εξέδωσε ανακοίνωση σχετικά με την εξαγγελία για τα δύο θαλάσσια πάρκα που σχεδιάζει να κηρύξει η ελληνική κυβέρνηση στο Αιγαίο.
Αναφορικά με την ανακοίνωση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών ότι θα κηρύξει δύο νέα Θαλάσσια Πάρκα στο Αιγαίο και στο Ιόνιο Πέλαγος, το ΥΠΕΞ της Τουρκίας ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι «παρά την πρόσφατη χαλάρωση στις σχέσεις μας, αυτή τη φορά φαίνεται ότι η Ελλάδα εκμεταλλεύεται περιβαλλοντικά ζητήματα».
Σύμφωνα με την Milliyet, το TRTHaber και άλλα ΜΜΕ της γείτονος, η Τουρκία θέτει θέμα γκρίζων ζωνών σχετικά με τα θαλάσσια πάρκα σε Αιγαίο και Ιόνιο, που προετοιμάζει η ελληνική κυβέρνηση για τη διοργάνωση του 9ου διεθνούς συνεδρίου για τους ωκεανούς (Our Ocean Conference), που θα διεξαχθεί στις 15-17 Απριλίου στη χώρα μας.
Το ένα είναι τα λεγόμενα και «ελληνικά Γκαλάπαγκος». Πρόκειται για έντεκα συμπλέγματα ακατοίκητων νησιών και βραχονησίδων, από τα δυτικά της Μήλου έως τη Νίσυρο. Το άλλο θα περιλαμβάνει θαλάσσια περιοχή βόρεια της Κεφαλονιάς που θα καταλήγει σε Κύθηρα και Αντικύθηρα. Παράλληλα, η Τουρκία εξέφρασε την έντονη αντίθεσή της για το θαλάσσιο πάρκο του Αιγαίου.
“Η κυριαρχία δεν έχει μεταβιβαστεί στην Ελλάδα…”
«Συνιστούμε στην Ελλάδα να μην χρησιμοποιήσει τα προβλήματα του Αιγαίου και τα ζητήματα που αφορούν το καθεστώς ορισμένων νησιών, νησίδων και βράχων, των οποίων η κυριαρχία δεν έχει μεταβιβαστεί στην Ελλάδα με διεθνείς συμφωνίες στο πλαίσιο της δικής της ατζέντας», αναφέρει μεταξύ άλλων η ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ.
Αναλυτικά η ανακοίνωση του Τουρκικού ΥΠΕΞ για το θαλάσσιο πάρκο:
«Το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα θα κηρύξει δύο νέα Θαλάσσια Πάρκα, το ένα στο Αιγαίο και το άλλο στο Ιόνιο Πέλαγος, κατά τη διάρκεια του «Our Ocean Conference» που θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα στις 16-17. Απριλίου 2024.
Είναι γνωστό ότι η Ελλάδα εδώ και καιρό προσπαθεί να επωφεληθεί σχεδόν από κάθε πλατφόρμα στο πλαίσιο των εκκρεμών θεμάτων του Αιγαίου. Παρά το πρόσφατο θετικό κλίμα στις σχέσεις μας, φαίνεται ότι η Ελλάδα εκμεταλλεύεται και πάλι περιβαλλοντικά ζητήματα.
Συνιστούμε στην Ελλάδα να μην εμπλέξει τα εκκρεμή ζητήματα του Αιγαίου και τα ζητήματα που αφορούν το καθεστώς ορισμένων νησιών, νησίδων και βράχων των οποίων η κυριαρχία δεν έχει εκχωρηθεί στην Ελλάδα από τις διεθνείς συνθήκες, στο πλαίσιο της δικής της ατζέντας.
Θα θέλαμε επίσης να συμβουλεύσουμε τρίτα μέρη, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ, να μην γίνουν εργαλείο για τις προσπάθειες της Ελλάδας με πολιτικά κίνητρα σχετικά με περιβαλλοντικά προγράμματα.
Από την άλλη πλευρά, θα θέλαμε να υπενθυμίσουμε ότι το διεθνές ναυτικό δίκαιο ενθαρρύνει τη συνεργασία, μεταξύ άλλων σε περιβαλλοντικά ζητήματα, μεταξύ παράκτιων κρατών σε κλειστές ή ημίκλειστες θάλασσες, και σε αυτό το πλαίσιο, η Τουρκία είναι πάντα έτοιμη να συνεργαστεί με την Ελλάδα στο Αιγαίο Πέλαγος. Με την ευκαιρία αυτή θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι δεν θα αποδεχτούμε το τετελεσμένο γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει η Ελλάδα σε γεωγραφικά χαρακτηριστικά των οποίων το καθεστώς αμφισβητείται.
Ως προς αυτό, επαναλαμβάνουμε ότι τα εν λόγω Θαλάσσια Πάρκα δεν θα έχουν καμία νομική συνέπεια στο πλαίσιο των ζητημάτων μεταξύ των δύο χωρών στο Αιγαίο Πέλαγος».
Τι είναι τα θαλάσσια πάρκα
Την ανακήρυξη δύο νέων, εκτεταμένων θαλάσσιων πάρκων, ένα στο Αιγαίο και ένα στο Ιόνιο προετοιμάζει η ελληνική κυβέρνηση ενόψει της διοργάνωσης στην Ελλάδα του 9ου διεθνούς συνεδρίου για τους ωκεανούς (Our Ocean Conference) στις 15-17 Απριλίου.
Το πρώτο θα περιλαμβάνει έντεκα συμπλέγματα ακατοίκητων νησιών και βραχονησίδων –έχουν χαρακτηριστεί «τα ελληνικά Γκαλάπαγκος», ως θησαυροί βιοποικιλότητας– από τα δυτικά της Μήλου έως τη Νίσυρο. Και το δεύτερο θα περιλαμβάνει μια εκτεταμένη θαλάσσια περιοχή που θα ξεκινάει βόρεια της Κεφαλονιάς και θα καταλήγει στα Κύθηρα και στα Αντικύθηρα.
Πιο συγκεκριμένα, η πρόταση που βρίσκεται στα τελικά στάδια επεξεργασίας αφορά τα εξής:
• Πάρκο Αιγαίου. Θα περιλαμβάνει περί τις 45 ακατοίκητες βραχονησίδες και τις θαλάσσιες ζώνες τους. Θα ξεκινάει από τη Βελοπούλα και τη Φαλκονέρα στα δυτικά της Μήλου και θα φθάνει ανατολικά μέχρι τις νησίδες γύρω από τη Νίσυρο. Οι μεγαλύτερες από τις νησίδες που θα περιλαμβάνει, εκτός από τη Βελοπούλα και τη Φαλκονέρα, είναι η Σύρνα, το Ανυδρο και τα Χριστιανά. Οι νησίδες αυτές θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικές από τους βιολόγους καθώς, λόγω της φυσικής γεωγραφικής τους απομόνωσης, είναι πυρήνες βιοποικιλότητας και μάλιστα πολλά από τα είδη που ζουν σε αυτές είναι ενδημικά. Ειδικά για τον ενδημισμό έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια πολλές εξειδικευμένες μελέτες (που περιλαμβάνουν και DNA, για να εντοπίσουν τοπικές διαφοροποιήσεις σε είδη).
• Πάρκο Ιονίου. Θα ξεκινάει από την περιοχή βόρεια της Κεφαλονιάς και της Ιθάκης, από τις νησίδες Αρκούδι και Ατοκος (δεν είναι γνωστό αν θα περιλαμβάνει και τις Εχινάδες νήσους), και θα περιλαμβάνει τη θαλάσσια ζώνη όλης της δυτικής και νοτιοδυτικής Πελοποννήσου, φθάνοντας μέχρι τα Κύθηρα και τα Αντικύθηρα. Πρόκειται για ένα σημαντικό τμήμα της ελληνικής τάφρου, περιοχή που είναι γνωστή για την παρουσία απειλούμενων κητωδών.
Θα προστατευθούν οριστικά και οι ακατοίκητες νησίδες και βραχονησίδες, κάποιες από τις οποίες έχουν βρεθεί στο επίκεντρο επενδυτικών σχεδίων.
Η ανακήρυξη αυτών των δύο θαλάσσιων πάρκων, εκτός από σημαντική πολιτικά (όλες οι χώρες που φιλοξενούν ανάλογα περιβαλλοντικά συνέδρια προχωρούν σε κάποια εντυπωσιακή κίνηση, ώστε να την ανακοινώσουν από το βήμα του συνεδρίου), είναι σημαντική και περιβαλλοντικά, καθώς θα οδηγήσει στην κάθετη αύξηση των θαλάσσιων περιοχών Natura 2000 στην Ελλάδα (σήμερα περίπου το 20% των εθνικών υδάτων).
Ταυτόχρονα θα προστατεύσει οριστικά τις ακατοίκητες νησίδες και βραχονησίδες, κάποιες από τις οποίες είχαν βρεθεί τα προηγούμενα χρόνια στο επίκεντρο επενδυτικών σχεδίων που θα ήταν καταστροφικά για τη φύση τους (λ.χ. αιολικά πάρκα).
