Με μεγάλη ικανοποίηση και πανηγυρικές διακηρύξεις ολοκληρώθηκε η συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντογάν στο Μέγαρο Μαξίμου με τις δύο πλευρές να μιλούν για νέα περίοδο στην οποία έχουν εισέλθει οι ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Η βούλησή Αθήνας και Άγκυρας να αφήσουν πίσω τις στιγμές έντασης του πρόσφατου παρελθόντος επισφράγισε το θερμό κλίμα της επίσκεψης Ερντογάν στην Αθήνα. Με προσεκτικές δηλώσεις οι δυο ηγέτες εξέθεσαν τις πάγιες διαφωνίες μεταξύ των δυο πλευρών, αλλά με ήπια ρητορική και αναδεικνύοντας τη θετική ατζέντα.
Ωστόσο πολιτικοί παρατηρητές επισημαίνουν ότι θα πρέπει να τηρείται και μια στάση επιφυλάξεων, καθώς αυτή η στροφή της Τουρκίας πιθανόν να οφείλεται στο γεγονός ότι έχει απομονωθεί στο θέμα των εξοπλιστικών προγραμμάτων από ΗΠΑ, Γαλλία και Γερμανία, αλλά και γενικότερα βρίσκεται σε μια εποχή κρίσης στις σχέσεις της με την Δύση.
Αυτή απομόνωση την στιγμή που η Ελλάδα αναπτύσσει σημαντικό εξοπλιστικό πρόγραμμα δεν αφήνει περιθώρια στην τουρκική εξωτερική πολιτική για απειλές και λεκτικές επιθέσεις, όπως αυτές του πρόσφατου παρελθόντος.
Οι ίδιοι παρατηρητές τονίζουν ότι θα ήταν ευχής έργον να τηρούσε η Τουρκία όλα όσα διακήρυξε χθες ο κ. Ερντογάν στην Αθήνα και να γινόταν όντως το Αιγαίο θάλασσα ειρήνης και συνεργασίας, όπως αναφέρει και η σχετική διακήρυξη.
Η Διακήρυξη των Αθηνών επιβεβαιώνει τη σχέση φιλίας
Κορυφαία στιγμή ήταν η υπογραφή της «Διακήρυξης των Αθηνών περί Σχέσεων Φιλίας και Καλής Γειτονίας» που επισφράγισε την αμοιβαία διάθεση για τη διατήρηση της ηρεμίας στο Αιγαίο και του θετικού κλίματος που έχει καλλιεργηθεί τους τελευταίους 10 μήνες.
Υπογραμμίζεται η σημασία αποτελεσματικών διαύλων επικοινωνίας σε κάθε επίπεδο και δίνεται έμφαση στην αποφυγή συγκρουσιακών καταστάσεων και δυνητικής κλιμάκωσης.
Η ελληνική πλευρά στέκεται ιδιαίτερα στο γεγονός ότι πρόκειται για μια δήλωση προθέσεων στην οποία και η Τουρκία δεσμεύεται για τους στόχους του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου και της φιλικής συνεργασίας μεταξύ των κρατών. Επίσης, υπάρχει σαφής αναφορά στη δέσμευση αποφυγής δηλώσεων και ενεργειών που υπονομεύουν το πνεύμα και το γράμμα της Διακήρυξης ή θέτουν σε κίνδυνο την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή.
Ιστορική μέρα στις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας
Στο κυβερνητικό επιτελείο υπάρχει διάχυτη η αίσθηση ικανοποίησης για τα αποτελέσματα της επίσκεψης και η ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών που σήκωσε το βάρος των διαπραγματεύσεων για την Διακήρυξη και τις συμφωνίες που υπεγράφησαν μιλά για ιστορική μέρα στις σχέσεις των δύο χωρών.
Τα όσα έλαβαν χώρα χθες στην Αθήνα είχαν προετοιμαστεί σε κάθε λεπτομέρεια και η τήρηση των συμφωνηθέντων από όλες τις πλευρές οδηγεί αρμόδια στελέχη στο συμπέρασμα ότι θα υπάρξει συνέχεια στην βελτίωση και εμβάθυνση των διμερών σχέσεων. Άλλωστε, η ατμόσφαιρα στο Μέγαρο Μαξίμου λίγο πριν το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας ήταν εξαιρετική και τα χαμόγελα περίσσευαν ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Όπως διαβεβαιώνουν κυβερνητικές πηγές το κλίμα ήταν ανάλογο και πίσω από τις κλειστές πόρτες κατά την διάρκεια τόσο της συνάντησης των δύο ηγετών που διήρκησε μία ώρα και σαράντα πέντε λεπτά όσο και στο γεύμα που ακολούθησε. «Συναντήσαμε έναν διαφορετικό Ερντογάν», τονίζουν πρόσωπα που συμμετείχαν στο ΑΣΣ και περιγράφουν την θετική και χαλαρή διάθεση του Τούρκου προέδρου.
Υπεγράφησαν 15 συμφωνίες και για το μεταναστευτικό
Κατά την χθεσινή ημέρα υπεγράφησαν 15 συμφωνίες και κοινές διακηρύξεις με επίκεντρο την οικονομία, τις εμπορικές συναλλαγές, τον τουρισμό, την ανταλλαγή φοιτητών και την αναγνώριση τεχνικών προσόντων.
Ιδιαίτερη βαρύτητα έχει η συμφωνία για το μεταναστευτικό με τις δύο χώρες να εγκαθιστούν 24ωρη επικοινωνία των αρχηγείων του Ελληνικού Λιμενικού και της Τουρκικής Ακτοφυλακής στο πλαίσιο της οποίας θα επιλαμβάνονται τα δυο Αρχηγεία για παρεμβάσεις επί του πεδίου αναλόγως των αναγκών που θα προκύπτουν.
Επίσης, η ελληνική πλευρά διαπραγματεύθηκε με την Κομισιόν και εξασφάλισε την χορήγηση επταήμερης βίζας για τους Τούρκους πολίτες που επισκέπτονται 10 ελληνικά νησιά (Λήμνο, Λέσβο, Χίο, Ρόδο, Καστελόριζο, Λήμνο, Σάμο, Λέρο, Κω και Κάλυμνο) και υποδέχθηκαν με θέρμη οι κάτοικοι και στις δύο πλευρές του Αιγαίου.
Τα «αγκάθια« εξακολουθούν να υπάρχουν αλλά χωρίς εντάσεις
Όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι ξάφνου οι διαφορές μεταξύ των δύο χωρών έπαψαν να υπάρχουν. Είναι παρούσες και αναγνωρίζονται από όλες τις πλευρές. Τα αγκάθια της ελληνοτουρκικής ατζέντας δεν μπορούν, άλλωστε, να κρυφτούν.
Αλλά οι δύο ηγέτες φάνηκε να έχουν συμφωνήσει πως μπορούν πια να διαφωνούν πολιτισμένα, μακριά από τις εντάσεις του παρελθόντος. Νούμερο ένα καυτό θέμα, όπως αναδείχτηκε στις κοινές τους δηλώσεις η μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη, την οποία ο Τούρκος Πρόεδρος αποκάλεσε εκ νέου τουρκική.
Για να λάβει την απάντηση του κ. Μητσοτάκη με διπλωματικό αλλά απολύτως ξεκάθαρο τρόπο. «Ο προσδιορισμός της ιδιότητας της μειονότητας ως μουσουλμανικής καθορίζεται από την ίδια τη Συνθήκη της Λωζάνης. Χρέος δικό μας είναι αυτό το κλίμα της αρμονικής συνύπαρξης – είναι χρέος της ελληνικής έννομης τάξης – να το διασφαλίσουμε και να το ενισχύσουμε», τόνισε ο Έλληνας πρωθυπουργός.
