H συσσωρευμένη γνώση, η σκληρή δουλειά, η αυταπάρνηση των ερευνητών, αποτελούν τη μεγαλύτερη εγγύηση για προστασία από την Covid-19 και η υποχρέωση προς τη ζωή και την ευημερία των ανθρώπων, που με τόση μεγαλοσύνη έχουν αναλάβει, ακυρώνει τις επιφυλάξεις, τους δισταγμούς, την καχυποψία, τον φόβο, ακόμη και την άρνηση όσων επιμένουν να μην εμβολιάζονται”, επισήμανε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου κατά την τελετή απονομής του βραβείου “Αυτοκράτειρα Θεοφανώ”, που έγινε στο μνημείο της Ροτόντας στη Θεσσαλονίκη.
Η πρόεδρος της Δημοκρατίας απένειμε το βραβείο στον Ογκούρ Σαχίν και την Εζλέμ Τουρετσί, τους δύο επιστήμονες που πρώτοι ανέπτυξαν το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού.
“Συνδυάζοντας ταχύτητα και μεθοδικότητα, γνώση και έμπνευση, μας πρόσφεραν μια απτή απόδειξη για τα θαύματα που μπορεί να κάνει η επιστήμη και αυτά, ακριβώς, τα χαρακτηριστικά τιμάμε σήμερα, απονέμοντάς τους το Βραβείο «Αυτοκράτειρα Θεοφανώ». H προσφορά τους μας οδηγεί σε ένα μέλλον απαλλαγμένο, επιτέλους, από την αβεβαιότητα της πανδημίας. Τους ευχαριστούμε θερμά γι’ αυτό”, είπε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
“Βραβεύουμε σήμερα έναν σημαντικό άνδρα και μια σημαντική γυναίκα για την ανεκτίμητη προσφορά τους και μαζί μ’ αυτούς βραβεύουμε και την επιστημονική ομάδα τους, την οποία ενέπνευσαν και καθοδήγησαν. Βραβεύουμε την πίστη, την αφοσίωση, το πείσμα και το κουράγιο τους”, τόνισε η κ. Σακελλαροοπυλου και συνέχισε:
“Είναι για μένα ιδιαίτερη χαρά να απονείμω το Βραβείο «Αυτοκράτειρα Θεοφανώ» στον Ογκούρ Σαχίν και την Εζλέμ Τουρετσί. Δύο εξαιρετικούς επιστήμονες, ζευγάρι στη ζωή και στην έρευνα, στους οποίους οφείλουμε ένα από τα πλέον αξιόπιστα εμβόλια, προϊόν συνεργασίας της εταιρείας BioNTech στην οποία διευθύνων σύμβουλος είναι ο Ογκούρ Σαχίν, και της Pfizer. Δύο σπουδαίους ανθρώπους,που μετά τη θριαμβευτική τους επιτυχία έσπευσαν να δηλώσουν ότι τα αποτελέσματα των ερευνών τους ήταν μια νίκη της καινοτομίας, της επιστήμης και της παγκόσμιας συνεργατικής προσπάθειας. Υπογράμμισαν έτσι τη σημασία της ομαδικής εργασίας, της συνέργειας, της σύγκλισης στον κοινό σκοπό, τις απαραίτητες δηλαδή προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της επιστήμης, της πιο «ανοικτής» ανθρώπινης δραστηριότητας, αφού διαπνέεται από τις αρχές της καθολικότητας, της αμεροληψίας, της κοινοκτημοσύνης, του οργανωμένου σκεπτικισμού και εστιάζει στην ευημερία του ανθρώπου”.
Παιδιά Τούρκων μεταναστών στη Γερμανία
Ακολούθως αναφέρθηκε στην ιστορία των δύο αυτών επιστημόνων, λέγοντας:
“Παιδιά Τούρκων μεταναστών στη Γερμανία, μεγάλωσαν στο δυναμικό πεδίο που δημιουργούσε η διασταύρωση δύο πολιτισμών, ενός μεσογειακού και ενός κεντροευρωπαϊκού και συνεργάστηκαν με έναν Έλληνα από τη Θεσσαλονίκη, τον ‘Αλμπερτ Μπουρλά της Pfizer, στη βάση των κοινών αρχών, αξιών και δεσμεύσεων που διαπνέουν την επιστημονική έρευνα. Αφοσιωμένοι στη μάχη κατά του καρκίνου, αυτού του «άμορφου και άχρονου αντιπάλου» όπως τον έχει περιγράψει ο πατέρας της σύγχρονης χημειοθεραπείας Σίντνεϊ Φάρμπερ, εργάστηκαν σκληρά για να δημιουργήσουν ένα ερευνητικό εργαστήριο το οποίο θα διερευνούσε πώς θα μπορούσε το ανοσοποιητικό σύστημα να επιτίθεται στα καρκινικά κύτταρα.
Κι όταν διαπίστωσαν ότι τα ερευνητικά κονδύλια ήταν δύσκολο να βρεθούν, ξεκίνησαν τη δική τους εταιρεία. Την πρώτη τους εταιρεία, που ιδρύθηκε το 2001, την ονόμασαν Ganymed – όχι από τον γνωστό Έλληνα μυθολογικό ήρωα, αλλά από μια τουρκική έκφραση που σημαίνει περίπου «κάτι που κερδίζεται με σκληρή δουλειά». Το 2008 ιδρύουν, σε συνεργασία με τον Αυστριακό ογκολόγο Κρίστοφ Χούμπερ, την εταιρεία BioNTech και σ’ αυτήν ξεκινούν να αναπτύσσουν ανοσοθεραπευτικές μεθόδους για την αντιμετώπιση του καρκίνου, χρησιμοποιώντας γενετικό υλικό mRNA ώστε να εκπαιδεύσουν τον ανθρώπινο οργανισμό να παραγάγει το δικό του αντιγόνο.
Ο Ογκούρ Σαχίν διάβασε για πρώτη φορά για την Covid-19 στο περιοδικό Lancet την Παρασκευή 24 Ιανουαρίου του 2020 και τη Δευτέρα κάλεσε τους εργαζόμενους στη BioNTech και τους ανακοίνωσε ότι η εταιρεία θα στραφεί στην εξεύρεση εμβολίου κατά του κορωνοϊού. Και μας έφερε σήμερα εδώ που βρισκόμαστε: με ένα ισχυρό όπλο, το πρώτο στη σειρά των ευεργετικών εμβολίων που θα αναπτύσσονταν στη συνέχεια, θωρακίζοντας την ανθρωπότητα απέναντι στη μεγαλύτερη απειλή που της επεφύλασσε ο 21ος αιώνας”.
Ταχύτητα και μεθοδικότητα, γνώση και έμπνευση
Στη συνέχεια εξήγησε τον λόγο για τον οποίο αναφέρθηκε στη διαδρομή τους και σημείωσε: “Το έκανα για να τονίσω τα χαρακτηριστικά που τους καθιστούν τόσο αξιέπαινους για την προαγωγή και τη μετάδοση της επιστημονικής γνώσης: ερευνητική αυστηρότητα, αμείλικτη εργασιακή ηθική, συνεχής ετοιμότητα και εγρήγορση, συνδυαστική ευφυία, αντοχή, φαντασία, επινοητικότητα, αισιοδοξία και, κυρίως, ανθρωπιστική προοπτική. Μετείχαν με όλες τις δυνάμεις τους στην ξέφρενη κούρσα της επιστήμης εναντίον του κορονοϊού, και ήρθαν πρώτοι. Ο αγώνας τους φέρνει στον νου μια αναφορά του ερευνητή ογκολόγου, επιστημονικού συνεργάτη στο Dana Farber Cancer Institute και συγγραφέα Σιντάρτα Μούκερτζι, στο σημαντικό βιβλίο του «Ο αυτοκράτορας όλων των ασθενειών, μια βιογραφία του καρκίνου».
Ο συγγραφέας, θέλοντας να απεικονίσει την ταχύτητα με την οποία τρέχουν οι επιστήμονες – μια ταχύτητα ευθέως ανάλογη της αυτοθυσίας και της αφοσίωσής τους – παραπέμπει σε μια φράση από το βιβλίο του Λιούις Κάρολ «Μέσα απ’ τον καθρέφτη»: «Αν τρέξουν όσο περισσότερο μπορούν, μένουν εκεί που είναι. Αν θέλουν να πάνε κάπου αλλού, πρέπει να τρέξουν τουλάχιστον δύο φορές πιο γρήγορα». Αυτήν την ταχύτητα επέδειξε το ζεύγος Σαχίν-Τουρετσί. Και συνδυάζοντας ταχύτητα και μεθοδικότητα, γνώση και έμπνευση, μας πρόσφεραν μια απτή απόδειξη για τα θαύματα που μπορεί να κάνει η επιστήμη.
Αυτά, ακριβώς, τα χαρακτηριστικά τιμάμε σήμερα, απονέμοντάς τους το βραβείο «Αυτοκράτειρα Θεοφανώ»”.
Για το ίδιο το Βραβείο η κ. Σακελλαροπούλου είπε ότι είναι ένας θεσμός εμπνευσμένος από τη συμβολή που είχε η αυτοκράτειρα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, Θεοφανώ Σκλήραινα, στη διάδοση του βυζαντινού πολιτισμού, υλικού και πνευματικού, στη Σαξονία τον 10 μ.Χ. αιώνα.
Τόνισε πως δύο μόλις χρόνια από τη θέσπισή του, κατάφερε να γίνει ένας πανευρωπαϊκού κύρους και εμβέλειας θεσμός και υπογράμμισε: “Το Βραβείο “Αυτοκράτειρα Θεοφανώ” φιλοδοξεί να προωθήσει τη συνειδητοποίηση των κοινών αφετηριών της Ανατολικής και της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, των ιστορικών αλληλεξαρτήσεων των λαών και των εθνών της Ευρώπης και τη σημασία τους για τη σημερινή ευρωπαϊκή συνεργασία, καθώς και να διευρύνει και να στερεώσει τις σχέσεις της Ευρώπης με τους γειτονικούς της πολιτισμούς. Να δημιουργήσει γέφυρες, να αντισταθεί στις αντιθέσεις, να συμβάλλει στην αλληλοκατανόηση των διαφορετικών λαών και πολιτισμικών χαρακτηριστικών που συνθέτουν το πλούσιο μωσαϊκό της Ευρώπης και των γειτόνων της”.
Ταυτόχρονα, είπε πως αναγνωρίζει τον συμβολισμό από το γεγονός ότι ανέβηκε στο θρόνο η Θεοφανώ, μετά τον θάνατο του συζύγου της Οθωνα Β΄, που ήταν μια γυναίκα με δυναμική προσωπικότητα, με ελεύθερο τρόπο σκέψης, με μόρφωση, οξυδέρκεια και διπλωματικότητα. Κι έτσι το Βραβείο υπογραμμίζει τη σημασία της ισότιμης συμμετοχής της γυναίκας στο κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι.
Η τελετή απονομής έγινε στο μνημείο της Ροτόντας και χαιρετισμό απηύθυναν ο πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Ιδρύματος Θεοφανώ, Σταύρος Ανδρεάδης και ο πρόεδρος της Συμβουλευτικής Επιτροπής Herman Van Rompuy, ομότιμος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Στ. Ανδρεάδης: Βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή της μεγάλης μάχης
“Η Διοικούσα Επιτροπή του Ιδρύματος Θεοφανώ, της οποίας έχω την τιμή να είμαι πρόεδρος, αποφάσισε, αποδεχόμενη την πρόταση της Συμβουλευτικής μας Επιτροπής, να απονείμει το φετινό βραβείο σε δύο κορυφαίους επιστήμονες, αλλά και δύο μοναδικούς ανθρώπους”, είπε ο Σταύρος Ανδρεάδης, στην ομιλία του στην τελετή απονομής του βραβείου “Αυτοκράτειρα Θεοφανώ” στους επιστήμονες Ογκούρ Σαχίν και Εζλέμ Τουρετσί, που πρώτοι ανέπτυξαν το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού.
Μίλησε για “τη μεγαλειώδη ευγένεια και ταπεινότητα τους, που με αυτοθυσία βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή της μεγάλης μάχης, που έδωσε και δίνει η ανθρωπότητα, απέναντι σε έναν ύπουλο και επικίνδυνο εχθρό, που ανέτρεψε σε ελάχιστο χρόνο την ισορροπία σε όλο τον πλανήτη μας, προκαλώντας πολλές ανθρώπινες απώλειες και μεγάλη δυστυχία, ιδίως στο φτωχότερο κομμάτι”.
“Αντικρύζω και τους δύο σήμερα με δέος. Το έργο τους φέρνει μπροστά μας μια σειρά από σημαντικές αλήθειες με πρώτη τον καίριο ρόλο της επιστήμης για την ευημερία του ανθρώπου”, τόνισε ο πρόεδρος του Ιδρύματος Θεοφανώ και συνέχισε: “Η ασύλληπτη δύναμη του ανθρώπινου πνεύματος μπορεί και πρέπει να υπηρετεί το κοινό καλό. Η ανακάλυψη του εμβολίου κατά του κορονοϊού σε χρόνο ρεκόρ υπήρξε ένα εκπληκτικό επίτευγμα που έσωσε εκατομμύρια ζωές, ανάμεσα τους ενδεχόμενα και κάποιες από τις ζωές πολλών που είμαστε στον χώρο αυτόν. Οφείλουμε βέβαια εξίσου να εξάρουμε τον ρόλο της μεγάλης φαρμακευτικής εταιρίας, της Pfizer, που ο πρόεδρος, ο Θεσσαλονικιός και φίλος, ο Αλμπερτ Μπουρλά, είναι εδώ απόψε μαζί μας, που έκανε εφικτή τη μαζική παραγωγή σε ελάχιστο χρόνο και τη διάδοση του εμβολίου σε όλο τον πλανήτη και μας επιτρέπει να επιστρέψουμε σιγά σιγά στην προπανδημική κανονικότητα”.
Επισήμανε ότι, δυστυχώς, αυτό το παράδειγμα δεν συμβαίνει παντού και είπε χαρακτηριστικά: “Πολύ συχνά πολιτικά ή οικονομικά συμφέροντα αλλά και εμπάθειες, στενόμυαλοι εθνικισμοί και προκαταλήψεις εμποδίζουν τις κατακτήσεις της επιστήμης. Τις αρνούνται και τις πολεμούν προκαλώντας αχρείαστη βλάβη σε παγκόσμια κλίμακα. Σε αυτούς τους σκοτεινούς κινδύνους που ξεκινούν από παντού και πολύ συχνά είναι απρόβλεπτοι η κοινή μας πατρίδα, η Ευρώπη, η κοιτίδα του πολιτισμού και της δημοκρατίας οφείλει να υψώσει αποφασιστικά το ανάστημα της. Η ευθύνη της είναι πολύ μεγάλη”.
Γιατί η τελετή απονομής γίνεται στο Μνημείο της Ροτόντας
Παράλληλα αναφέρθηκε στον συμβολισμό του γεγονότος ότι η τελετή απονομής γίνεται στο Μνημείο της Ροτόντας, στη Θεσσαλονίκη, και παρατήρησε: “Βρισκόμαστε εδώ, σε αυτό το μοναδικό αρχαίο μνημείο (Ροτόντα) που είναι Ρωμαϊκό, Βυζαντινό, Οθωμανικό, Χριστιανικό και Ελληνικό και μέσα του κρύβει τις πιο βαθιές ρίζες της κοινής ευρωπαϊκής μας ταυτότητας. Και είμαστε εδώ για να βραβεύσουμε δύο λαμπρούς επιστήμονες που έδωσαν απάντηση σε ένα τεράστιο πρόβλημα και μας επιτρέπουν να κοιτάμε με αισιοδοξία το αύριο. Είναι νομίζω μια συγκλονιστική συγκυρία. Η εμπέδωση μιας κοινής ευρωπαϊκής συνείδησης, ιδιαίτερα ανάμεσα στους νέους, προς τους οποίους πρέπει να έχουμε στραμμένο το βλέμμα μας, νιώθω ότι παρά τις εντάσεις, τις κρίσεις και τα προβλήματα αυτοπροσδιορισμού προχωράει και βαθαίνει. Κι αυτό είναι μια ιστορική κατάκτηση, αν αναλογιστούμε το αιματηρό παρελθόν αιώνων στην ήπειρο μας”.
Ο κ. Ανδρεάδης υπογράμμισε πως “το βραβείο “Αυτοκράτειρα Θεοφανώ” φιλοδοξεί να προωθήσει, ιδιαίτερα στα μάτια των νέων, με έναν τρόπο σύγχρονο και φρέσκο, την κοινή ευρωπαϊκή ιδέα, αυτή που φέρνει κοντά την ανατολή και τη δύση, τον βορρά και το νότο, της ηπείρου μας, της Ευρώπης”. “Σε αυτούς τους αβέβαιους καιρούς όπου τόσα αλλάζουν με απίστευτη ταχύτητα εμείς εμπνεόμαστε από τη διαδρομή της αυτοκράτειρας Θεοφανώ που έφερε το βυζαντινό πολιτισμό στην αυτοκρατορική αυλή της τότε Γερμανίας, που έστησε γέφυρες ανταλλαγής και κατανόησης και με τον τρόπο της υπήρξε μια πρωτοπόρα Ευρωπαία”, επισήμανε.
Herman Rompuy: κατάφεραν να μετατρέψουν τον φόβο σε ελπίδα
Στο ήθος των βραβευθέντων επιστημόνων και στην συμβολή τους για “να ανατραπεί η τραγωδία του κορονοϊού” αναφέρθηκε στον χαιρετισμό του, ο πρόεδρος της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Ιδρύματος Θεοφανώ, ομότιμος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Herman Van Rompuy.
“Δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι οφείλουν την υγεία τους και τη ζωή τους στους βραβευθέντες μας και στην ομάδα τους, σε όλους τους τους επιστήμονες, που χρησιμοποίησαν τις γνώσεις και το ταλέντο τους, για να αλλάξουν την τροπή, έτσι ώστε να μην ξαναζήσουμε την τραγωδία που βίωσε η ήπειρός μας πριν από 100 χρόνια”, επισήμανε και πρόσθεσε ότι κατάφεραν να μετατρέψουν τον φόβο σε ελπίδα.
Παρέστησαν η Mary McAleese, πρώην πρόεδρος της Ιρλανδίας, η Tarja Halonen, πρώην πρόεδρος της Φινλανδίας, η Rita Süssmuth πρώην πρόεδρος της γερμανικής Βουλής, ο υφυπουργός Μακεδονίας – Θράκης Σταύρος Καλαφάτης, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Pfizer Άλμπερτ Μπουρλά, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας, ο πρύτανης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Νίκος Παπαϊωάννου κ.α. (Πηγή:ΑΠΕ-ΜΠΕ)
