Κολχικίνη σε ασθενείς άνω των 60 και σε ευπαθείς ομάδες – Στοιχεία για ουσία, που προέρχεται από βότανο

Το πράσινο φως για να μπει η κολχικίνη, ένα γνωστό και φθηνό καρδιολογικό φάρμακο, στο πρωτόκολλο θεραπειών από του στόματος σε ασθενείς με covid – 19 έδωσε η επιτροπή εμπειρογνωμόνων του υπ.Υγείας, μετά τα αποτελέσματα μεγάλης καναδικής μελέτης στην οποία συμμετείχε και η Ελλάδα.

Η καναδική μελέτη έδειξε ότι η χορήγηση κολχικίνης σε ασθενείς covid-19 «μείωσε κατά 44% την θνητότητα, 25% τη νοσηλεία και 50% την ανάγκη διασωλήνωσης», όπως αναφέρει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο Εθνικός Συντονιστής της μελέτης στην Ελλάδα, καθηγητής καρδιολογίας Σπύρος Δευτεραίος.

Τι αποφάσισε η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων

Η επιτροπή αποφάσισε, όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων και μέλος της επιτροπής Π. Γαργαλιάνος, να συμπεριληφθεί το φάρμακο κολχικίνη για χρήση σε ασθενείς εκτός νοσοκομείου. Ωστόσο όπως επισήμανε «η χορήγηση θα γίνεται μετά από συνταγή γιατρού σε συγκεκριμένες κατηγορίες ασθενών με θετικό στον κορωνοϊό μοριακό τεστ».

Πρόκειται για όλους τους ασθενείς άνω των 60 ετών που έχουν θετικό μοριακό τεστ ανεξάρτητα από το εάν έχουν ή όχι υποκείμενα νοσήματα. Επίσης για ασθενείς από 18 έως 60 ετών με τουλάχιστον ένα υποκείμενο νόσημα ή πυρετό πάνω από 38 για τουλάχιστον 48 ώρες.

Στα υποκείμενα νοσήματα συγκαταλέγονται ο σακχαρώδης διαβήτης, η παχυσαρκία, η υπέρταση που δεν έχει ελεγχθεί, το άσθμα, η Χρόνια Αναπνευστική Πνευμονοπάθεια, η καρδιακή ανεπάρκεια και η στεφανιαία νόσος.

Η χορήγηση της κολχικίνης, με τη μορφή χαπιού θα γίνεται όταν το αποφασίζει ο θεράπων γιατρός και εκτιμάται ότι θα χορηγείται στα πρώτα εικοσιτετράωρα μετά το θετικό μοριακό τεστ.

Μετά την ανακοίνωση των θετικών αποτελεσμάτων της μεγάλης πολυκεντρικής τυχαιοποιημένης μελέτης Colcorona, που ολοκληρώθηκε στον Καναδά σε περίπου 5.000 ασθενείς με COVID 19, «προέκυψε το σημαντικό όφελος από τη χορήγηση της κολχικίνης ως φάρμακο που χορηγείται όταν κάποιος νοσεί από κορονοϊό» αναφέρει στο ΑΠΕ -ΜΠΕ ο Π. Γαργαλιάνος.

Το ζήτημα τέθηκε απόψε εκτάκτως στην Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας προκειμένου να αποφασιστεί αν η φθηνή αυτή θεραπεία θα μπορούσε να μπει στο πρωτόκολλο θεραπείας για ασθενείς covid -19 και στη χώρα μας, κάτι που τελικώς έγινε. Η απόφαση θα αναρτηθεί επισήμως αύριο (Κυριακή) το μεσημέρι από τον ΕΟΔΥ.

Συμμετείχε και ο Τσιόδρας  στη μελέτη

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην καναδική μελέτη COLCORONA συμμετείχε και η Ελλάδα με Εθνικό Συντονιστή τον καθηγητή Σπύρο Δευτεραίο και μέλη τους Σωτήρη Τσιόδρα, Παναγιώτη Γαργαλιάνο, Δ. Βραχάτη και Σ. Γιωτάκη, και ενεργοποιημένα κέντρα σε Αθήνα, Κοζάνη (Δρ. Ευθαλία Ράνδου) και Αλεξανδρούπολη (Καθ. Παναγόπουλος Περικλής) Θριάσιο (Δρ. Χριστόφορος Ολύμπιος) και Πάτρα Καθ. Μάρκος Μαραγκός.

Η καναδική μελέτη έρχεται σε συνέχεια της 1ης δημοσιευμένης τυχαιοποιημένης μελέτης που διεξήχθη – την GRECCO-19 – με συμμετοχή 16 κέντρων στην Ελλάδα και επιστημονική συμβολή από τα Πανεπιστήμια Humanitas Clinical Research Hospital (Italy), Hospital Universitario y Politécnico La Fe (Spain), Mount Sinai (USA), Yale (USA)

Όπως επισημαίνει ο κ. Γαργαλιάνος η καναδική μελέτη επιβεβαίωσε τις αρχικές διαπιστώσεις της ευρωπαϊκής μελέτης.

«Είδαμε καθαρά και σε αυτή τη μελέτη, σημαντική μείωση της ανάγκης για νοσηλεία σε ασθενείς που έλαβαν το φάρμακο στο αρχικό στάδιο της νόσου, καλύτερη εξέλιξη της νόσου και περιορισμό της βαριάς νόσησης καθώς και μείωση της θνητότητας».

Η αντιφλεγμονώδης δράση της κολχικίνης ήταν γνωστή εδώ και χρόνια, καθώς πρόκειται για ένα ασφαλές φθηνό και αποτελεσματικό φάρμακο που οι καρδιολόγοι χρησιμοποιούν μεταξύ άλλων και στην περικαρδίτιδα.

Πριν από λίγους μήνες αναφερόμενος στην πρώτη μελέτη, ο καθηγητής καρδιολογίας Χριστόδουλος Στεφανάδης μιλώντας στο ΑΠΕ -ΜΠΕ είχε τονίσει:

«Το ότι μείωσε τους δείκτες φλεγμονής ήταν ένα ενθαρρυντικό στοιχείο αλλά το πιο σημαντικό εύρημα ήταν ότι η παράλληλη χορήγηση της – ως συμπληρωματική φαρμακευτική αγωγή – μείωσε το ποσοστό όσων ασθενών διασωληνώθηκαν , από covid _19».

Πώς ξεκίνησε η ιδέα να χορηγηθεί και να μελετηθεί η κολχικίνη

Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, όταν προέκυπταν τα πρώτα δεδομένα σχετικά με τη νόσο COVID-19, έγινε γρήγορα κατανοητός ο αρνητικός ρόλος της υπέρμετρης φλεγμονώδους απόκρισης του οργανισμού στον εισβολέα (o ιός που σήμερα ονομάζεται SARS-CoV-2) και μάλιστα σε πολυσυστηματικό επίπεδο – δηλαδή επηρεάζοντας πολλά όργανα, του μυοκαρδίου συμπεριλαμβανομένου.

Η πολύχρονη εμπειρία τους με την κολχικίνη, η ασφάλειά της, αλλά και τις θεραπευτικές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες της στην περικαρδίτιδα όπως αναφέρουν, τους οδήγησαν στη σκέψη να την χρησιμοποιήσουν ώστε να θωρακίσουν τον οργανισμό από τις παράπλευρες αρνητικές φλεγμονώδεις επιδράσεις που δημιουργούνται κατά τη νόσο COVID-19.

Η αρχική ιδέα της μελέτης GRECCO-19 ήταν ελληνική, αλλά η πλήρης ανάπτυξη του πρωτοκόλλου, η ανάλυση και δημοσίευση των αποτελεσμάτων έγινε με συνεργασία επιστημόνων από την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία και τις ΗΠΑ συμπεριλαμβανομένων Ελλήνων Επιστημόνων της Διασποράς.

Προέρχεται από το βότανο Κολχικό

Από ορισμένους ιστότοπους, που ασχολούνται με θέματα υγείας παρέχονται στοιχεία για την ουσία κολχικίνη, που προέρχεται, όπως αναφέρουν, από το βότανο, γνωστό ως Κολχικό.

Το γένος Colchicum αριθμεί περί τα 60 είδη. Το Colchicum Autumnale είναι διαδεδομένο στα υγρά και πλούσια λιβάδια, σε πολλές περιοχές της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης.

Είναι βολβώδες, πολυετές, ποώδες πόα, της οικογένειας των Colchicaceae, ο βολβός του έχει μέγεθος καρυδιού και με μελανωπούς χιτώνες

Τοξικότητα και θεραπευτική δράση

Περιέχει μία ουσία την κολχικίνη που έχει την ικανότητα να σταματήσει την διαίρεση των κυττάρων αλλά δυστυχώς είναι πολύ τοξική, για να μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναντίον του καρκίνου.

Η κολ­χι­κί­νη, εί­ναι φαι­ναν­θρε­νι­κό πα­ρά­γω­γο (α­κε­τυλ­τρι­με­θυ­λο­κολ­χι­κι­νι­κό ο­ξύ), πρ­έρχε­τε α­πό τα φυ­τά της οι­κο­γέ­νειας των Colchicaceae, το Colchicum autumnale και Gloriosa superba.

Η κολ­χι­κί­νη έ­χει ό­ψη ω­χρο­κί­τρι­νης ά­μορ­φης σκό­νης, η ο­ποί­α σκου­ραί­νει ό­ταν ε­κτε­θεί στο φως. Δι­α­λύ­ε­ται στο ύ­δωρ, τον αι­θέ­ρα, την αλ­κο­ό­λη και το χλω­ρο­φόρ­μιο, αλ­λά υ­δρο­λύ­ε­ται στο λι­γό­τε­ρο ε­νερ­γό συ­στα­τι­κό κολ­χι­κεί­νη α­πό δι­α­λύ­μα­τα ο­ξέ­ων ή αλ­κα­λί­ων.

Η κολ­χι­κεί­νη έ­χει πο­λύ μι­κρή θε­ρα­πευ­τι­κή δρά­ση. Με­τά α­πό υ­δρό­λυ­ση α­πό ι­σχυ­ρά ο­ξέ­α με­τα­τρέ­πε­ται σε τρι­με­θυ­λο­κολ­χι­κι­νι­κό ο­ξύ.

Η δηλητηρίαση από αυτό το φυτό μοιάζει με την δηλητηρίαση από αρσενικό. Τα συμπτώματα εμφανίζονται μετά από 2 ως 5 ώρες και είναι κάψιμο στο στόμα, στομαχικός πόνος, διάρροια και νεφρική ανεπάρκεια. Μπορεί να προκληθεί και θάνατος από αναπνευστική ανεπάρκεια. λιγότερα από 2 γραμμάρια είναι ικανά να σκοτώσουν ένα παιδί.

Ιδιότητες, θεραπείες, κίνδυνοι

Η κολχικίνη (colchicine) διακόπτει τον κύκλο της εναπόθεσης κρυστάλλων ουρικού μονονατρίου στους ιστούς των αρθρώσεων. Μειώνει την χημειοταξία και φαγοκυττάρωση των λευκοκυττάρων και αναστέλλει τον σχηματισμό και την απελευθέρωση μιας χημειοτακτικής γλυκοπρωτεΐνης που παράγεται κατά την φαγοκυττάρωση των κρυστάλλων ουρικού οξέος.

Επίσης αναστέλλει τη συναρμολόγηση των μικροσωληνίσκων σε διάφορα κύτταρα, συμπεριλαμβανομένων των λευκοκυττάρων, πιθανώς μέσω της σύνδεσής της και παρεμβαίνοντας με στον πολυμερισμό της τουμπουλίνης (υπομονάδας μικροσωληνίσκων).

Σε μικρές δόσεις ανακουφίζει από τους αρθριτικούς πόνους σε μεγάλες δόσεις φέρνει διάρροια και σε μεγαλύτερες τον θάνατο. Πρέπει να χρησιμοποιείται απαραίτητα με την παρακολούθηση ιατρού.

Δεν έ­χει α­ναλ­γη­τι­κές ή αν­τι­πυ­ρε­τι­κές ι­δι­ό­τη­τες και δεν ε­πη­ρε­ά­ζει τον με­τα­βο­λι­σμό ή την α­πο­βο­λή του ου­ρι­κού ο­ξέ­ος, αν και εί­ναι πο­λύ α­πο­τε­λε­σμα­τι­κή στην ου­ρι­κή αρ­θρί­τι­δα.

Ο μη­χα­νι­σμός με τον ο­ποί­ο η κολ­χι­κί­νη α­να­κου­φί­ζει α­πό τις προ­σβο­λές της ο­ξεί­ας ου­ρι­κής αρ­θρί­τι­δας δεν εί­ναι πλή­ρως γνω­στός.

Η κολ­χι­κί­νη έ­χει α­σθε­νή αν­τι­φλεγ­μο­νώ­δη, αλλά ό­χι α­ναλ­γη­τι­κή, δρά­ση και δεν έ­χει α­πο­τέ­λε­σμα σε άλ­λους τύ­πους πό­νου, φλεγ­μο­νής ή αρ­θρί­τι­δας.

Δεν έ­χει δι­ου­ρη­τι­κή δρά­ση και δεν ε­πη­ρε­ά­ζει την νε­φρι­κή α­πέκ­κρι­ση του ου­ρι­κού ο­ξέ­ος ή τα ε­πί­πε­δά του ου­ρι­κού στο αί­μα, ό­πως και την δι­α­λυ­τό­τη­τα του ου­ρι­κού στο πλά­σμα ή την σύν­δε­ση με τις πρω­τε­ΐ­νες του πλά­σμα­τος

Ο βολβός και οι σπόροι του κολχικού χρησιμοποιούνται στην ομοιοπαθητική για την αντιμετώπιση της διάρροιας, την ποδάγρα, τις ρευματικές αρθρώσεις, τα στομαχικά και εντερικά προβλήματα.

Επίσης είναι πολύ τοξικό για τα βοωειδή, προκαλεί διάρροια.

Η παρουσίαση των βοτάνων σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί συνταγή και έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα.