Σε γεφύρι της Άρτας εξελίσσεται το Μετρό Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με τα νέα δεδομένα, που ανακοίνωσε η κυβέρνηση, αλλά και μετά τις μεγάλες αντιδράσεις φορέων και πολιτών για το ενδεχόμενο απόσπασης των αρχαιοτήτων από τον σταθμό Βενιζέλου. Η κυβέρνηση φαίνεται αποφασισμένη να προχωρήσει στη λύση της απόσπασης για να κερδίσει χρόνο και να μειώσει το κόστος, αλλά με αυτήν την εξέλιξη δεν συμφωνεί ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης.
Τι υποστηρίζει η κυβέρνηση
Ο υπουργός Μεταφορών Κώστας Καραμανλής, που πήρε την ευθύνη για τη νέα επιλογή στο Μετρό.
Στόχος είναι το 2023 να παραδοθεί το έργο μαζί με τον σταθμό της Βενιζέλου. Υπενθυμίζεται ότι ο υφιστάμενος σχεδιασμός που αποτέλεσε γεφύρι της Άρτας και έφερε πολλές φορές σε οριακό σημείο το έργο, προέβλεπε την κατασκευή του επίμαχου σταθμού εκ των υστέρων και αφού προηγουμένως είχε παραδοθεί όλο το υπόλοιπο δίκτυο, τέλη του 2020 σύμφωνα με τους υπεραισιόδοξους στόχους του ΣΥΡΙΖΑ.
Αντιδράσεις Αρχαιολόγων, πολιτών και ΣΥΡΙΖΑ
«Η εξαγγελία του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ δεν λαμβάνει υπόψη τις πραγματικές ανάγκες ή την πρόοδο του τεχνικού έργου αλλά δείχνει να υπαγορεύεται από εμμονή συγκεκριμένων κύκλων για απόσπαση ή και ‘εξαφάνιση’ των αρχαιοτήτων από το Μετρό θεσσαλονίκης, αντίληψη αναχρονιστική και εν τέλει παρωχημένη», αναφέρει μέσω ανακοίνωσης, ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ), σχετικά με τις σημαντικές αρχαιότητες στον σταθμό «Βενιζέλου».
Ο κ. Μητσοτάκης το Σάββατο, ανακοίνωσε την απόφαση να αποσπαστούν και να επανατοποθετηθούν τα αρχαιολογικά ευρήματα που αυτή τη στιγμή βρίσκονται στη συμβολή των οδών Εγνατίας και Βενιζέλου, προκειμένου να ανοίξει ο σταθμός του Μετρό.
Αποδίδοντας ευθύνες στην προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε ότι η λύση η οποία είχε δρομολογηθεί, «ήταν μη λύση». «Δεν ήταν κοστολογημένη, ήταν εξαιρετικά αβέβαιο εάν ήταν τεχνικά εφικτή και θα οδηγούσε στο παράδοξο να έχουμε ένα κολοβό Μετρό χωρίς τον σταθμό της Βενιζέλου», είπε χαρακτηριστικά, από το Βελλίδειο.
«Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε στη ΔΕΘ μια θεμελιώδη τεχνική αλλαγή σε ένα μείζονος σημασίας δημόσιο έργο της Θεσσαλονίκης, επαναφέροντας το ζήτημα της διαχείρισης των αρχαιοτήτων του σταθμού της οδού Βενιζέλου, που είχε αποτελέσει αντικείμενο εντονότατης δημόσιας αντιπαράθεσης στο παρελθόν, χωρίς καμία σύσκεψη και ανταλλαγή απόψεων με τους εμπλεκόμενους φορείς και χωρίς καμία δημόσια ενημέρωση για τους λόγους που την επιβάλλουν», αναφέρει χαρακτηριστικά ο ΣΕΑ.
Στην ανακοίνωση υπογραμμιζεται επίσης ότι η εν λόγω απόφαση της κυβέρνησης είναι «κατά παρέκκλιση κάθε προβλεπόμενης διαδικασίας, χωρίς να έχει προηγηθεί κανένα σχετικό αίτημα, χωρίς να έχουν εισηγηθεί οι αρμόδιες υπηρεσίες και χωρίς να έχει γνωμοδοτήσει το ΚΑΣ».
«Η εξαγγελία του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ δεν λαμβάνει υπόψη τις πραγματικές ανάγκες ή την πρόοδο του τεχνικού έργου, αλλά δείχνει να υπαγορεύεται από εμμονή συγκεκριμένων κύκλων για απόσπαση ή και “εξαφάνιση” των αρχαιοτήτων από το Μετρό της Θεσσαλονίκης, αντίληψη αναχρονιστική και εν τέλει παρωχημένη», τονίζεται.
«Ο πλούσιος επιστημονικός διάλογος που αναπτύχθηκε όλα τα προηγούμενα χρόνια απέδειξε ότι η συνύπαρξη είναι όχι μόνο τεχνικά εφικτή αλλά και επιβεβλημένη, εφόσον προβάλει ένα μοναδικό μνημειακό σύνολο που υπογραμμίζει το βυζαντινό παρελθόν της Θεσσαλονίκης και το οποίο αγκάλιασαν οι Θεσσαλονικείς, οι φορείς της πόλης και η διεθνής κοινότητα», σημειώνει ο ΣΕΑ, καλώντας τους πολίτες και τους φορείς της πόλης «να ταχθούν στο πλευρό μας για να μην γυρίσει το έργο του Μετρό τέσσερα χρόνια πίσω».
Μεταξύ άλλων, ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, απευθύνει στην κυβέρνηση συγκεκριμένα ερωτήματα για το ζήτημα:
- Ποιος εγγυάται ότι η Μέση Οδός τελικά θα επανατοποθετηθεί, με ποια μελέτη και με ποιο χρονοδιάγραμμα; Η περίπτωση του σταθμού Αγίας Σοφίας απέδειξε ότι η επανατοποθέτηση δεν μπορεί να γίνει στο σύνολό της, ενώ αποδεικνύεται τεχνικά δυσχερής.
- Ποια θα είναι τα ευρήματα από την ανασκαφή των υποκείμενων αρχαιότερων αρχαιολογικών οριζόντων, οι οποίοι δεν χρειάζεται να ανασκαφούν με τη λύση που σήμερα εφαρμόζεται; Πόσο μεγάλες καθυστερήσεις θα προκαλέσει η ανασκαφή τους; Ποια θα είναι η αντίδραση του επιστημονικού κόσμου και του ΚΑΣ μπροστά σε αναπάντεχα ευρήματα;
- Τι πραγματικά έχει μεσολαβήσει και προέκυψε ζήτημα ακύρωσης της εγκεκριμένης μελέτης;
- Πόσο θα στοιχίσει σε χρόνο και χρήματα η εκπόνηση νέων μελετών (απόσπασης, μετακίνησης, κατασκευής, επανατοποθέτησης) τη στιγμή που έχει εκπονηθεί η μελέτη για τον ανασχεδιασμό της κατασκευής του σταθμού από το 2016, ενώ ήδη εκπονούνται και οι μελέτες εφαρμογής της;
- Πόσο θα στοιχίσει σε χρόνο και χρήματα η αποξήλωση των ήδη υλοποιημένων εργασιών;
- Πόσο καθοριστικά ενισχύει μια τέτοια επιλογή το αίτημα του εργολάβου για άρση των ποινικών ρητρών και για αποζημίωση από το δημόσιο για την καθυστέρηση του έργου;
- Εν τέλει ποιος καθυστερεί την ολοκλήρωση του πολύπαθου έργου του Μετρό στη Θεσσαλονίκη;
Ο Μπουτάρης και η Κίνηση Πολιτών για τα αρχαία στο σταθμό Βενιζέλου
Στην συλλογή ηλεκτρονικών υπογραφών, με στόχο να σωθούν «τα αρχαία του σταθμού Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη» προχωρά η Κίνηση Πολιτών Θεσσαλονίκης για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, με πρώτο υπογράφοντα τον τέως δήμαρχο της πόλης Γιάννη Μποτάρη.
Οι μετέχοντες στην κίνηση έστειλαν επιστολή προς τον πρωθυπουργό, όπου υπογραμμίζουν ότι η απόσπαση των ευρημάτων θα ήταν επιζήμια για την πόλη. Μάλιστα, καλούν τον κ. Μητσοτάκη να μην γίνει ο πρωθυπουργός «που θα διακινδυνεύσει να μείνει στην Ιστορία ως ο άνθρωπος που οδήγησε μια πόλη σε νέες περιπέτειες και τα πολύτιμα μνημειακά σύνολα του ένδοξου παρελθόντος της, σε ακροβασίες με αβέβαιη κατάληξη».
Ιδεοληπτικές εμμονές και ιδιωτικά συμφερόντα βλέπει ο ΣΥΡΙΖΑ
Την απόφασή του να πρωτοστατήσει στον αγώνα για την ανάκληση της «καταστροφικής απόφασης» για την απόσπαση των αρχαιολογικών ευρημάτων του σταθμού της Βενιζέλου του Μετρό Θεσσαλονίκης, δηλώνει το τμήμα Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού της προηγούμενης κυβέρνησης, συντασσόμενο στο πλευρό της Κίνησης Πολιτών για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς της πόλης.
Σε ανακοίνωσή του, σχετικά με τα αρχαία του Μετρό της Θεσσαλονίκης, το τμήμα Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ σημειώνει, ότι με την αλλαγή πολιτικής που ανακοίνωσε «με περισσή ευκολία από την ΔΕΘ, ο πρωθυπουργός, όσον αφορά την ολοκλήρωση του Μετρό Θεσσαλονίκης, έθεσε εκ νέου ένα δίλημμα που η κοινωνία της Θεσσαλονίκης έχει πλέον υπερβεί, προκαταβάλλοντας μάλιστα αποφάσεις γνωμοδοτικών συμβουλίων που ακόμη δεν έχουν συνεδριάσει».
Όπως αναφέρεται στην ίδια ανακοίνωση, η «απόφαση απόσπασης των αρχαιολογικών ευρημάτων του σταθμού της Βενιζέλου, δεν ήρθε βέβαια ως κεραυνός εν αιθρία», αλλά την προκατέλαβαν δηλώσεις «προσώπων, στα οποία φαίνεται πως κόστισε πολύ, τόσο η αλλαγή πολιτικής κατά την περίοδο 2015-2019, όσο και η πάνδημη αποδοχή από τους πολίτες της Θεσσαλονίκης της λύσης ‘Και αρχαία και Μετρό’».
Ο ΣΥΡΙΖΑ θέτει τα ερωτήματα, «αν αρκεί ο ρεβανσισμός για να δικαιολογήσει την απόφαση να τιναχτεί στον αέρα ένα τόσο σημαντικό έργο», αλλά και «ποια οικονομικά συμφέροντα και σκοτεινές συμφωνίες επιβάλλουν το αδιανόητο χάος που θα προκύψει στην καθημερινότητα και την εμπορική ζωή της πόλης, χωρίζοντας και πάλι τους κατοίκους της σε αντιμαχόμενα στρατόπεδα».
Τονίζει δε, ότι ένα από τα εντυπωσιακότερα μνημειακά σύνολα, πέφτει «θύμα ιδεοληπτικών εμμονών και ιδιωτικών συμφερόντων», ενώ η διατήρησή του δίνει τη «δυνατότητα δημιουργίας ενός εμβληματικού ιστορικού τοπόσημου για τη Θεσσαλονίκη, ανυπολόγιστης σημασίας, τόσο για την ιστορική ταυτότητα της πόλης, όσο και για την τουριστική και την εν γένει οικονομική ανάπτυξή της».
Τέλος, το τμήμα Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ κατηγορεί την κυβέρνηση ότι απαξιώνει τα αρχαιολογικά τεκμήρια, προκρίνοντας «χωρίς κανένα θεσμικό φραγμό και αιδώ, μια αμφίβολης υλοποίησης αρχαιολογική Ντίσνεϋλαντ».
Την ανακοίνωση υπογράφουν οι: Νίκος Ξυδάκης, Αριστείδης Μπαλτάς, Λυδία Κονιόρδου, Μυρσίνη Ζορμπά, Κώστας Στρατής, Μαρία Βλαζάκη, Πάνος Σκουρολιάκος.
