Με ειδήσεις εντυπωσιασμού και τάσεις παραπλάνησης της κοινής γνώμης, χάριν της εμπορευματοποίησης των θεμάτων και του κέρδους και με ελάχιστα σοβαρά θέματα στην καταγραφή της επικαιρότητας ο δημοσιογραφικός κόσμος έδειξε χθες, 3 Μαίου, στην Ελλάδα ότι τίμησε την Παγκόσμια Ημέρα Ελευθεροτυπίας. Το πόσο την τίμησε ουσιαστικά όμως και πόσο δικαιούται να την γιορτάζει, αυτό είναι άλλο θέμα. 

 

Γράφει ο Νίκος Δημαράς

 

Από τη μια πλευρά οι πολιτικές αντιπαραθέσεις μεταξύ του πρωθυπουργού και του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης με εξυπναδίστικες ατάκες και σχόλια για τα φαιδρά τεκταινόμενα σε κρητικές συνάξεις και ουζοποσίες και από την άλλη η “συμπίεση” της επικαιρότητας για να βγάλουν μερικά κανάλια βλαπτικές ειδήσεις για την κυβέρνηση, σε συνδυασμό με τα site της φτήνιας και της παραπλάνησης, που κινούνται μεταξύ της “Κόκκινης λίμνης” στην Κύπρο, της φονικής σαϊτομαχίας στην Καλαμάτα και ένιων απιστιών μεταξύ δήθεν χαριτωμένων ερωτικών ζευγαριών του τηλεοπτικού μας μικρόκοσμου, δείχνουν ότι αντί να γιορτάζουμε θα έπρεπε μάλλον να αισθανόμαστε αποστροφή για το προϊόν της δημοσιογραφικής μας παραγωγής.

Και το χειρότερο από όλα δεν είναι η ελαφρότητα και το ασθενικό επίπεδο της δημοσιογραφικής γραφής, ούτε η κακοποίηση της γλώσσας με διατυπώσεις του τύπου ” ο 54χρονος εκπυρσοκρότησε (!) και τραυμάτισε την 8χρονη στη Θήβα”,  ούτε ακόμη οι κραυγές του Μουτσινά και οι γέλωτες του Δημητράκη στο πρωϊνό του Alfha.

Το χειρότερο είναι ο διχασμός, που έχει επέλθει στην ενημέρωση και έχει οδηγήσει τα μέσα σε αντικυβερνητικά ή φιλοκυβερνητικά. Να ακούς από την μια πλευρά ειδήσεις προπαγάνδας παραποιημένες για να πλήξουν την κυβέρνηση, με φερέφωνα επιχειρηματικών και άλλων συμφερόντων και από την άλλη να διαβάζεις θέματα στα δημόσια μέσα και να ακούς Δελτία Ειδήσεων στα κρατικά κανάλια, όπου να εκθειάζονται άνευ οποιασδήποτε συστολής τα έργα και οι ημέρες των κυβερνητικών παραγόντων και όσων λένε καλά λόγια για τις κινήσεις του πρωθυπουργού, σε βαθμό ώστε να νομίζεις ότι ζεις σε μια χώρα, που βρίσκεται  στον προθάλαμο του παραδείσου. Τέτοια παραποίηση της αλήθειας.

Αυτό δυστυχώς λέγεται διχασμός στην ενημέρωση, λέγεται φτηνή κομματικοποίηση των Μ.Μ.Ε και των ιστοσελίδων, λέγεται βραδυφλεγής βόμβα στα θεμέλια της κοινωνίας και της δημοκρατίας.

Ενόσω οι πολιτικοί ηγέτες θα ψάχνουν για ατάκες, ώστε να αποστομώνουν ο ένας τον άλλον, καλλιεργώντας κλίμα διχασμού στους πολίτες, ενόσω θα υπάρχουν φερέφωνα εξυπηρέτησης φτηνών συμφερόντων και ενόσω η ελληνική κοινωνία θα διψά για τηλεθεάματα κουτσομπολιού και σάχλας, ε τότε δεν θα έχουμε περιθώρια για να τιμούμε την Παγκόσμια Ημέρα Ελευθεροτυπίας.

 

Πως καθιερώθηκε η Παγκόσμια Ημέρα Ελευθεροτυπίας

Αλλά τι είναι και πως καθιερώθηκε αυτή η Παγκόσμια Ημέρα;

Η Παγκόσμια Ημέρα Ελευθεροτυπίας καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της Παγκόσμιας Ένωσης Εφημερίδων (ΠΕΕ) και από το 1993 γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 3 Μαίου σε ανάμνηση της Διακήρυξης του Βίντχουκ, μία έκκληση ελευθεροτυπίας που υπέγραψαν αφρικανοί δημοσιογράφοι το 1991 για ελεύθερα, ανεξάρτητα και πλουραλιστικά Μ.Μ.Ε.Η Παγκόσμια Ημέρα Ελευθεροτυπίας μάς υπενθυμίζει τη σπουδαιότητα της προστασίας του θεμελιωδών δικαιωμάτων της ελευθερίας της έκφρασης και της ελευθερίας του Τύπου, όπως κατοχυρώνονται από το άρθρο 19 της Παγκόσμιας Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του ΟΗΕ, αλλά και από το Σύνταγμά μας. Χωρίς αυτά τα δύο θεμελιώδη δικαιώματα, η Δημοκρατία είναι κενή.

Ανακοίνωση της ΕΣΗΕΑ για την προστασία της ελευθερίας του τύπου

Η ΕΣΗΕΑ ενώνει τη φωνή της με τη Διεθνή Ομοσπονδία Δημοσιογράφων και όλες τις δημοσιογραφικές Ενώσεις παγκοσμίως, ενόψει του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Ελευθερίας του Τύπου, στις 3 Μαΐου.

Η επέτειος αυτή υπενθυμίζει τη σπουδαιότητα της προστασίας του θεμελιωδών δικαιωμάτων της ελευθερίας της έκφρασης και της ελευθεροτυπίας, όπως κατοχυρώνονται από το άρθρο 19 της Παγκόσμιας Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του ΟΗΕ, αλλά και από το Σύνταγμα της χώρας μας.

Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι τα θεμελιώδη αυτά δικαιώματα, αποτελούν τους βασικούς πυλώνες της Δημοκρατίας και οι εργαζόμενοι δημοσιογράφοι σε όλο τον κόσμο διατρανώνουμε την κοινή μας βούληση να τα υπερασπιστούμε.Στην Ελλάδα οι επαγγελματίες δημοσιογράφοι αντιμετωπίζουμε τις ολέθριες συνέπειες μίας παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, το αδυσώπητο φάσμα της ανεργίας, την απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων και την επισφαλή εργασία.

Δυστυχώς και η φετινή επέτειος βρίσκει τους δημοσιογράφους σε δεινή θέση σε πολλές χώρες του πλανήτη και πάρα πολλοί δημοσιογράφοι έχουν χάσει ή έχουν θέσει τη ζωή τους σε κίνδυνο επειδή αποκάλυψαν δυσάρεστες αλήθειες, χωρίς από πουθενά να φαίνεται ελπίδα να σταματήσει το βαρύ τίμημα που πληρώνουν κάθε χρόνο οι συνάδελφοι, προκειμένου να ανταποκριθούν στα καθήκοντά τους.

Η Διεθνής Ομοσπονδία Δημοσιογράφων προωθεί προς ψήφιση στην ολομέλεια των Ηνωμένων Εθνών τη «Διεθνή Σύμβαση για την Προσωπική Ασφάλεια και Ανεξαρτησία των Δημοσιογράφων και των άλλων Επαγγελματιών στα ΜΜΕ».

Το Δ.Σ. της ΕΣΗΕΑ στάθηκε αρωγός σε αυτό το εγχείρημα της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων εξασφαλίζοντας την καθοριστική συνδρομή της ελληνικής διπλωματίας,  η οποία συμμετείχε στις προπαρασκευαστικές συναντήσεις των Ηνωμένων Εθνών τον Οκτώβριο του 2018 στην Νέα Υόρκη και το Μάρτιο του 2019 στη Γενεύη.

Τον περασμένο Νοέμβριο, η Διεθνής Σύμβαση παρουσιάστηκε στη διοργάνωση της ΕΣΗΕΑ στην Αθήνα, με τίτλο «Διάλογος των Δημοσιογραφικών Ενώσεων της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας Μελών της ΔΟΔ».

Σε αυτή τη διοργάνωση, οι δημοσιογραφικές Ενώσεις από τις αραβικές χώρες και τις άλλες χώρες της λεκάνης της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας, δήλωσαν τη στήριξή τους στο εγχείρημα της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων, καθώς η Διεθνής Σύμβαση πραγματεύεται τα πιο ευαίσθητα ζητήματα της δημοσιογραφίας, που κάθε χρόνο μετρά μεγάλες ανθρώπινες απώλειες, σε όλα τα πλάτη και μήκη της γης.

Πρόκειται για  αίτημα της παγκόσμιας δημοσιογραφικής οικογένειας και είναι αποτέλεσμα μιας προσπάθειας που ξεκίνησε το 2006. Τότε η Ελλάδα ήταν μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Η.Ε. και η ΕΣΗΕΑ που πρωτοστάτησε στο εγχείρημα της ΔΟΔ, εξασφάλισε την υποστήριξη της ελληνικής κυβέρνησης.  Στις 23 Δεκεμβρίου 2006 ψηφίστηκε ομόφωνα από όλες τις χώρες, οι οποίες συμμετείχαν στο Συμβούλιο Ασφαλείας το Ψήφισμα 17380, για την «Προσωπική Ασφάλεια των Δημοσιογράφων στις Ένοπλες Συγκρούσεις».

 

Ανακοίνωση της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης

«Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Ελευθεροτυπίας έχει ιδιαίτερη σημασία ενόψει της κρίσιμης αναμέτρησης των ευρωεκλογών, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά για ολόκληρη την Ευρώπη», τονίζει σε ανακοίνωσή της η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας, υπογραμμίζοντας ότι «η ελευθεροτυπία, έννοια και αξία κομβική για τη δημοκρατία, υπονομεύεται καθημερινά από πρακτικές όπως τα fake news, η λογοκρισία, ή ο λεγόμενος “κίτρινος τύπος” τόσο στα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης όσο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις ψηφιακές πλατφόρμες».

Και επισημαίνει: «Η προστασία του δημοσιογραφικού επαγγέλματος, η τήρηση της δεοντολογίας και η διαφύλαξη της ανεξαρτησίας, της πολυφωνίας και του πλουραλισμού αποτελεί πρώτιστο καθήκον όλων των εμπλεκόμενων φορέων στον κλάδο των ΜΜΕ. Την ίδια στιγμή, θα πρέπει να καταστεί σαφές πως η ποιότητα της ενημέρωσης είναι άμεσα συνυφασμένη με τις συνθήκες εργασίας εντός των οποίων καλούνται να ασκήσουν τον ρόλο τους οι εργαζόμενοι του Τύπου».

«Η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης», σημειώνει, «στέκεται στο πλάι όλων των εργαζόμενων στον χώρο του Τύπου. Η επικείμενη υπογραφή της νέας συλλογικής σύμβασης, τα μέτρα στήριξης του Τύπου που ανακοινώθηκαν πρόσφατα αλλά και η αδειοδότηση των τηλεοπτικών σταθμών θα αποτελέσουν σημαντικά εργαλεία για την αναβάθμιση της ενημέρωσης και τη βελτίωση της θέσης των εργαζομένων”.