Κάθε τόπος φημίζεται για τα ιδιαίτερα προϊόντα του, για τα “μυστικά” σημεία και τις τοποθεσίες, που κρύβουν ξεχωριστή ομορφιά, αλλά και για τα στέκια διασκέδασης και τις γαστρονομικές επιλογές για κάθε γούστο.
Εμείς αυτή την φορά και μετά από μεγάλη …βάσανο και περιήγηση στην Κω προσπαθήσαμε να επιλέξουμε τα 12 καλύτερα προϊόντα και στέκια του νησιού με παραδοσιακή διάσταση, πολύχρονη παρουσία και ακαταμάχητη γεύση.
Γράφει ο Νίκος Δημαράς
Αυτά ήταν τα βασικά κριτήρια, στα οποία κατέληξαν και αρκετά φιλικά πρόσωπα, που ρωτήθηκαν στο πλαίσιο της παρουσίασης αυτής.
Επίσης σε καμιά περίπτωση δεν υπήρξε διάθεση διαφημιστικής προβολής κάποιου προϊόντος, αφού ουδεμία σχέση υπάρχει με παραγωγούς ή με υπευθύνους μονάδων τυποποίησης.
Απλά κάθε προϊόν έχει γράψει την ιστορία του ή κάνει τώρα εντυπωσιακή είσοδο στα τοπικά προϊόντα και βρίσκει μεγάλη προτίμηση από τους καταναλωτές και τους επισκέπτες του νησιού.
Έτσι διαμορφώθηκε η ακόλουθη λίστα
1.Ντοματάκι γλυκό
Η Κως έχει μακρά ιστορία στην καλλιέργεια της ντομάτας. Μετά τις παλιές παραδοσιακές καλλιέργειες σιτηρών και καπνού οι γόνιμοι κάμποι στο Μαρμάρι, στο Ζηπάρι, στο Τιγκάκι, στη Μεσαριά και αλλού άρχισαν να γεμίζουν από φυτείες ντομάτας.
Τρία εργοστάσια τοματοπολτού λειτουργούσαν στο νησί. Μέχρι τα τελευταία χρόνια υπήρχαν μέσα στην πόλη αυτό της εταιρίας Νομικού και της ΑΒΙΚΩ (συνεταιριστικό). Τώρα έχουν κλείσει. Στη θέση του πρώτου έχουν κτιστεί εμπορικά καταστήματα, ενώ στο σημείο, που υπήρχε η ΑΒΙΚΩ οι εικόνες είναι αποκρουστικές με χαλάσματα, νυχτερίδες κι αράχνες…
Για πολλά χρόνια οι κάτοικοι καλλιεργούσαν ντομάτα για βιομηχανική παραγωγή, αλλά οι νοικοκυρές επέλεγαν τα καλύτερα ντοματάκια για σπιτικό γλυκό. Έτσι εξελίχθηκε η τυποποίηση, που σήμερα προσφέρει ιδιαίτερα ελκυστικά προϊόντα.
Η κα Δαβούλα, πρώτη διδάξαξα στην τυποποίηση παραδοσιακών γλυκών στο νησί. Η οικοτεχνία της λειτουργεί εδώ και 25 χρόνια με ποικιλία προϊόντων.
Η ποιότητα της ντομάτας είναι μοναδική, ιδιαίτερα της ποικιλίας Ρόμα, που χρησιμοποιείται και για το γλυκό. Καθ οδόν από το αεροδρόμιο προς την πόλη συναντάς οικοτεχνίες παραγωγής γλυκών και άλλων τοπικών προϊόντων, αλλά κυριαρχεί το ντοματάκι.
2. Σπιτικό μπακλαβαδάκι
Τόσο στα ζαχαροπλαστεία, όσο και σε οικιακά εργαστήρια παρασκευάζεται το εκλεκτό μπακλαβαδάκι, με μοναδική ισορροπημένη γεύση, με καρυδάκι τριμμένο και ένα γαρυφαλάκι στη μέση.
Σε εργαστήρια κάνουν τυλιχτό μπακλαβαδάκι, που το παίρνεις σε κουτιά και είναι ένα εξαιρετικό δώρο για συγγενείς και φίλους.
3. Γλυκό «Κοπεγχάγη» Τσιβρινή
Στην νοτιοανατολική πλευρά της πλατείας Ελευθερίας υπάρχει ένα από τα πιο παλιά παραδοσιακά ζαχαροπλαστεία της Κω.
«Άριστον» Τσιβρινή, γράφει η ταμπέλα και όλοι ξέρουν ότι εδώ έχει γραφτεί η πιο γλυκιά ιστορία της ζαχαροπλαστικής στο νησί. Το “Κοπεγχάγη”, ένα υπέροχο γλυκό, με μοναδική συνταγή, που εξαντλείται καθημερινά μετά τις 11.00 το πρωΊ, αφού αδειάζουν τα ταψιά το ένα μετά το άλλο.
4. «Μεθυσμένο» Τυρί ή Κρασότυρο
Το συναντήσαμε στην Κω εδώ και πολλά χρόνια. Το φτιάχνουν στις μάντρες (στάνες) των κοπαδιών και το κρατούν για συντήρηση και ελαφρά μυρωδιά μέσα σε βαρέλια κρασιού.
Το λένε και “τυρί της πόσας” ή “κρασότυρο”. Είναι από κατσικίσιο γάλα και αφού τοποθετείται για την διατήρησή του στο κρασί, παίρνει εξωτερικά ένα κόκκινο – ροζ χρώμα με μια ιδιαίτερη απαλή γεύση. Προσφέρεται και για τρίψιμο πάνω στις μακαρονάδες.
5. Σουμάδα «Αίγλης»
Ως τόπος προέλευσης της Σουμάδας αναφέρεται η γειτονική Νίσυρος, αλλά το υπέροχο αναψυκτικό με ελαφρά γεύση πικραμύγδαλου προσφέρεται στην Κω και αποτελεί μια καλή πρόταση από το καφέ -ρεστοράν “Αίγλη”, που λειτουργεί υπό μορφή Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης Γυναικών.
Αν κανείς θέλει να ισορροπήσει τις γεύσεις μπορεί να παραγγείλει και αλμυρά κατιμέρια, με τυρί, που σερβίρονται και χωρίς μέλι.
6. Λευκό κρασί Σουλτανί
Η Κως έχει μεγάλη παράδοση σε εκλεκτές ποιότητες κρασιών. Εδώ και δεκαετίες πέρα από το βαρελίσιο λευκό κρασί από σταφύλια “σουλτανί” γινόταν εμφιάλωση και κυκλοφορούσαν στην αγορά εκλεκτά κρασιά με πιο γνωστές τις ονομασίες “Γλαύκος” και “Θεόκριτος”. Ήταν λευκά και κόκκινα, με ξεχωριστές γεύσεις, που πρόδιδαν γνησιότητα και νησιώτικη αυθεντικότητα.
Μάλιστα πολλοί επισκέπτες, φεύγοντας από το νησί έπαιρναν ολόκληρες συσκευασίες στα πορτ μπαγάζ των αυτοκινήτων, φτιάχνοντας κάβα για τις νύχτες του χειμώνα.
7. Γαλακτομπούρεκο Βούρου
Ήταν από τις τελευταίες ανακαλύψεις μας στο νησί, σε ένα περιποιημένο καφε-ζαχαροπλαστείο, (Βούρου) που μας ξάφνιασε με την ποιότητα αυτού του …”διώροφου” γλυκού.
Μια κρέμα απίθανης γεύσης, χορταστική, αλλά παραδόξως ελαφριά. Το ίδιο και τα φύλλα με ελαφρύ τραγάνισμα, έτσι που να λες ότι και εδώ η ποιότητα κρύβεται στη λεπτομέρεια…
8. Κεφτεδάκια Ζιάς
Αν το γαλακτομπούρεκο είναι η τελευταία μας ανακάλυψη, τα κεφτεδάκια Ζιάς, στο πανέμορφο ύψωμα κάτω από το βουνό του Δίκαιου, ήταν από τις πρώτες υπέροχες γευστικές εμπειρίες στην Κω.
Σε ένα μικρό γωνιακό ταβερνάκι απέναντι από την μικρή πλατεία μια καλοσυνάτη κυρία έπλαθε κεφτεδάκια σε μέγεθος μεγάλης μπίλιας των παιδικών μας χρόνων.
Δοκίμασα πολλές φορές. Αφού τρώγαμε δυο -τρία πιάτο αναφωνούσαμε: “Δεν παίζεστε κυρία μου…”
9. Κανελάδα Πυλιού
Άλλη μία υπέροχη γεύση με κύριο συστατικό την κανέλα. Την δοκιμάσαμε στην Πηγή του Πυλιού, στο κέντρο του νησιού, σε ένα παραδοσιακό χωριό με ιδιαίτερη οικολογική αξία, αφού εδώ κελαρίζουν γάργαρα νερά με συνεχή ροή από φυσικές πηγές.
Γίνεται και τυποποίηση της Κανελάδας από οικοτεχνίες της περιοχής. Θα προτιμούσαμε να περιέχει λιγότερη ζάχαρη ή να παρασκευάζεται με πιο φυσικά γλυκαντικά. Ωστόσο η γεύση παραμένει στο στόμα για πολλή ώρα, χαρίζοντας ευχάριστη διάθεση
10. Λουκουμάδες με μέλι Αντιμάχειας
Η Αντιμάχεια, κοντά στο αεροδρόμιο της Κω φημίζεται για το μέλι της και για τα μυρωδάτα βότανα της περιοχής, όπως άλλωστε όλες οι πλαγιές του Δίκαιου.
Κάθε χρόνο το καλοκαίρι οργανώνεται στην Αντιμάχεια η Γιορτή Μελιού και προσφέρονται δεκάδες κιλά λουκουμάδων στους επισκέπτες, όπως επίσης και μέλι με γιαούρτι σε πρόχειρα πιατελάκια.
Οι λουκουμάδες τραγανοτηγανισμένοι, έτσι, που να γίννται χορταστικοί, αλλά να μην βρίσκεις άψητο ζυμάρι στο στόμα. Και το μέλι μοσχομυρωδάτο, ελαφρώς ανακατεμένο με τριμμένο καρυδάκι.
11. Αρμένικες πίτες στο VAROUZ
Με μοναδικές γεύσεις, ασυνήθιστες για τα τοπικά δεδομένα, σερβίρονται οι αρμένικες πίτες στο όμορφο VAROUZ με συνοδεία καφέ, χυμών ή άλλων ροφημάτων.
Οι πίτες με διάφορες ονομασίες παρασκευάζονται επί τόπου με επιλογή του πελάτη, ο οποίος διαλέγει τυριά και άλλα υλικά, όπως εύγευστα αλλαντικά, σπανάκι, κ.λ.π.
Ο χώρος είναι εξαιρετικός κάτω από τα δέντρα με θέα τις κατάφυτες πλαγιές του Δίκαιου, δίπλα από το Ασκληπιείο της Κω. Αξιοπρόσεκτο επίσης το σέρβις και τα χαμόγελα από το προσωπικό.
12. Σπέσιαλ τσιπουράκι στην Πηγή του Πυλιού
Ένα από τα πιο γραφικά, αλλά και δροσερά σημεία της Κω τους καλοκαιρινούς μήνες είναι η Πηγή στο Πυλί, στο κέντρο του νησιού.
Πηγή όνομα και πράγμα, καθώς τρέχουν διαρκώς πηγαία νερά, που πίνεις απ ευθείας από τις βρύσες και αρχίζεις να πεινάς πάλι, έστω κι αν έχεις καταναλώσει αρκετά πεντανόστιμα σουβλάκια από τα μαγαζάκια της πλατείας.
Η απόλαυση όμως είναι μοναδική με το τσιπουράκι της Πηγής, ενός μικρού καφέ – ουζερί ανάμεσα σε τεράστιους φύκους και μπανανιές. Ακούς τα τρεχούμενα νερά, που συχνά συνοδεύονται με κελαηδήματα αηδονιών και κοτσυφιών σε έναν καταπράσινο τόπο, με ιδιαίτερη φυσική ομορφιά.
Γεύσεις και μυρωδιές από βότανα, θυμάρια και φασκόμηλα
Η αλήθεια είναι ότι όλο το νησί διαθέτει υπέροχα τοπία και εξαιρετικά προϊόντα και εδέσματα, σε πολλά από τα οποία βρίσκεις γεύσεις και μυρωδιές από βότανα, θυμάρια, φασκόμηλα και άλλα μοναδικά φυτά, που ευδοκιμούν σε τούτο τον εύφορο τόπο.
Μάλλον κάτι ήξερε ο Ιπποκράτης και δημιούργησε εδώ την αιώνια συνταγή της καλής υγείας. Εμείς απλώς βαδίσαμε για λίγο στα χνάρια του…
Για τις ανάγκες του ρεπορτάζ δοκιμάσαμε απ΄όλα τα καλά και τα απολαύσαμε. Μπορεί ως ένα βαθμό να είναι υποκειμενική η επιλογή και η κατάταξη, καθώς ήδη μερικοί φίλοι εξέφρασαν άλλες απόψεις. Αλλά δεν πειράζει.
Ορισμένοι μάλιστα έδειχναν να χαμογελούν πικρόχολα κάτω από τα μουστάκια τους, βλέποντας ότι έχω βάλει επιπλέον δύο – τρία κιλά…
