Rescuers carry an injured woman after a magnitude 6.4 earthquake in Thumane, western Albania, Tuesday, Nov. 26, 2019. Rescue crews used excavators to search for survivors trapped in toppled apartment buildings after a powerful pre-dawn earthquake in Albania killed at least six people and injured more than 300. (AP Photo/Visar Kryeziu)

Τα δραματικά γεγονότα των τελευταίων ημερών έρχονται το ένα μετά το άλλο για να μας συγκλονίσουν, να φέρουν αβάσταχτο πόνο και να μας θυμίσουν πόσο ρόλο παίζουν σε τέτοιες περιπτώσεις δύο στοιχεία  της ανθρώπινης συμπεριφοράς: Πρώτον η σημασία, που έχει η έκφραση έμπρακτης αλληλεγγύης στην εποχή μας και δεύτερον το πόσο οδυνηρό αποτέλεσμα μπορεί να φέρει ένα ανθρώπινο λάθος.

Μερικοί επιστήμονες, όταν συμβαίνουν δραματικά γεγονότα, ερευνούν τις περιπτώσεις των συγκυριών, του μοιραίου, της απώλειας ψυχραιμίας και των ανθρώπινων λαθών και αμελειών. Άλλοι, ευτυχώς λιγότεροι, επιμένουν ότι πρόκειται για “παιχνίδια της μοίρας”, που είναι αδύνατο να αποφευχθούν.

Τι πραγματικά συμβαίνει; Και αν δεν μπορούμε να παρέμβουμε στις όποιες υπέρτατες δυνάμεις, μήπως μπορούμε να προσαρμόσουμε έτσι την συμπεριφορά μας ώστε να περιορίσουμε το κακό;

 

Γράφει ο Νίκος Δημαράς

Τα γεγονότα που μας συγκλόνισαν αυτές τις μέρες με χρονολογική σειρά είναι:

Μητέρα με την κόρη στο γκρεμό

  • Η πτώση μιας 45χρονης μητέρας μαζί με την 17χρονη κόρη της σε γκρεμό 120 μέτρων στο δρόμο Κατερίνης – Ελασσόνας με το αυτοκίνητό τους. Όπως προέκυψε από μαρτυρίες, η μητέρα υπέφερε εξαιτίας των προβλημάτων υγείας της κόρης της και βρέθηκε σε αδιέξοδο. Κάποιοι είπαν ότι είχε προειδοποιήσει πως δεν άντεχε τέτοια ζωή και ότι θα αυτοκτονούσε.  Ανείπωτο δράμα. Μπορεί να είχε αποσοβηθεί αν υπήρχε περισσότερη ανθρώπινη αλληλεγγύη; Ίσως ναι, αλλά να εκδηλωθεί πιο νωρίς,  μαζί με δύναμη ψυχής από την 45χρονη γυναίκα.

 

  • Ένα τρομερό τροχαίο στη Λαμία

Είδαμε συγκλονιστικές εικόνες από ένα τρομερό τροχαίο έξω από την Λαμία μετά από γάμο. Ένα αυτοκίνητο έμπαινε στην εθνική οδό και ένα άλλο έβγαινε. Για έναν από τους δύο οδηγούς υπήρχε απαγορευτικό, καθώς ο παράδρομος ήταν μονής κατεύθυνσης. Τα αυτοκίνητα έτρεχαν με μεγάλη ταχύτητα, όπως φάνηκε από βίντεο γειτονικού καταστήματος και η σύγκρουση ήταν σφοδρή. Νεκρός ο 35χρονος οδηγός του ενός αυτοκινήτου και τραυματισμένες η γυναίκα του και οι δύο κορούλες του, που ήταν παρανυφάκια στο γάμο. Μετά την χαρά, τρόμος και εφιάλτης στα παιδικά ματάκια. Αιτία; Σίγουρα ανθρώπινο λάθος. Ένα λάθος μερικών δευτερολέπτων…

  • Η αυτοθυσία της γιαγιάς στην Αλβανία

Η αυτοθυσία μιας γιαγιάς  στο χωριό Θουμανά της Αλβανίας, που έβαλε το σώμα της ως ασπίδα για να σώσει τον μικρό εγγονό της, καθώς έπεφτε το κτίριο. Το αγόρι ανασύρθηκε από τα ερείπια σώο, αλλά έκλαιγε γοερά, μη μπορώντας να αντέξει η ψυχούλα του τον εφιάλτη και τον τρόμο, μαζί με την απόγνωση για το θάνατο της γιαγιάς του. Εδώ τι να πει κανείς; Φυσικό φαινόμενο ο σεισμός, φοβερό και τρομερό. Το μόνο, που μπορεί να κάνει ο άνθρωπος είναι να χτίζει ασφαλή σπίτια. Να μην πέσει δηλαδή στο λάθος της προχειρότητας και της υποτίμησης του κινδύνου. Το έλεγε επί χρόνια ο ομότιμος καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Βασίλης Παπαζάχος: “Πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τους σεισμούς και να χτίζουμε ασφαλή σπίτια.” Ακούει κανείς;

  • Η μάχη της νεαρής μητέρας στην Κινέτα

Η μάχη μιας νεαρής μητέρας απέναντι σε ένα άλλο άγριο φυσικό φαινόμενο, την πλημμύρα μέσα στο σπίτι της για να σώσει την τρίχρονη κορούλα της στην Κινέτα. Συγκλονιστική η αφήγησή της στην κάμερα. Κολυμπούσε μέσα στο σπίτι, όπου τα νερά είχαν φτάσει σε ύψος δύο μέτρων για να σώσει το παιδί. Κατάφερε να το ανεβάσει σε ένα ντουλάπι πιο ψηλά, ενώ ο άντρας της προσπαθούσε να σπάσει ένα παράθυρο για να βγουν,αλλά χωρίς επιτυχία. Φοβερός εφιάλτης. Τελικά και μετά από πάλη αρκετής ώρας τα νερά άρχισαν να υποχωρούν και οι άνθρωποι σώθηκαν. Εδώ τι να πει κανείς; Ναι μεν ακραία φυσικά φαινόμενα, αλλά και ανθρώπινα λάθη. Μπάζωμα ρεμάτων και χειμάρρων, πυρκαγιές στα δάση και καταστροφή δέντρων, που συγκρατούν τα νερά, αλλά και υποτίμηση του κινδύνου.

Όπως και να έχει, ακόμα και όταν δεν μπορούμε να τα βάλουμε με την φύση, έχουμε τη δυνατότητα να προσέξουμε περισσότερο, να αποφεύγουμε το λάθος, να μη βιαζόμαστε στην κίνηση στους δρόμους, να νοιαζόμαστε για το φυσικό περιβάλλον και για τα δικαιώματα των άλλων, να συμπονούμε τους ανθρώπους, που ζουν δύσκολες καταστάσεις και να απλώνουμε χέρι αλληλεγγύης για να απαλύνουμε την δυστυχία.

Υπάρχει και ο ηρωϊσμός, η αυτοθυσία, σαν τα παραδείγματα, που μας έδωσαν η γιαγιά στην Αλβανία και η νεαρή μητέρα στην Κινέτα, σώζοντας δύο παιδιά. Εδώ τα δάκρυα είναι διπλά: Μαζί με την συγκίνηση και ο θαυμασμός για την ανθρώπινη δύναμη, το θάρρος και την θυσία.