Τι προβλέπει ο Κώδικας και ποια είναι τα “υπέρ” και τα “κατά”
για την κυβέρνηση και το κανάλι.
Γράφει ο Νίκος Δημαράς
δημοσιογράφος
Δεν είναι καλή εξέλιξη για την ενημέρωση και την ελευθερία της έκφρασης η κόντρα, που έχει ξεσπάσει μεταξύ της κυβέρνησης και του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΙ με εκατέρωθεν βαρύτατες κατηγορίες.
Η κοινή γνώμη παρακολουθεί με επιφύλαξη τα τεκταινόμενα, ενώ ο δημοσιογραφικός κόσμος προβληματίζεται για να πάρει θέση σε αυτή την διαμάχη, που έχει και μεγάλη προιστορία.
Αυτές τις μέρες με τα τρομερά γεγονότα παρακολουθούμε τα ενημερωτικά προγράμματα όλων των καναλιών, τόσο της ΕΡΤ 1, όσο και των ιδιωτικών. Οι περισσότεροι σταθμοί κινούνται στα γνωστά “κλισέ” της ενημέρωσης με ζωντανές συνδέσεις, συγκινητικές περιγραφές, πικρά σχόλια, παρουσιάσεις δραμάτων και φιλοξενία συνεντεύξεων, τόσο με συγγενείς θυμάτων, όσο και με παράγοντες της αυτοδιοίκησης και σωστικών συνεργείων.
Και ιδού τα ερωτήματα:
Κάνουν καλά τη δουλειά τους οι δημοσιογράφοι; Ειδικότερα ο ΣΚΑΙ έχει υποπέσει σε υπερβολές; Έχει δίκιο η κυβέρνηση να εξανίσταται και να επιβάλλει εμπάργκο στις εμφανίσεις υπουργών, βουλευτών και άλλων στελεχών από το συγκεκριμένο κανάλι;
Προβληματίστηκα πολύ και προσπάθησα να πάρω μια ξεκάθαρη θέση, χωρίς επηρεασμούς από πολιτικές απόψεις ή από επαγγελματικές ευαισθησίες, λόγω και της συμμετοχής μου στο Συμβούλιο Δεοντολογίας της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Μακεδονίας – Θράκης.
Διάβασα με προσοχή τις ανακοινώσεις και σχημάτισα τη γνώμη ότι υπάρχουν τα “υπέρ” και τα “κατά” και για τη μια και για την άλλη πλευρά.
Τα “υπέρ” για τον ΣΚΑΙ:
- Πολύωρη ζωντανή κάλυψη του θέματος με ζωντανές συνδέσεις και διαρκή ροή πληροφοριών, μέρα και νύχτα.
- Αποφυγή καταγγελτικών πολιτικών σχολιασμών τις πρώτες μέρες, προφανώς από σεβασμό στα θύματα της τραγωδίας.
- Ικανοποιητική ετοιμότητα και ευχέρεια στην παρουσίαση από τις κυρίες Σία Κοσιώνη, Εύα Αντωνοπούλου, Άννα Μπουσδούκου και Μαρία Αναστασοπούλου.
Τα “κατά” για τον ΣΚΑΙ:
- Υπερβολές στην παρουσίαση δραματικών περιστατικών και εικόνων με σπαρακτικές ανθρώπινες ιστορίες. Στο σημείο αυτό αξίζει να υπενθυμίσουμε τι λέει ο Κώδικας Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας:
Άρθρο 2 παρ. ε. (Ο δημοσιογράφος οφείλει): “Να αντιμετωπίζει με διακριτικότητα και ευαισθησία τους πολίτες, όταν αυτοί βρίσκονται σε κατάσταση πένθους, ψυχικού κλονισμού και οδύνης, καθώς και αυτούς που έχουν εμφανές ψυχικό πρόβλημα, αποφεύγοντας να προβάλει την ιδιαιτερότητά τους.”
- Λεκτικές υπερβάσεις, εκφραστικά λάθη και ελλιπείς γνώσεις για γεωγραφικούς και άλλους όρους. Ακούσαμε π.χ. για τις φωτιές στα Γεράνεια όρη τον δημοσιογράφο να λέει “των Γερανείων ορών”, αντί των Γερανείων ορέων. Αυτά είναι πάρα πολλά.
- Μετάδοση πληροφοριών χωρίς επαρκή τεκμηρίωση. Στην περίπτωση αυτή θα μπορούσε να ενταχθεί και η αναφορά του πολιτικού συντάκτη Τάκη Χατζή σε ενδεχόμενο καρατόμησης των αρχηγών του Πυροσβεστικού Σώματος και της Ελληνικής Αστυνομίας.
Τα “υπέρ” για την κυβέρνηση:
- Διατήρησε χαμηλούς τόνους, χωρίς τις γνωστές κορώνες ότι “φταίνε όλοι οι άλλοι” για το κακό.
- Απέφυγε να δραματοποιήσει περισσότερο τα θλιβερά γεγονότα, αρκούμενη σε ένα μήνυμα του πρωθυπουργού και σε ανακοινώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου.
- Συγκάλεσε συσκέψεις και συμβούλια για άμεση και ενδελεχή εξέταση της κατάστασης και προχώρησε σε ανακοινώσεις για άμεσα και γενναία μέτρα στήριξης των πληγέντων.
- Δημιούργησε ένα θετικό διεθνές περιβάλλον συμπαράστασης προς την Ελλάδα με τις τηλεφωνικές επικοινωνίες του πρωθυπουργού.
Τα “κατά” για την κυβέρνηση:
- Βρέθηκε εξ απήνης και δεν είχε σχέδιο αντιμετώπισης τόσο σοβαρών καταστάσεων.
- Δεν κήρυξε έγκαιρα κατάσταση γενικού συναγερμού, ώστε να βρεθούν όλοι στα σημεία της τραγωδίας (στρατός, αστυνομία, πυροσβεστική, λιμενικό). Υπήρξαν πολλές μαρτυρίες ότι άργησαν να φτάσουν στις ακτές για διάσωση των αλλόφρονων πολιτών τα σκάφη του λιμενικού και τα πλωτά του στρατού. Επίσης έμειναν για ένα 24ωρο οι σοροί των θυμάτων σε δρόμους και αλάνες, σκεπασμένες με νάιλον πλαστικά.
- Δεν ενημέρωσε επαρκώς την κοινή γνώμη για όσα συνέβαιναν τα πρώτα 24ωρα, καθώς οι αρμόδιοι υπουργοί δεν έβγαιναν στα κανάλια. Άλλο το να σέβεσαι τα θύματα και να μην κάνεις σχόλια πολιτικού περιεχομένου και άλλο το να παρέχεις χρήσιμες πληροφορίες στην κοινή γνώμη.
- Υπερβολική αντίδραση στο θέμα του τρόπου κάλυψης των γεγονότων από τον ΣΚΑΙ. Η ψύχραιμη οδός επιβάλλει ανακοίνωση για όσα μεταδόθηκαν με διάψευση των πληροφοριών για “καρατομήσεις” των αρχηγών. Το κανάλι όφειλε να μεταδώσει ολόκληρη την ανακοίνωση και να προβεί σε επανόρθωση, όπως και έκανε με τον πολιτικό συντάκτη του Αντώνη Αντζολέτο, που καλύπτει το ρεπορτάζ του Μαξίμου. Η επιβολή “εμπάργκο” αγγίζει τα όρια του περιορισμού της ελεύθερης έκφρασης και θυμίζει τακτικές του Ντόναλντ Τράμπ.
Ιδού και η σχετική ειδησεογραφία:
Σε μία πρωτοφανή κίνηση επιβολής εμπάργκο στις εμφανίσεις των βουλευτών και των στελεχών του στα μέσα του ομίλου ΣΚΑΪ προχώρησε ο ΣΥΡΙΖΑ.
Νωρίτερα, το γραφείο τύπου του πρωθυπουργού είχε εκφράσει την έντονη δυσαρέσκεια του για την πληροφορία που μετέδωσε ο ΣΚΑΙ περί σκέψεων του πρωθυπουργού να αποπέμψει υπηρεσιακά στελέχη της Πυροσβεστικής και της Αστυνομίας προκειμένου να αποδοθούν ευθύνες για την φονική πυρκαγιά στο Μάτι.
Ο ΣΚΑΪ σε ανακοίνωσή του επισημαίνει τα εξής:
“Ο ΣΚΑΪ επιτελεί με επαγγελματισμό και αντικειμενικότητα την δημοσιογραφική του αποστολή. Έχει σταθεί με συνέπεια απέναντι στην αλαζονεία και την έπαρση πολλών κυβερνήσεων. Η σημερινή ανακοίνωση του Μεγάρου Μαξίμου ξεπερνάει κάθε όριο και δείχνει που το έχει οδηγήσει η ανασφάλεια και ανεπάρκεια διαχείρισης μιας μεγάλης κρίσης. Δεν θα το ακολουθήσουμε. Θα συνεχίσουμε να κάνουμε τη δουλειά μας όπως ξέρουμε. Οι πολίτες γνωρίζουν άλλωστε ποιος κάνει φθηνή και άθλια προπαγάνδα και ποιος κάνει τη δουλειά του. Το αποδεικνύουν με την εμπιστοσύνη που έχουν δείξει στον ΣΚΑΪ αυτές τις δύσκολες ημέρες. Και αυτό είναι το μόνο που μας ενδιαφέρει γιατί οι κυβερνήσεις έρχονται και παρέρχονται”.
Παρατίθενται αυτούσιες οι ανακοινώσεις από το γραφείο Τύπου του πρωθυπουργού και τον ΣΥΡΙΖΑ
Ανακοίνωση γραφείου Τύπου του Πρωθυπουργού:
“Την ώρα της μάχης, που οι πυροσβέστες και οι αστυνομικοί δίνουν υπεράνθρωπο αγώνα για την κατάσβεση των πυρκαγιών, τον εντοπισμό των αγνοουμένων και την ασφάλεια των πολιτών και των περιουσιών τους, ο ΣΚΑΙ ανακάλυψε δήθεν πρόθεση του Πρωθυπουργού για «καρατομήσεις» των αρχηγών της Πυροσβεστικής και της Αστυνομίας.
Με τον τρόπο αυτό και αφού σήμερα το πρωί απέτυχε να κάμψει το ηθικό των ενόπλων δυνάμεων και των στελεχών τους, επιχειρεί τώρα να υπονομεύσει τον αγώνα Πυροσβεστικής και Αστυνομίας και να κάμψει το ηθικό όσων δίνουν τη μάχη με τις φλόγες, τη μάχη για τον περιορισμό των συνεπειών μιας πρωτοφανούς καταστροφής.
Το ηθικό, όμως, των επιτελικών στελεχών της Πυροσβεστικής και της Αστυνομίας αλλά και όλων όσων δίνουν τη μάχη στο πλευρό των πολιτών δεν πρόκειται να καμφθεί από τα ψέματα του ΣΚΑΙ.
Κάθε Έλληνας πολίτης γνωρίζει άλλωστε τις πρακτικές και το ρόλο του. Γνωρίζει πως ό,τι έκανε σήμερα το έχει κάνει στο παρελθόν και θα το ξανακάνει στο μέλλον.
Ο ΣΚΑΙ απέδειξε για μια ακόμη φορά ότι παραμένει πιστός στην παράδοση της υπονόμευσης και της προβοκάτσιας. Δεν θα τον ακολουθήσουμε”.
Η ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ:
“Με απόφαση του Γραφείου Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ, μετά από τη χυδαία επίθεση στο πρόσωπο των αρχηγών του Πυροσβεστικού Σώματος και της Ελληνικής Αστυνομίας, που σε εντεταλμένη υπηρεσία εκτέλεσε ο ΣΚΑΙ με αποκλειστικό στόχο να πλήξει το ηθικό των στελεχών και μελών των δύο Σωμάτων, τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και οι βουλευτές του δεν θα συμμετέχουν πλέον σε εκπομπές του τηλεοπτικού και ραδιοφωνικού σταθμού.
Ο ΣΚΑΙ θα έχει τη δυνατότητα να επιδίδεται στην ακατάσχετη προπαγάνδα, τις συκοφαντίες και τα ψεύδη του εναντίον της κυβέρνησης, του ΣΥΡΙΖΑ και της Αριστεράς χωρίς τη δική μας παρουσία”.
Και ο Καμμένος στο Twitter
Λίγα λεπτά αργότερα και ο επικεφαλής των ΑΝΕΛ, Πάνος Καμμένος, συντάχθηκε με την κίνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Με προσωπικό του μήνυμα στο twitter ο Πάνος Καμμένος αναφέρει:
“Δεν θα ξαναπιάσεις κ. Πορτοσάλτε για λόγους αντιπολίτευσης στο στόμα σου τις Ένοπλες Δυνάμεις ΔΕΝ ΣΕ ΝΟΜΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕ ΠΛΕΟΝ συνέχισε να πληρώνεσαι διαφημίζοντας τις προσευχές του Ερτογάν για χατήρι του μετόχου σου. ΚΑΝΕΝΑΣ ΑΝΕΛ ΣΤΟ ΣΤΑΥΛΟ ΤΟΥ ΣΚΑΙ”.
