Με επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων τιμήθηκε η 201η επέτειος από τη Μάχη των Βασιλικών Θεσσαλονίκης, που κατεγράφη στην ιστορία ως ένα ολοκαύτωμα, αφού οι Τούρκοι λεηλάτησαν και έκαψαν τον οικισμό, που τότε αριθμούσε 400 σπίτια.

Στις επετειακές εκδηλώσεις συμμετείχε ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας, ο οποίος σε χαιρετισμό που απηύθυνε επισήμανε μεταξύ άλλων, τα εξής:

«Στα Βασιλικά γράφηκε μια από τις πιο μελανές σελίδες της Επανάστασης του 1821. Στεκόμαστε ενώπιον αυτών των ηρώων μαρτύρων και σκεφτόμαστε το σήμερα και το αύριο της Ελλάδας. Εμείς οι Έλληνες μόνον όταν είμαστε ενωμένοι μπορούμε να καταφέρουμε πολλά. Η Ελλάδα, η ελληνική σημαία μάς ενώνει όλους και πρέπει όλοι μας να βάζουμε την Ελλάδα και τα ζητήματα που απασχολούν τους Έλληνες και τις Ελληνίδες, όλη την κοινωνία μας, πέρα και πάνω από κόμματα».

Ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας δεσμεύτηκε να βρίσκεται δίπλα στον Δήμο Θερμής και στα Βασιλικά ενώ αναφέρθηκε στη νέα πλατεία του οικισμού, έργο που χρηματοδοτείται από τον οργανισμό «Ελλάδα 1821», υπενθυμίζοντας ότι τα Βασιλικά είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην Ελληνική Επανάσταση.

Στην εκδήλωση παρέστησαν ο δήμαρχος Θέρμης Θ. Παπαδόπουλος, αντιδήμαρχοι και εκπρόσωποι τοπικών συλλόγων.

Τα ιστορικά στοιχεία για την μάχη των Βασιλικών

Ο Γιουσούφ μπέης, μετά από τις ήττες που υπέστη, αντικαταστάθηκε από τον σερασκέρη και βεζύρη Χατζή Μεχμέτ Μπαϊράμ πασά, ο οποίος είχε ξεκινήσει από τη Μικρά Ασία με μεγάλες δυνάμεις πεζών και ιππέων με στόχο να καταστείλει την επανάσταση στη Μακεδονία και τη νότια Ελλάδα.

Ο Μπαϊράμ πασάς είχε συγκρουστεί στις αρχές Ιουνίου με το επαναστατικό σώμα του Εμμανουήλ Παπά στην περιοχή της λίμνης Βόλβης, στην Παζαρούδα και το Εγρί Μπουτζάκ, και το διασκόρπισε.

Τώρα προχώρησε εναντίον των επαναστατών του Καπετάν Χάψα έχοντας στρατολογήσει 30.000 πεζούς και 3.000 ιππείς περίπου. Τον Μπαϊράμ πασά συνεπικουρούσαν και πολλοί Εβραίοι της Θεσσαλονίκης. Οι κάτοικοι των Βασιλικών, όταν πληροφορήθηκαν για την προετοιμαζόμενη επίθεση, έστειλαν τα γυναικόπαιδα στο μοναστήρι της Αγίας Αναστασίας.

Η σύγκρουση των επαναστατών με τις τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις έγινε στο τσιφλίκι του Αγκούς αγά, κοντά στο εξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής των Βασιλικών. Οι Βασιλικιώτες, αμύνονταν γύρω από τον λόφο της Αγίας Παρασκευής και έδωσαν καιρό στον καπετάν Χάψα να καταλάβει την ανατολική πλευρά των Βασιλικών.

Σύμφωνα με την προφορική παράδοση, οι αγωνιστές του καπετάν Χάψα αποφάσισαν να αντισταθούν στους πρόποδες του βουνού Βούζιαρης δεχόμενοι τη συμβουλή του δημογέροντα των Βασιλικών Γ. Κοτζιά. Οι Βασιλικιώτες της Αγίας Παρασκευής αφού εκτέλεσαν την αποστολή τους οπισθοχώρησαν και ενώθηκαν με το σώμα του καπετάν Χάψα. Έτσι τα Βασιλικά έμειναν τελείως ανυπεράσπιστα.

ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΩΝ ΒΑΣΙΛΙΚΩΝ

Την 9η Ιουνίου 1821 ο Αχμέτ μπέης των Γιαννιτσών μαζί με τις στρατιωτικές δυνάμεις του Μπαϊράμ πασά κατέλαβαν τα Βασιλικά, προτού οι κάτοικοι προλάβουν να φύγουν. Ακολούθησε ο μεγάλος χαλασμός.

Οι Τούρκοι στρατιώτες και οι Εβραίοι κατέστρεψαν τα πάντα. Έσφαξαν, βίασαν και αιχμαλώτισαν τους κατοίκους, λεηλάτησαν και πυρπόλησαν τα σπίτια. Από τα 400 σπίτια των Βασιλικών έμειναν μόνο τρία. Τότε κάηκε και ο ναός του χωριού.