Με την ελπίδα ότι δεν θα υπάρξουν “παρατράγουδα” στις συνομιλίες του Αλέξη Τσίπρα με τον Τούρκο Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν αρχίζει σήμερα η επίσημη επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού σε Άγκυρα και Κωνσταντινούπολη.

 

Το κλίμα εξ αρχής ήταν ενθαρρυντικό, αλλά “βάρυνε” την τελευταία στιγμή καθώς η Άγκυρα ανακοίνωσε την επικήρυξη των οκτώ Τούρκων αξιωματικών, που έχουν καταφύγει στην Ελλάδα με ποσό 700.000 ευρώ για τον καθένα.

Η κίνηση του καθεστώτος Ερντογάν λίγο πριν πατήσει το πόδι του στην Άγκυρα ο Έλληνας πρωθυπουργός δεν είναι προφανώς συμπτωματική. Ο Ταγίπ Ερντογάν “φτιάχνει το κλίμα” και δεν το κάνει με καθόλου θετικό τρόπο.

Η ελληνική κυβέρνηση σ΄ όλους τους τόνους έχει κάνει σαφές ότι δεν υπάρχει θέμα να παραδοθούν στην Τουρκία οι οκτώ.

Πολιτικοί παρατηρητές επισημαίνουν ότι υπάρχουν πολλά “αγκάθια” στην επίσκεψη του κ. Τσίπρα και τονίζουν ότι καλά θα ήταν να μην εκληφθούν οι χειρονομίες για Χάλκη και Αγιά Σοφιά ως κινήσεις καλής θέλησης του Ερντογάν, διότι μπορεί να κρύβουν παγίδες για άλλες διεκδικήσεις.

 

Τα θετικά σημεία της επίσκεψης

Κυβερνητικές πηγές, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, επισημαίνουν πως με δεδομένες τις εξελίξεις στην Τουρκία τα τελευταία χρόνια η σημερινή συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Τούρκο πρόεδρο στην Άγκυρα είναι απαραίτητη για τους εξής λόγους:

– Να παραμείνουν ανοιχτοί και αποτελεσματικοί οι δίαυλοι επικοινωνίας με τη γειτονική χώρα σε μία σειρά ζητήματα

– Να καταστούν σαφείς οι θέσεις εκατέρωθεν και να αποφευχθούν παρανοήσεις,

– Να διατηρηθεί η διάλογος όπου υπάρχει αντιπαράθεση

– Να προωθηθεί η συνεργασία στους τομείς που αυτή έχει αναπτυχθεί.

Σε ό,τι αφορά τη μείωση της έντασης στο Αιγαίο οι ίδιες κυβερνητικές πηγές τονίζουν πως η Ελλάδα έχει καταστήσει σαφές σε αμυντικό και διπλωματικό επίπεδο ότι προασπίζεται και θα προασπίσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα, ενώ διευκρινίζει ότι ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου είναι απαραίτητος για την προώθηση των ελληνοτουρκικών σχέσεων σε υγιείς βάσεις. Το κριτήριο αυτό έχει τεθεί και για τις ευρωτουρκικές σχέσεις τόσο στο πλαίσιο των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Μάρτιο του 2018 όσο και κατά την πρόσφατη Σύνοδο των Ευρωπαϊκών Χωρών του Νότου στη Λευκωσία. Οι δύο ηγέτες θα συζητήσουν τις προοπτικές επανεκκίνησης των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και μείωσης της έντασης, στο πλαίσιο του διαύλου των Υπουργών ‘Αμυνας και των Γενικών Γραμματέων ΥΠΕΞ Ελλάδας και Τουρκίας.

Ως προς το Κυπριακό, η Ελλάδα θα δώσει το μήνυμα ότι η μόνη λύση για το Κυπριακό είναι η επανένωση της Κύπρου στη βάση των Αποφάσεων του ΟΗΕ και του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Θα υπογραμμίσει ότι δίκαιη και βιώσιμη λύση μπορεί να υπάρξει μόνο με κατάργηση των εγγυήσεων και αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων. Στο πλαίσιο αυτό, θα συζητηθεί η προώθηση προπαρασκευαστικών επαφών σε επίπεδο Υπουργείων Εξωτερικών, για την διερεύνηση των προϋποθέσεων επανέναρξης των συνομιλιών για το Κυπριακό.

Στο επίπεδο της οικονομίας, με την έξοδο της Ελλάδας από την κρίση, τη ραγδαία αύξηση του τουρισμού και την αναβάθμιση του ρόλου της ως κόμβου εμπορίου και μεταφορών στην περιοχή, δημιουργούνται προϋποθέσεις για ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας και του τουρισμού των Ελλάδας και Τουρκίας. Τα δύο Υπουργεία Οικονομίας θα λάβουν οδηγίες για αναβάθμιση της σχετικής συνεργασίας με έμφαση, μεταξύ άλλων, στην ολοκλήρωση της ακτοπλοϊκής σύνδεσης Θεσσαλονίκης-Σμύρνης, την προώθηση της σιδηροδρομικής διασύνδεσης Κωνσταντινούπολης-Θεσσαλονίκης, την αναβάθμιση της τελωνειακής διάβασης Κήπων-Υψάλλων και την τόνωση των επενδύσεων.

Στον τομέα της ενέργειας θα τονισθεί η σημασία που έχει η ενεργειακή συνεργασία για την ευρύτερη περιοχή και η ανάγκη για σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο. Θα συζητηθεί, επίσης, η συνεργασία των δύο χωρών στο πλαίσιο του αγωγού TAP καθώς και οι προοπτικές συνεργασίας για επέκταση του αγωγού Turkish Stream.

Σχετικά με το μεταναστευτικό, τις περιφερειακές εξελίξεις και την ασφάλεια θα υπογραμμισθεί η σημασία που έχει η συνεχιζόμενη συνεργασία των δύο χωρών στο πλαίσιο της Δήλωσης Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας για την αντιμετώπιση της προσφυγικής/μεταναστευτικής κρίσης, θα συζητηθούν οι δυνατότητες περαιτέρω μείωσης των ροών, της συνεργασίας για την εξάρθρωση δικτύων διακινητών, καθώς και ο σημαντικός ρόλος της Τουρκίας στην φιλοξενία 4 εκατομμυρίων προσφύγων, κυρίως από την Συρία και το Αφγανιστάν. Θα δοθούν, ακόμα, οδηγίες για ενίσχυση του διαύλου των Υπουργών Μετανάστευσης, που πρόκειται να συναντηθούν σύντομα, ενώ θα συζητηθούν οι εξελίξεις σε σχέση με τη Συρία και η συνεργασία στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας.

Σε ό,τι αφορά στις ευρωτουρκικές σχέσεις αναμένεται να συζητηθούν οι προοπτικές της ενταξιακής πορείας της γειτονικής χώρας, της συνεργασίας της με την ΕΕ σε μια σειρά τομείς και της αναθεώρησης της τελωνειακής ένωσης Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας.

Το απόγευμα της Τετάρτης ο κ. Τσίπρας θα συναντηθεί με εκπροσώπους της ελληνικής ομογένειας στην Κωνσταντινούπολη.

 

Η επίσκεψη στη Σχολή της Χάλκης

Ο Αλέξης Τσίπρας είναι ο πρώτος Έλληνας πρωθυπουργός που αύριο θα επισκεφθεί επισήμως τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, μετά το 1933 όταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος είχε πραγματοποιήσει επίσκεψη στη Σχολή ως πρώην πρωθυπουργός.

Ο κ. Τσίπρας θα ξεναγηθεί και θα συναντηθεί με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, νωρίτερα θα ξεναγηθεί στην Αγία Σοφία, ενώ στη σημερινή συνάντηση του με τον πρόεδρο Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν αναμένεται να θέσει το θέμα της μείωσης της έντασης στο Αιγαίο, το Κυπριακό, το ζήτημα της οικονομίας, της ενέργειας, το μεταναστευτικό, των περιφερειακών εξελίξεων, της ασφάλειας και των ευρωτουρκικών σχέσεων.

 

Το αναλυτικό πρόγραμμα της επίσκεψης

Το πρόγραμμα της επίσκεψης του πρωθυπουργού, με βάση την ώρα Τουρκίας (+1 ώρα) έχει ως εξής:

Σήμερα Τρίτη 5 Φεβρουαρίου στην Άγκυρα

16:00 ‘Αφιξη στο Προεδρικό Μέγαρο και συνάντηση με τον Αντιπρόεδρο της Τουρκικής Δημοκρατίας, Fuat Oktay.

16:45 Συνάντηση του Πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα με τον Πρόεδρο της Τουρκικής Δημοκρατίας, Recep Tayyip Erdo?an και εν συνεχεία διευρυμένες συνομιλίες της ελληνικής αποστολής με αξιωματούχους της κυβέρνησης της Τουρκικής Δημοκρατίας.

18:50 Δηλώσεις του Πρωθυπουργού και του Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας προς τους εκπροσώπους του Τύπου.

19:30 Δείπνο παρατιθέμενο από τον Πρόεδρο της Τουρκικής Δημοκρατίας προς τιμήν του Έλληνα Πρωθυπουργού.

Αύριο Τετάρτη 6 Φεβρουαρίου στην Κωνσταντινούπολη

09:15 Επίσκεψη και ξενάγηση του Πρωθυπουργού στην Αγία Σοφία.

11:30 Μετάβαση του Πρωθυπουργού στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, όπου αφού ξεναγηθεί θα έχει συνάντηση με τον Οικουμενικό Πατριάρχη, Βαρθολομαίο.

18:30 Συνάντηση του Πρωθυπουργού με εκπροσώπους της ελληνικής ομογένειας της Κωνσταντινούπολης στο Σισμανόγλειο Μέγαρο όπου στεγάζεται το Γενικό Προξενείο της Ελλάδας.