Προσπάθεια για λεκτικές διορθώσεις και διευκρινιστικές διατυπώσεις στη συμφωνία των Πρεσπών κάνει ο πρωθυπουργός των Σκοπίων Ζόραν Ζάεφ σε μακρά συνέντευξή του στην “Εφημερίδα των Συντακτών”, τείνοντας χείρα φιλίας στην Ελλάδα και λέγοντας ότι αναγνωρίζει την ξεχωριστή αρχαία ελληνική ιστορία και την κληρονομιά με την προσθήκη ότι η γλώσσα της χώρας του είναι σλαβικής προέλευσης.
Ωστόσο ο κ. Ζάεφ δεν ξεκαθαρίζει το ευαίσθητο σημείο της υπηκοότητας, προτάσσοντας το «Μακεδονική” από αυτό της “Βόρειας Μακεδονίας”, αν και διαβεβαιώνει ότι μετά την επικύρωση των συνταγματικών αλλαγών η ονομασία της χώρας του θα είναι “Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας»
Ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ εμφανίστηκε βέβαιος για τη θετική ολοκλήρωση των συνταγματικών αλλαγών στο Κοινοβούλιο και την επικύρωση της συμφωνίας παρά την αντίθεση του προέδρου Ιβάνοφ.
Υποστήριξε ότι τόσο ο ίδιος όσο και ο Αλέξης Τσίπρας αγνόησαν το πολιτικό κόστος και προχώρησαν σε μια συμφωνία η οποία, τόνισε, έχει μόνο θετικά για τους δύο λαούς και τις δύο χώρες, ενώ υπογράμμισε ότι η τροπολογία για την υπηκοότητα δεν αφήνει καμία αμφιβολία για παρερμηνείες. Οσο για το ζήτημα της γλώσσας, ο Ζόραν Ζάεφ υποστήριξε ότι για το θέμα αυτό υπάρχει σχετική απόφαση των Ηνωμένων Εθνών με την οποία διευκρινίζεται ότι ανήκει στη σλαβική ομάδα γλωσσών.
Με απόλυτη σαφήνεια διαχώρισε επίσης την ιστορική κληρονομιά της πατρίδας του από την ελληνική Μακεδονία και αναγνώρισε την ξεχωριστή αρχαία ελληνική κληρονομιά και Ιστορία της περιοχής. Σχετικά με την ένταξη της χώρας του στο ΝΑΤΟ και τη ρωσική αντίθεση, δήλωσε πως δεν στρέφεται εναντίον κανενός και πως μοναδικό στόχο έχει την ειρήνη και τη σταθερότητα, ενώ υπαινίχθηκε ότι η ΠΓΔΜ εκτός ευρωατλαντικών θεσμών θα αντιμετώπιζε σοβαρούς υπαρξιακούς κινδύνους.
Τα κύρια σημεία της συνέντευξης
Τα βασικά σημεία της συνέντευξης του Ζόραν Ζάεφ έχουν ως εξής:
- Η συμφωνία θα πρέπει να αντέξει και στον χρόνο και σε εποχές με άλλη διακυβέρνηση στις δύο χώρες.
Έχοντας υπόψη τη δική μας αντιπολίτευση, για παράδειγμα, ασκεί κριτική πανομοιότυπα με την κριτική που ασκεί η αντιπολίτευση στην Ελλάδα. Ιδια κριτική. Είναι σαν δίδυμα αδέλφια. Αυτό όμως που γνωρίζω είναι πως η δική μας αντιπολίτευση εύχεται να περάσει η συμφωνία για να μας κάνει κριτική. Σέβομαι τον κ. Μητσοτάκη, όπως και κάθε Ελληνα πολιτικό. Γιατί να μη δώσει στη συμφωνία μία ευκαιρία υποστηρίζοντάς την; Ισως, πάντως, στηρίξει το αίτημα ένταξής μας στο ΝΑΤΟ, γιατί όχι;
Βεβαίως αυτοί που αποφασίζουν τελικά είναι οι πολίτες και αξίζει να δίνουμε την ευκαιρία σε λύσεις. Αυτό που μάθαμε από τις περασμένες δεκαετίες είναι πως τίποτα θετικό δεν ήρθε, ως αποτέλεσμα της έλλειψης συμφωνίας, καθώς το πρόβλημα που υπήρχε ήταν πρόβλημα και για τις δύο πλευρές.
Ισως μεγαλύτερο πρόβλημα για εμάς, πάντως ήταν πρόβλημα και για τις δύο πλευρές. Πιστεύω ότι όλοι στο μέλλον θα είναι επικεντρωμένοι στο αύριο. Κανείς δεν θέλει να κοιτάξει πίσω. Ολοι μας θέλουμε να αυξάνονται οι λύσεις, να συζητάμε για ένα θετικό μέλλον, για αμοιβαία οφέλη για όλους και πιστεύω ότι αυτό θα συμβεί με τη Συμφωνία των Πρεσπών.
Για Ρωσία και ΝΑΤΟ
- Ομως δεν είναι όλοι ευχαριστημένοι με τη Συμφωνία των Πρεσπών. Η Ρωσία, για παράδειγμα, αντιτίθεται στην ένταξή σας στο ΝΑΤΟ και ο Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε σε συνέντευξή του στην «Εφημερίδα των Συντακτών» ότι «ανησυχεί για την κατάσταση στα Βαλκάνια» και βλέπει «την Ουάσινγκτον και τις Βρυξέλλες να πιέζουν τις χώρες των Βαλκανίων να κάνουν την ψευδή επιλογή μεταξύ Μόσχας και Ουάσινγκτον και Βρυξελλών». Επίσης, κατηγόρησε Δυτικούς διπλωμάτες στα Σκόπια ότι έκαναν ευθεία παρέμβαση στη διαδικασία των συνταγματικών αλλαγών.
Είμαστε μια μικρή αλλά φιλική χώρα. Θέλουμε να ενισχύσουμε τις σχέσεις μας με τη Ρωσία. Στη χώρα μας είμαστε κυρίως ορθόδοξοι, όπως οι Ρώσοι, και θέλουμε να αυξήσουμε τη συνεργασία μας με πολλούς τρόπους και σε πολλούς τομείς. Ομως, πάνω από το 80% των πολιτών στη χώρα μου τάσσονται υπέρ της ευρω-ατλαντικής ολοκλήρωσης.
- Ακόμη και το VMRO-DPMNE θέλει την ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Βεβαίως, ακόμη και το VMRO [-DPMNE]. Για αυτό το θέμα υπάρχει συναίνεση στη Βουλή, από όλα τα κόμματα. Η Ρωσία είναι ενάντια στη διεύρυνση του ΝΑΤΟ. Αυτή είναι η ουσία του προβλήματος. Εμείς είμαστε μια φιλική και ειρηνική χώρα. Θέλουμε να φέρουμε την ειρήνη μέσα από τη συμμετοχή μας στο ΝΑΤΟ. Θέλουμε να μοιραστούμε αυτή την ειρήνη για τη χώρα μας, για όλη την περιοχή, συμμετέχοντας σε ειρηνευτικές αποστολές σε όλο τον κόσμο, για να καταπολεμηθεί η τρομοκρατία, η ριζοσπαστικοποίηση, ο εξτρεμισμός.
Συμμετέχουμε στην αποστολή στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ, από τη δεκαετία του 1990, είμαστε υπερήφανοι για αυτό και οι στρατιώτες μας είναι επίσης περήφανοι για την ειρηνευτική τους αποστολή. Αυτή είναι η πρόθεσή μας. Πιστεύω πολύ ότι η συμμετοχή μας στο ΝΑΤΟ θα φέρει περισσότερη ειρήνη στα ταραγμένα Βαλκάνια και ελπίζω να μην επιστρέψουμε ποτέ στο παρελθόν. Περισσότερες εγγυήσεις για ειρήνη είναι καλές για όλους. Αυτό ενθαρρύνει και τους επιχειρηματίες να κάνουν επενδύσεις, τους θεσμούς να συνεχίζουν τις μεταρρυθμίσεις και τους πολίτες να προσδοκούν ένα καλύτερο μέλλον.
- Λέτε πως το ΝΑΤΟ θα σας εξασφαλίσει ασφάλεια και σταθερότητα. Αισθάνεστε κάποια απειλή; Αισθάνεστε ότι σας χρειάζεται το ΝΑΤΟ σαν ομπρέλα προστασίας της χώρας; Πιστεύετε ότι αν η χώρα σας είναι εκτός ΝΑΤΟ και Ε.Ε. θα αντιμετωπίσει στρατηγική απειλή;
Οχι τόσο μακριά, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, με τη διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας εδώ, στην ευρύτερη περιοχή, γίνονταν μάχες. Πολλοί νέοι άνθρωποι σκοτώθηκαν. Ακόμη και τώρα προσπαθεί η περιοχή να ορθοποδήσει από τις καταστροφές. Κανείς δεν ξέρει τι του επιφυλάσσει το μέλλον.
Προσπαθούμε να προστατέψουμε τη χώρα μας αλλά και την ευρύτερη περιοχή. Ξέρω ότι [η Συμφωνία των Πρεσπών] θα επηρεάσει τη Σερβία, το Κόσοβο, τη Βοσνία, το Μαυροβούνιο, την Αλβανία, όλους. Αυτή τη στιγμή εμείς είμαστε σαν μια μαύρη τρύπα. Ολοι γύρω μας είναι μέλη του ΝΑΤΟ. Ρουμανία, Βουλγαρία, Ελλάδα, Αλβανία, Μαυροβούνιο. Θέλουμε να καλύψουμε αυτό το κενό για να υπάρχει περισσότερη ειρήνη και ασφάλεια για όλους.
Οπως ξέρετε, είμαστε μια χώρα πολυεθνική με πιστούς από διαφορετικές θρησκείες και δόγματα. Οπως σας είπα, κανείς δεν ξέρει τι του επιφυλάσσει το μέλλον. Για εμάς η ένταξή μας στο ΝΑΤΟ σημαίνει αιώνια ειρήνη, σταθερότητα και ασφάλεια. Αυτό, όταν συζητάμε υπό το πρίσμα των συγκρούσεων που είχαμε στη χώρα μας το 2001, είναι για εμάς πολύτιμο. Πιστεύω ότι η ένταξή μας δεν θα φέρει μόνο σε εμάς εδώ σταθερότητα και ειρήνη, αλλά και για όλη την περιοχή.
Ξεχωριστή η αρχαία ελληνική ιστορία
– Θεωρείτε ότι η Συμφωνία των Πρεσπών μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα για τη Σερβία και το Κόσοβο;
Η λύση της διένεξης για το όνομα ασκεί πίεση και στους δύο, να μην απομονωθούν, στο τελευταίο τέτοιου είδους πρόβλημα που υπάρχει [στην περιοχή] και να αναζητήσουν λύση με φιλικό τρόπο, κάτι που εύχομαι να συμβεί.
Μετά την εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών με τη λήξη των διαδικασιών επικύρωσης στα δύο Κοινοβούλια, γνωρίζω ότι θα είναι περισσότερο εκτεθειμένοι για να βρουν λύση. Σε αυτή την κατάσταση μπορούν να μάθουν πως μέσω ενός φιλικού τρόπου, φυσικά με τεράστιο πολιτικό ρίσκο για τους πολιτικούς, όμως για το συμφέρον των χωρών, είναι πιθανόν να βρούνε λύση. Εμείς ανακαλύψαμε ένα εργαλείο το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όλο τον κόσμο. Είναι ένα εργαλείο που μπορεί να βρει λύσεις σε τέτοιου είδους ευαίσθητα θέματα.
Εκείνο που γνωρίζω είναι πως εμείς αντιλαμβανόμαστε ότι όλοι αποτελούμε μέρος αυτής της ιστορικής περιοχής της Μακεδονίας. Και αποδεχόμαστε τα επιχειρήματα και το γεγονός ότι εμείς θα είμαστε η «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» και μέσα σε αυτό το πλαίσιο αναγνωρίζουμε με κάθε λειτουργικό τρόπο ότι η ελληνική Μακεδονία είναι απολύτως διαχωρισμένη από τη χώρα μας, υποστηρίζουμε πλήρως τα υφιστάμενα σύνορα και αναγνωρίζουμε την ξεχωριστή της κληρονομιά, την ξεχωριστή αρχαία ελληνική ιστορία της περιοχής.
Θέλω να στείλω ένα μήνυμα ενθάρρυνσης στους Ελληνες πολίτες. Για το ζήτημα της ιθαγένειας που σημαίνει υπηκοότητα θα αναφέρεται ως: «Μακεδονική / πολίτης της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας». Οσο για το θέμα της γλώσσας μας, που έχει γίνει αποδεκτή από τον ΟΗΕ με απόφαση του 1977, φυσικά ανήκει στην ομάδα των σλαβικών γλωσσών.
Εχουμε λάβει με πολλή προσοχή κάθε απόφαση έτσι ώστε να μη θίγεται καμία πλευρά. Αυτός είναι ο φιλικός τρόπος. Αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως παράδειγμα όχι μόνο από τη Σερβία και το Κόσοβο, αλλά και από άλλες περιοχές σε όλο τον κόσμο.
Πιστεύω πολύ ότι το θάρρος που επέδειξε ο φίλος μου ο Αλέξης μπορεί να επιδειχθεί μόνο από κάποιον που αγαπάει πραγματικά τη χώρα του. Γνωρίζω τι συμβαίνει στην Ελλάδα, το πολιτικό ρίσκο, όμως πιστεύω ότι η αγάπη του για τη χώρα του θα αποβεί θετική και για τον ίδιο προσωπικά, για την κυβέρνηση, επίσης για τον φίλο μου τον Κοτζιά, που δεν είναι πλέον υπουργός αλλά στηρίζει πολύ θετικά τη συμφωνία. Διδάχτηκα πολλά και από τους δύο, τόσο για την προσωπική μου ζωή όσο και για το πολιτικό μου μέλλον ως πολιτικός και γνωρίζω πως και οι δύο εργάζονται για να φέρουν ευημερία στους Ελληνες πολίτες και το ελληνικό έθνος.
Τώρα έχουν ακόμη έναν νέο, ειλικρινή φίλο, τη φιλία των πολιτών μας, της χώρας μας και, μετά την ολοκλήρωση των συνταγματικών αλλαγών στη χώρα μου και την επικύρωσης της συμφωνίας στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, θα υπάρχει ξεκάθαρος διαχωρισμός και διάκριση. Το όνομά μας θα είναι Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας και σε αυτή την κατεύθυνση μπορούμε να διασφαλίσουμε ένα θετικό μέλλον για όλους. Να μην επανέλθουν προβλήματα και αρνητικά αισθήματα. Εχουμε μόνο μία ζωή. Ας της δώσουμε την ευκαιρία να γίνει καλύτερη.
ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ /EFSYN.GR
