Σοβαρές επισημάνσεις με πλήγματα προς την Άγκυρα και τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν περιέχονται στην ετήσια έκθεση της Υπηρεσίας Μελετών του Κογκρέσου -για τις σχέσεις των ΗΠΑ – Τουρκίας- που κάνει ιδιαίτερη αναφορά στην τουρκική επιθετικότητα και τις υπερπτήσεις στο Αιγαίο.

Στην έκθεση επισημαίνεται ότι: «Οι μακροχρόνιες διαφωνίες μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο σημείωσαν σημαντική κλιμάκωση το 2022 εν μέσω μεγαλύτερης στρατηγικής συνεργασίας των Ηνωμένων Πολιτειών με την Ελλάδα» καταδικάζοντας στη συνέχεια τις τουρκικές υπερπτήσεις επάνω από ελληνικά νησιά. «Πιστεύουμε ότι οι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ δεν πρέπει να πραγματοποιούν μη εξουσιοδοτημένες εδαφικές υπερπτήσεις του εναέριου χώρου άλλου συμμάχου του ΝΑΤΟ» σημειώνεται χαρακτηριστικά.

Οι αναφορές και οι ισχυρισμοί της Τουρκίας για την αμερικανική παρουσία στην Ελλάδα, και κυρίως στην Αλεξανδρούπολη, παρουσιάζονται στην έκθεση απορρίπτοντας εμμέσως τους ισχυρισμούς της Άγκυρας.

congress_turkey_xr
«Τούρκοι αξιωματούχοι έχουν διαμαρτυρηθεί για την σημαντική νέα στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στο ελληνικό λιμάνι της Αλεξανδρούπολης που βρίσκεται περίπου 10-15 μίλια από τα τουρκικά σύνορα. Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν εξηγήσει ότι χρησιμοποιούν το λιμάνι ως διαμετακομιστικό κόμβο για αποστολή εξοπλισμού σε συμμάχους και εταίρους στην περιοχή λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια σχετικά με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία» σημειώνεται.

Η προσέγγιση του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν στηλιτεύεται επίσης έντονα, επισημαίνοντας την «ακροβασία» της Τουρκίας μεταξύ Δύσης και Ρωσίας και θέτοντας ευθέως ερωτήματα για τη χρήση των αμερικάνικων βάσεων στο τουρκικό έδαφος.

Κριτική ασκείται τέλος και στην έκθεση για την στρατιωτική δραστηριότητα της Τουρκίας στη Συρία, στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Νότιο Καύκασο, με τρόπο -όπως επισημαίνεται- που έχει επηρεάσει τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ και άλλες χώρες της περιοχής.

«Άνοιγμα» από Τρίπολη και απάντηση της Αθήνας

Ως «άνοιγμα» προς Ελλάδα, Κύπρο και Αίγυπτο ερμηνεύονται οι τελευταίες δηλώσεις του υπουργού Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου της κυβέρνησης εθνικής ενότητας της Λιβύης Μοχάμεντ Αούν, για : «πραγματικές δυνατότητες να βρεθούν φιλικές λύσεις μεταξύ των χωρών» ώστε να προκύψουν κοινές συμφωνίες για την οριοθέτηση ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο.

Μιλώντας στο Al-Jazeera, και χωρίς να υπολογίζει τα όσα πρεσβεύει το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, ο Λίβυος υπουργός επεσήμανε : «O κόσμος βρίσκεται πλέον σε ένα προχωρημένο στάδιο κατανόησης για να καθορίσουν τα θαλάσσια σύνορά τους είτε μέσω φιλικών λύσεων είτε μέσω του Διεθνούς Δικαστηρίου», εξηγώντας πως υπάρχουν συγκεκριμένοι μηχανισμοί για τη μέτρηση και το διαχωρισμό της απόστασης μεταξύ οποιωνδήποτε δύο θαλάσσιων γειτονικών χωρών. Χωρίς να αναφερθεί ευθέως στην Τουρκία, ο Αούν μίλησε για «μερικές χώρες που έχουν καταφύγει σε μονομερείς λύσεις αντί για διάλογο και συναίνεση».

Οι δηλώσεις του υπουργού Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης, ήρθαν την επομένη της απόφασης Δικαστηρίου της χώρας με την οποία αναστέλλεται η «συμφωνία για εξερεύνηση υδρογονανθράκων» -που υπέγραψε η κυβέρνηση της Τρίπολης πέρυσι με την Τουρκία- όπως μετέδωσε το Reuters. Η φιλοτουρκική κυβέρνηση της Τρίπολης δεν έχει προβεί σε κανένα άμεσο σχόλιο για τη δικαστική απόφαση, ωστόσο έγινε γνωστό πως έχει δικαίωμα να ασκήσει έφεση.

Όσον αφορά τις πρόσφατες ανυπόστατες αιτιάσεις της λιβυκής κυβέρνησης, περί παράνομων ενεργειών του ερευνητικού σκάφους SANCO SWIFT νοτίως της Κρήτης, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών επέδωσε ρηματική απαντητική διακοίνωση προς την Πρεσβεία της Λιβύης στην Αθήνα.

Έρευνες σε περιοχές ελληνικής δικαιοδοσίας

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές το υπουργείο Εξωτερικών αναφέρει πως οι σεισμικές έρευνες που διεξάγονται νοτίως της Πελοποννήσου και νότιο-δυτικά της Κρήτης, λαμβάνουν χώρα σε περιοχές ελληνικής δικαιοδοσίας, σύμφωνα με τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας. «Οι συντεταγμένες των περιοχών στις οποίες πραγματοποιούνται οι έρευνες είναι προσβάσιμες σε όλους τους ενδιαφερόμενους μέσω της έκδοσης σχετικών NAVTEX» σημειώνεται στην απάντηση.

Στην επιστολή σημειώνεται πως τα δύο παράνομα και ανυπόστατα μνημόνια κατανοήσεως που η Τρίπολη έχει υπογράψει με την Άγκυρα (2019, 2022) παραβιάζουν κατάφωρα θεμελιώδεις διατάξεις της UNCLOS οι οποίες αντανακλούν και κανόνες του διεθνούς εθιμικού δικαίου. Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών παράλληλα, τονίζει πως :

«Τα εν λόγω παράνομα μνημόνια αγνοούν και παραβιάζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας επί της υφαλοκρηπίδας της, καθώς και τα κυριαρχικά της δικαιώματα και τη δικαιοδοσία της επί της Αποκλειστικής της Οικονομικής Ζώνης».