Παρακολουθώντας χθες μια σχολική γιορτή και ακούγοντας τις υπέροχες ερμηνείες από τους μαθητές και τις μαθήτριες του Β δημοτικού της Καλαμαριάς στάθηκα για λίγο στους συγκινητικούς στίχους του τραγουδιού με τίτλο “Δυο παιδιά από το Βραχώρι”, που έχει ευθεία αναφορά στο έπος του 1940.
Δεν είχα προσέξει ιδιαίτερα στο παρελθόν αυτό το εξαιρετικό τραγούδι σε στίχους του αείμνηστου στιχουργού Πυθαγόρα από το Αγρίνιο (Βραχώρι) και μουσική του Γιώργου Κατσαρού σε πρώτη εκτέλεση από την επιβλητική φωνή της Μαρινέλλας. Χθες όμως στάθηκα και έδωσα βαθύτερη σημασία στο τραγούδι, μετρώντας λέξη – λέξη τους στίχους και συνειδητοποιώντας τα νοήματα.
Γράφει ο Νίκος Δημαράς
Το μυαλό μου πήγε αμέσως στις ηρωϊκές μορφές του έπους του ΄40, στα παιδιά, που έπεσαν μέχρις ενός στα όρη της Πίνδου και ειδικότερα στη διμοιρία του ανθυπολοχαγού Ανδρέα Τσίγκα από το Παναιτώλιο Αγρινίου, που αποδεκατίστηκε στο ύψωμα της Γκραμπάλας Καλπακίου ενώ απωθούσε τους Ιταλούς με παροιμιώδη ανδρεία, κραυγάζοντας “αέρα”.
Σε άλλο σημείο πιο πάνω προς τα ελληνοαλβανικά σύνορα πολεμούσε ο αδελφός του Ανδρέα, Χρήστος Τσίγκας με τον βαθμό του υπίλαρχου, ο οποίος σε μια επίθεση λίγες μέρες αργότερα κατατρόπωσε τον εχθρό και συνέλαβε αιχμαλώτους όλους τους Ιταλούς, που σώθηκαν από τα πυρά των Ελλήνων πολεμιστών.
Δεν υπάρχει αναφορά στο αν ο κορυφαίος στιχουργός Πυθαγόρας εμπνεύστηκε το τραγούδι από αυτή την ιστορία, που είχε κυκλοφορήσει ευρύτερα στο Βραχώρι (Αγρίνιο) και συγκίνησε τότε όλο τον κόσμο, αλλά όπως και να΄χει το δικό μου μυαλό πήγε εκεί, γιατί αξίζει τον κόπο όχι μόνο να θυμόμαστε, αλλά να τιμούμε και να προβάλουμε τις θυσίες τέτοιων ηρώων.
Παραθέτω τους στίχους και την ιστορία των αδελφών Τσίγκα, όπως την απέδωσε ο ανηψιός τους Σπυρίδων Τσίγκας και δημοσιεύτηκε στο agrinionews.gr:
Δυο παιδιά απ’ το Βραχώρι
πήρανε βουνά και όρη
για την ίδια λευτεριά
Όμως του εχθρού οι σφαίρες
τους σταμάτησαν τις μέρες
και δε θα γυρίσουν πια
Τον αγέλαστο κοιμάται
και τη λευτεριά θυμάται
τ’ άλλο ξάγρυπνο στο πλάι
το μαχαίρι του τροχάει
Έστειλαν οι βαθμοφόροι
το μαντάτο στο Βραχώρι
κι έκλαιγαν οι κοπελιές
Επρασίνισε το χώμα
και δεν γύρισαν ακόμα
να τινάξουν τις ελιές
………………………………………………………………………….
Η ιστορία του ανθυπολοχαγού Ανδρέα Τσίγκα
AΝΘ/ΓΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΤΣΙΓΚΑΣ.
ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΜΝΗΜΕΣ ΕΠΟΥΣ 1940
Ο ηρωϊκός ανθυπολοχαγός Ανδρέας Τσίγκας
“‘Εν όψει της 16ης Νοεμβρίου και γυρνώντας το ρολόι της ιστορίας 77 χρόνια πίσω ο νους μας πετάει πάνω από το ύψωμα Γκραμπάλα Καλπακίου και στον τόπο, όπου κείνται οι 18 ήρωες του 2/39 Συντάγματος Ευζώνων, όλοι τους Αιτωλοακαρνάνες, που πέσανε ύστερα από σκληρή μάχη με τους Ιταλούς φασίστες. Επικεφαλής της διμοιρίας ήταν ο Ανθ/γός Ανδρέας Τσίγκας.
Ο Ανδρέας Τσίγκας ήταν υιός του δημοδιδασκάλου και μεγάλου γεωκτήμονος Σπυρίδωνος Τσίγκα και ένας από τα δέκα εν ζωή παιδιά που είχε ο πατέρας του. Αγάπησε τα γράμματα και σπούδασε Νομική, φέρνοντας το πτυχίο στο σπίτι του τον Ιούλιο του 1940, το έδειξε στον πατέρα του ο οποίος με δάκρυα χαράς ανέγνωσε το κείμενο του διπλώματος “…περί την Νομικήν εν τω Πανεπιστήμιω μετ’ ακριβή δοκιμασίαν σπουδάσας αξιωθείς του βαθμού λίαν καλώς εις τους πτυχιούχους της Νομικής… Ενεκρίθη εν έτει τεσσαρακοστώ και εννεακοστώ και χιλιοστώ μηνί Ιουλίω…”
Πέρασε το καλοκαίρι εκείνο του ’40 και έφτασε το φθινόπωρο. Μαζί με αυτό ήρθε η αποφράδα μα ένδοξη 28η Οκτωβρίου. Με τα άλλα παιδιά του χωριού του που επιστρατεύτηκαν ήταν και ο Ανδρέας με την διαφορά όμως ότι αυτός είχε επιστρατευτεί νωρίτερα σε μυστική κλήτευση που έγινε για όλους τους επίλεκτους Αξιωματικούς μετά το χτύπημα του αντιτορπιλικού ΕΛΛΗ φέρων τον βαθμό του Ανθυπολοχαγού. Κατετάγη στο 2/39 Σύνταγμα Ευζώνων στο Μεσολόγγι με Διοικητή τον Παυσανία Κατσώτα εκ Σταμνάς Μεσολογγίου.
Τον ίδιο μήνα κατετάγη ο αδερφός του Χρήστος στο ιππικό με τον βαθμό του Υπιλάρχου.
Όταν λοιπόν το Σύνταγμα του Ανδρέα βάδιζε για το μέτωπο περνώντας από τον σημερινό εθνικό δρόμο στην είσοδο του Παναιτωλίου κατάφερε και πήρε άδεια να πάει λίγο πιο πέρα που ήταν το σπίτι του να χαιρετήσει τους δικούς του. Πήρε μαζί του και τα άλλα παιδιά του χωριού τα οποία όταν είχανε μάθει ότι είναι ο Ανδρέας στο τάγμα ζητήσανε μόνα τους να είναι υπό τας διαταγάς του.
Μετά τον χαιρετισμό ο χωρισμός του ήταν συγκινητικότατος. Η μητέρα του όλο ευχές. “Στο καλό Ανδρέα μου και η Παναγιά μαζί σου” έλεγε και ξανάλεγε πεσμένη στην αγκαλιά του πνιγμένη στα κλάματα. Ο Ανδρέας θέλοντας να της δώσει κουράγιο της έλεγε. “Κάνε υπομονή μητέρα.Θα νικήσουμε!
Και όταν τελειώσει ο πόλεμος θα γυρίσω να πάμε στην Αθήνα να ζήσουμε.” Ο πατέρας του τον καμάρωνε όπως μιλούσε. “Ο Θεός μαζί σου παιδί μου. Ναι, θα γυρίσεις και με τη νίκη μάλιστα Αντρίκο μου.” Ήταν ο δάσκαλος και πατέρας που έστελνε δυο παιδιά στον πόλεμο τον Αντρέα και τον Χρήστο και που σε λίγους μήνες θα έστελνε και το τρίτο του παιδί τον Κώστα.
Πολεμιστές στα υψώματα της Πίνδου για την απώθηση των εισβολέων.
Άρχισε μετ’ ολίγον ο πόλεμος και η πρώτη μάχη δόθηκε στη Βίγλα Καλπακίου εις θέσιν Γκραμπάλα την 16η Νοεμβρίου. Επικεφαλής ήταν ο Ανδρέας και μαζί του είχε μια μικρή ομάδα συγχωριανών του.
Όταν πήρε την εντολή της επιθέσεως σηκώθηκε όρθιος και με το όπλο προτεταμένο κατά του εχθρού εφώναξε, »Επίθεσις…» μια ριπή από τις σφαίρες του εχθρού τον βρίσκει στα πόδια, γονατίζει, πέφτει… Για να μην δουν οι άλλοι ότι χτυπήθηκε ανασυντάσσει όλες του τις δυνάμεις και προσπαθεί να σηκωθεί.
Σηκώνεται και με όση φωνή μπορούσε να βγάλει μετά από τον τραυματισμό του φωνάζει, »Επάνω τους παιδιά…” Μια δεύτερη ριπή έρχεται να τον βρει στο στήθος και σωριάζεται νεκρός. Βλέποντάς τον οι συμπολεμιστές του και συγχωριανοί του έσπευσαν δίπλα του, ο δε Μπλάνης Βασίλειος εφώναξε … »χτυπήθηκε ο Αξιωματικός μας, και εκινήθη να πάει προς βοήθεια αψηφώντας τον κίνδυνο. Αυτό όμως του στοίχισε,καθόσον μια σφαίρα του εχθρού του έκοψε το νήμα της ζωής πέφτοντας πάνω στον Αξιωματικό του που τόσο αγαπούσε.
Όταν έγινε γνωστός ο θάνατος του Ανδρέα και των άλλων παιδιών, το χωριό πάγωσε. Έφτασε το μαντάτο και στα αυτιά του γεροδιδάσκαλου. Η θλίψη για το χαμό του γιου του, του έσκαβε τα σωθικά και τον έλιωνε.
Δεν λύγισε όμως μπροστά στον πόνο, την ίδια μέρα που έμαθε το κακό μαντάτο στέλνει το παρακάτω τηλεγράφημα στον Πρωθυπουργό. “Ταύτην την στιγμήν πληροφορούμαι ότι ο Υιός μου Ανδρέας Τσίγκας Έφεδρος Ανθυπολοχαγός έπεσε γενναίως μαχόμενος εις το μέτωπον της Ηπείρου εις τον μέγα αγώνα που ενεπλάκη η Πατρίς κατά του ανάνδρου επιδρομέως. Τα κλάματα είναι συγχωρημένα, τα χείλη μου όμως πλημμυρίζουν επί τω θανάτω του Υιού μου από το γλυκύ επιφώνημα, Ζήτω η Πατρίς, Ζήτω ο μεγάλος καθοδηγητής προς την δόξα μεγάλος Αρχηγός.”
Τις ημέρες εκείνες ο αδερφός του Ανδρέα, Χρήστος Τσίγκας Υπίλαρχος ευρίσκετο με την επιλαρχία του Βόρεια κοντά στα σύνορα και επίκειτο να δοθεί μάχη κατά του Ιταλικού ιππικού.
Ο Συντ/ρχης Διοικητής του όταν ρώτησε ποιος ηγείται της μάχης και του είπαν ο Υπίλαρχος Χ.Τσίγκας, είπε επί λέξει: “Πάση θυσία να αντικατασταθεί διότι αυτός θα κάνει τρέλα σήμερα.Μπορεί να θυσιαστεί, γιατί τον οδηγεί το μίσος για το θάνατο του αδερφού του.” Κι όμως, χωρίς να γνωρίζει μέχρι εκείνη τη στιγμή που εδόθη η μάχη τίποτε, την έκανε την »τρέλα» του!
Με μια ίλη ιππικού της οποίας ηγείτο κατετρόπωσε τον εχθρό και εξήλθε νικητής, συλλαμβάνοντάς τους όλους αιχμαλώτους μαζί με τον Διοικητή τους, παίρνοντάς του και την σημαία!
Από την τιμητική εκδήλωση για τον υπίλαρχο Χρήστο Τσίγκα, αδελφό του Ανδρέα.
Δια δε την ανδρεία του αυτή και όχι μόνο, αλλά και για την τεχνική του στη μάχη, παρασημοφορήθηκε σε ειδική τελετή που έγινε προς τιμήν του από τον Βασιλέα Γεώργιο και τον Μεταξά. Κατά την τελετή μετά από τα παράσημα ανδρείας, του χάρισαν, το ξίφος του Ιταλού Διοικητού, την σέλα του αλόγου του και την σημαία των Ιταλών. Μετά από όλα αυτά κλείνοντας γόνυ ευλαβώς μπρος στα παλικάρια και τους μάρτυρες της Ελληνικής ιδέας ας αναφωνήσουμε όλοι με ένα στόμα μια ψυχή … Ζήτω η 28η Οκτωβρίου, Ζήτω η λατρευτή μας Πατρίδα.”
(Το κείμενο γράφτηκε από τον ανηψιό του Ανδρέα Τσίγκα, Σπυρίδωνα Τσίγκα και έμεινε αυθεντικό, χωρίς γλωσσικές και γραμματικές παρεμβάσεις.)
Πηγη: agrinionews.gr
