“Αναστάσεως ημέρα λαμπρυνθώμεν…”

Πλήθη πιστών σε όλη την Ελλάδα παρακολούθησαν την πανηγυρική νυχτερινή ακολουθία της Ανάστασης  στις εκκλησίες και σε μακρινά ξωκλήσια κρατώντας  αναστάσιμες λαμπάδες  μέσα σε ένα το γενικότερο εορταστικό κλίμα.

Είναι το Πάσχα των Ελλήνων, η ώρα του “Δεύτε Λάβετε Φως” και η στιγμή, που όλοι μαζί ιερείς, λαϊκοί, νέοι, ηλικιωμένοι και παιδιά ψέλνουν το “Χριστός Ανέστη” στα προαύλια των εκκλησιών.

Και φέτος σε όλη τη χώρα, πλην των καθυστερήσεων που σημειώθηκαν στην μεταφορά του Αγίου Φωτός από τα Ιεροσόλυμα, τηρήθηκαν ευλαβικά τα έθιμα και υπήρξε μεγάλη συρροή πιστών στις εκκλησίες. Το “Αναστάσεως ημέρα λαμπρυνθώμεν λαοί” βρίσκει ευρεία απήχηση, καθώς συνδυάζεται με την ανθοφορία της φύσης και τα μηνύματα αγάπης  δίνονται απλόχερα με εκδηλώσεις σαν αυτές που βλέπουμε στα προαύλια των εκκλησιών, όπου ασπάζονται τα συγγενικά και φιλικά πρόσωπα μετά το “Χριστός Ανέστη”.

Ταυτόχρονα ηχούν χαρούμενα οι καμπάνες, ενώ οι ουρανοί φωτίζονται με δεκάδες πυροτεχνήματα και φωτοβολίες δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα πανδαισίας.

Όπως αναφέρει σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής της λαογραφίας Δημήτριος Λουκάτος, οι θόρυβοι χαράς που γίνονται όταν ψέλνεται το «Χριστός Ανέστη», κρότοι, πυροβολισμοί σπάσιμο αγγείων, έχουν πολλές εξηγήσεις. Πρώτον, συμβολίζουν τη χαρά για τη νίκη και το θρίαμβο της ζωής πάνω στο θάνατο, δεύτερον, σύμφωνα με τη λαϊκή αντίληψη, όλοι οι εχθροί του Χριστού και όλα τα κακά πνεύματα που φθονούν την Ανάσταση χρειάζονται διώξιμο και κυνηγητό και, τρίτον, υπάρχει ο εθνικός λόγος της μακροχρόνιας ελπίδας και χαράς των σκλαβωμένων Χριστιανών για την ανάσταση του γένους.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό στοιχείο της μεγάλης αυτής ημέρας είναι το Αναστάσιμο φως. Η μεταφορά του στο σπίτι μετά την νυχτερινή Θεία Λειτουργία σημαίνει τη μετάδοση της ευλογίας της Αναστάσεως. Με το αναστάσιμο φως οι Έλληνες σταυρώνουν το ανώφλι της πόρτας, ανάβουν το καντήλι και στη συνέχεια το μεταφέρουν στους στάβλους και τα ζώα για να ευλογηθούν και εκείνα από το φως της Αναστάσεως.

Άλλο έθιμο του Πάσχα είναι τα κόκκινα αυγά. Πρόκειται για μια παράδοση που συμβολίζει τη νίκη της ζωής πάνω στο θάνατο. Με το τσούγκρισμα των αυγών υποδηλώνεται η έγερση του Χριστού, της αληθινής ζωής από το θάνατο. Ακόμη και ο φλοιός από τα κόκκινα αυγά χρησιμοποιείται στην ύπαιθρο για την γονιμότητα των αγρών.

Το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα τελείται η δεύτερη ανάσταση ή ο Εσπερινός της αγάπης. «Ονομάζεται αγάπη γιατί οι χριστιανοί συγχωρούν ο ένας τον άλλον και ανταλλάσσουν τον ασπασμό της αγάπης και το συγχωρήσωμεν πάντα τη Αναστάσει. Επίσης, στη διάρκεια του ίδιου εσπερινού γίνεται και η ανταλλαγή των στασιδίων.” Επίση γίνεται λιτανεία  πριν ή μετά το τέλος του Εσπερινού. Προηγούνται το λάβαρο με την εικόνα της Αναστάσεως και η ελληνική σημαία για τα οποία χρειάζεται να πλειοδοτήσει κανείς σε χρηματική προσφορά προκειμένου να τα πάρει στα χέρια του. Αυτό γίνεται ακόμη και σήμερα σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Είναι ένα τάμα που το κάνει μια οικογένεια για να πάρει ή την εικόνα της Αναστάσεως ή τη σημαία.

Ο μεγαλόπρεπος και επιβλητικός χορός του Πάσχα γίνεται μπροστά ή γύρω από την Εκκλησία, με τραγούδια προσαρμοσμένα στην ιερότητα της ημέρας, με βήματα αργά και σοβαρά, με την τοπική στολή, με τάξη και κοινωνική ιεραρχία και με τη συμμετοχή συμμετοχή του παπά.