Γενική απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους και ιδιωτικούς κλειστούς χώρους προβλέπει η εγκύκλιος με θέμα την εφαρμογή της αντικαπνιστικής νομοθεσίας, που απέστειλε προς τις Περιφέρειες της χώρας και τους φορείς του Δημοσίου ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας.
Στόχος της εγκυκλίου είναι η διασφάλιση της δημόσιας υγείας, μέσω της αποτροπής των δυσμενών επιδράσεων του καπνίσματος σε όλους τους δημόσιους χώρους και χώρους συνάθροισης κοινού. Βασικό στοιχείο πέραν των απαραίτητων ενεργειών ενημέρωσης του κοινού αποτελεί και η υπενθύμιση της κείμενης νομοθεσίας προς όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και η εντατικοποίηση των ελέγχων αναφορικά με την ορθή και αυστηρή τήρηση του σχετικού θεσμικού πλαισίου κατά προτεραιότητα:
Ι. Σε όλα τα κτίρια όπου στεγάζονται Γραφεία Δημοσίων Υπηρεσιών, Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου που εποπτεύονται και επιχορηγούνται από το Κράτος, Οργανισμοί και άλλα Ιδρύματα (Ο.Τ.Ε., Δ.Ε.Η., ΕΛ.ΤΑ. κ.λ.π).
II. Σε όλες τις μονάδες παροχής Υπηρεσιών Υγείας, όπως: Νοσοκομεία, Ιδιωτικές Κλινικές, Κέντρα Υγείας, Περιφερειακά Ιατρεία, Δημοτικά Ιατρεία, Ιδιωτικά Ιατρεία-Οδοντιατρεία, Φαρμακεία, Λοιπές μονάδες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (Π.Φ.Υ.) κ.α.
III. Σε όλους τους χώρους που παρέχεται εκπαίδευση όπως: Σχολεία, Πανεπιστήμια, Τεχνολογικά Ιδρύματα, Φροντιστήρια.
IV. Στα νηπιαγωγεία, παιδικούς σταθμούς, βρεφονηπιακούς σταθμούς, παιδότοπους.
V. Σε κλειστούς χώρους διεξαγωγής αθλοπαιδιών, ομαδικών αθλημάτων και αθλητικών εκδηλώσεων.
VI. Στους κλειστούς ή στεγασμένους χώρους των χώρων παροχής υπηρεσιών διαδικτύου, καθώς επίσης:
α) σε όλους τους δημόσιους ή ιδιωτικούς χώρους, κλειστούς ή στεγασμένους, που χρησιμοποιούνται για την παροχή εργασίας, (β) στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος (γ) στους παντός είδους κλειστούς χώρους αναμονής, (δ) στα αεροδρόμια, εξαιρουμένων των χώρων που ειδικά προσδιορίζονται για τους καπνιστές, (ε) στους σταθμούς μεταφορικών μέσων και επιβατικών σταθμών λιμένων, (στ) στα παντός είδους κυλικεία, (ζ) στα παντός είδους μέσα μαζικής μεταφοράς συμπεριλαμβανομένων των επιβατηγών δημόσιας χρήσης αυτοκινήτων, με μετρητή (ταξί) και αγοραίων, η) στα πάσης φύσεως αυτοκίνητα, ιδιωτικής και δημοσίας χρήσης, όταν επιβαίνουν ανήλικοι κάτω των 12 ετών.
Πια πρόστιμα θα επιβάλλονται
Οι καμπάνες για τους παραβάτες θα είναι βαριές.
- Όσοι καπνίζουν σε δημόσιους χώρους θα πληρώσουν πρόστιμο από 50 έως 500 ευρώ.
- Στους ιδιοκτήτες κέντρων εστίασης τα πρόστιμα κυμαίνονται από 500 έως 10.000 ευρώ.
- Σε όσους πωλούν προϊόντα καπνού σε ανηλίκους θα επιβάλλεται πρόστιμο από 500 έως 10.000 ευρώ.
- Πρόστιμο 1.500 ευρώ θα πληρώσει όποιος καπνίζει στο αυτοκίνητο όταν επιβαίνουν ανήλικοι κάτω των 12 ετών, ενώ διπλασιάζεται στα 3.000 ευρώ, αν αυτός που καπνίζει οδηγεί αυτοκίνητο δημοσίας χρήσης.
Στον Άλιμο το Σάββατο έγινε μια ενδιαφέρουσα δράση ώστε οι λουόμενοι να μην πετάνε τις γόπες των τσιγάρων τους στην άμμο. Με το σύνθημα «οι παραλίες δεν είναι τασάκια», τα μέλη της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρίας σε συνεργασία με τον Δήμο Αλίμου, ενημέρωσαν το πρωί τους λουόμενους για την σημασία των καθαρών ακτών.
Τι λένε οι καταστηματάρχες
Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΣΕ) Γιώργος Καββαθάς επισημαίνει ότι είναι αναγκαία μια προετοιμασία με διάφορες ενέργειες μεταξύ των οποίων και η εκπόνηση ενημερωτικής εκστρατείας της Ομοσπονδίας για την ομαλότερη μετάβαση στη νέα πραγματικότητα στον χώρο της εστίασης αλλά και την αποφυγή λαθών του παρελθόντος που κατέστησαν τον αντικαπνιστικό νόμο… ανέκδοτο.
«Σαφώς δεν είμαστε αντίθετοι στη θέσπιση του νόμου, ωστόσο θέλουμε να επισημάνουμε δύο σημεία που θα κρίνουν και την επιτυχή ή όχι εφαρμογή του: το πρώτο αφορά την ύπαρξη αυστηρού ελεγκτικού μηχανισμού που θα εποπτεύει την εφαρμογή του από το σύνολο των καταστημάτων ώστε να αποφύγουμε φαινόμενα αθέμιτου ανταγωνισμού, όπως αυτά που προέκυψαν στο παρελθόν. Το δεύτερο αφορά τη βεβαίωση των παραβάσεων αλλά και τα πρόστιμα: τι θα συμβαίνει, δηλαδή, στην περίπτωση που μια επιχείρηση έχει συμμορφωθεί με τις επιταγές του νόμου, όμως ο πελάτης δεν πειθαρχεί; Αντίστοιχα, τι θα συμβαίνει όταν κάποιος πολίτης παραβιάζει τον νόμο σε δημόσιες υπηρεσίες; Θα καλείται και αυτή να πληρώσει πρόστιμο; Αυτές είναι λεπτομέρειες που θα πρέπει να εξεταστούν ενδελεχώς, ιδίως εφόσον μιλάμε για βαρύτατα πρόστιμα που μπορεί υπό συνθήκες να φτάσουν μέχρι και τα 10.000 ευρώ» σημειώνει ο πρόεδρος της ΠΟΕΣΕ.
«Η πολιτική που θα χαραχτεί», συνεχίζει ο ίδιος, «οφείλει να βασίζεται και σε μια εκτεταμένη καμπάνια ενημέρωσης. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Αυστραλίας που το 1982 εκπόνησε εκστρατεία κατά του καπνίσματος, του αλκοόλ και των ΣΜΤ, με αποτέλεσμα σήμερα, σχεδόν 40 χρόνια μετά, να θεσμοθετείται η απαγόρευση του καπνίσματος ακόμα και στις πλαζ».
Στην Ελλάδα, πάντως, έχει υπάρξει ήδη μια σταδιακή μεταστροφή στη στάση των πολιτών απέναντι στο κάπνισμα, παρατηρεί ο Γιώργος Καββαθάς, τονίζοντας πως, βάσει μελετών, το ποσοστό των καπνιστών έχει μειωθεί από 52% το 2000 σε 44% το 2018, με τον ΠΟΥ να προβλέπει συνέχιση της υποχώρησης σε 37% μέχρι το 2025.
Η διαφοροποίηση τα τελευταία χρόνια
Την ίδια διαφοροποίηση στη στάση των Ελλήνων κατά τα τελευταία χρόνια επισημαίνει και ο αρχιτέκτονας κυβερνοασφάλειας και μέλος της εθελοντικής μη καπνιστικής πρωτοβουλίας «Ακαπνος» Γιώργος Μπαλαφούτης: «Σε αντίθεση με εννιά χρόνια πριν, οπότε και είχε γίνει η τελευταία απόπειρα απαγόρευσης του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους, έχει πλέον ωριμάσει η ιδέα ότι το κάπνισμα σε κλειστό χώρο δεν είναι κάτι φυσικό. Τότε – και πολύ περισσότερο στις δεκαετίες του 1990 και του 2000 – οι μεν καπνιστές θεωρούσαν αυτονόητο το να ανάψουν τσιγάρο όπου ήθελαν, οι δε μη καπνιστές απλώς ανεχόντουσαν την κατάσταση ελλείψει εναλλακτικών λύσεων στη διασκέδαση, επί παραδείγματι. Σήμερα, οι άκαπνοι νιώθουν λιγότερη ντροπή να ζητήσουν από τον διπλανό τους να απομακρύνει ή και να σβήσει το τσιγάρο του σε χώρο όπου απαγορεύεται ή σε περιπτώσεις που τους ενοχλεί, ενώ και οι καπνιστές δεν ωρύονται όταν τους ζητείται κάτι τόσο απλό, που – μην ξεχνάμε – δεν αφορά μόνο τη δική τους υγεία».
Εξάλλου, ο Γιώργος Μπαλαφούτης, ο οποίος με την ομάδα του αναδεικνύει τα καταστήματα στα οποία τηρείται ο ήδη υπάρχων αντικαπνιστικός νόμος, σημειώνει και τα αντίστροφα αποτελέσματα του… αθέμιτου ανταγωνισμού! «Μέχρι σήμερα έχουμε καταγράψει πανελλαδικώς 452 επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος που απαγορεύουν το κάπνισμα. Η τάση που εσχάτως αναπτύσσεται στην εστίαση αποδεικνύει ότι τα “άκαπνα” μαγαζιά όχι μόνο δεν έχουν ζημιά από την εφαρμογή του νόμου, αλλά αντιθέτως τείνουν να γίνονται δημοφιλή, ακριβώς λόγω αυτής της “ιδιαιτερότητάς” τους» λέει ο ίδιος.
