Καθώς περνούν οι μέρες μετά τις τελευταίες διακοπές, όλο και πιο συχνά έρχονται στο μυαλό οι αναπολήσεις με τις όμορφες εικόνες των παραλίων της Δυτικής Ελλάδας, που αυτό το καλοκαίρι μας πρόσφεραν υπέροχες στιγμές, μέσα σε εξαιρετικό φυσικό τοπίο, καθάρια νερά και μικρές γευστικές απολαύσεις.
Αφού περιγράψαμε στο Α΄μέρος του αφιερώματος τα όσα συναντήσαμε στο γραφικό Κρυονέρι Μεσολογγίου κάτω από την θεόρατη Βαράσοβα, στα χωριά του Αρακύνθου και στην λίμνη Τριχωνίδα, επανερχόμαστε στην πρωτεύουσα της Αιτωλοακαρνανίας, την Ιερή Πόλη του Μεσολογγίου για να πάρουμε μερικές γεύσεις από την ζωή και τις σπάνιες ομορφιές του τόπου μας.
Γράφει ο Νίκος Δημαράς
Εδώ δεν πρόκειται να κάνουμε αναφορά στην ιστορική βαρύτητα του Μεσολογγίου, ούτε στην πολιτιστική του πορεία ανά τους αιώνες, διότι θα θέλαμε τόμους βιβλίων.
Απλώς κάνουμε μια μικρή περιήγηση στο κέντρο και στα πέριξ της πόλης, όπως θα τα έβλεπε ένας απλός επισκέπτης, που δεν θα είχε ζήσει εδώ τα νεανικά του χρόνια και δεν θα είχε “περονιάσει” σε σώμα, χέρια και πόδια από την υγρή αρμύρα της λιμνοθάλασσας πριν από μερικές δεκαετίες.
Τότε, που πηγαινοερχόμασταν από τα υγρά δρομάκια του Αγίου Σπυρίδωνα στην Παλαμαϊκή Σχολή με κοντά παντελονάκια και με τον φόβο μήπως μας δει να πηδάμε πάνω από τα κάγκελα ο γυμναστής Τζάνος.
Θα άξιζε ωστόσο μια αντιπαραβολή του χθες με το σήμερα της πόλης για να θυμούνται οι παλιότεροι και να μαθαίνουν οι νεότεροι. Τότε το Μεσολόγγι αισθητικά και υγειονομικά δεν ήταν στα καλύτερά του. Κανάλια με βρώμικα νερά στη νότια πλευρά της πόλης εξέβαλαν στη λιμνοθάλασσα, ενώ τα κουνούπια έκαναν πάρτι μέσα στα σπίτια, που δεν είχαν “κουνουπιέρες”.
Η περιοχή γύρω από τον Άγιο Σπυρίδωνα, αλλά και πιο πάνω γύρω από την Αγία Παρασκευή, μύριζε έντονη ψαρίλα, αφού υπήρχαν πολλά ιχθυοπωλεία, ενώ ακόμη και στα πεζοδρόμια οι ντόπιοι ψαράδες έβγαζαν την πραμάτεια τους μέσα σε καφάσια. Να περνάς και να βλέπεις τα χέλια να κινούνται κάνοντας οχτάρια μέσα στις παλάντζες του ζυγίσματος και τα μικρά ψάρια να χοροπηδούν πάνω από τα μεγαλύτερα.
Οι δρόμοι επίπεδοι, τα ποδήλατα καλύτερο μέσο μετακίνησης, τα καφενεία γεμάτα, οι κρασοταβέρνες ανοιχτές ως αργά την νύχτα και οι καημοί της λιμνοθάλασσας να μετουσιώνονται σε παθιάρικα άσματα του τύπου: “να σε δω κι ας πεθάνω καλή μου…”
Πέρα από τις καθημερινές εικόνες στις λαϊκές γειτονιές το Μεσολόγγι είχε πάντοτε ένα καλό επίπεδο κουλτούρας με ροπή στον πολιτισμό, στην ποίηση και στα εικαστικά, Είχε εξαιρετική μπάντα και σχολές μουσικής, ενώ ήταν διάχυτη η επιβολή ενός πολιτισμένου τρόπου ζωής, που τον εξέπεμπαν με την συμπεριφορά τους αρκετοί τοπικοί άρχοντες και εξέχουσες προσωπικότητες, όπως δικηγόροι, γιατροί, δικαστές, καθηγητές, δάσκαλοι και επαγγελματίες. Τα βραδάκια στην πλατεία του Δημαρχείου και στην συνεχόμενη οδό Χαριλάου Τρικούπη δεν τολμούσες να διαβείς με αγυάλιστα παπούτσια και ασιδέρωτο παντελόνι.
Από την άλλη στις λαϊκές γειτονιές οι εικόνες ήταν διαφορετικές. Το μουσικό κομμάτι της ζωής ζωντάνευε τις μέρες του Αησυμιού, καθώς η πόλη πλημμύριζε από τους ήχους των μικρών ζουρνάδων (πίπιζες), που τις έπαιζαν στα δάχτυλα δεξιοτέχνες τσιγγάνοι από τα Ταμπακαριά, μια συνοικία, που είχε δημιουργηθεί για την στέγασή τους.
Από εκεί και από την ευρύτερη περιοχή ξεπήδησαν σπουδαίοι οργανοπαίχτες, που ανήκαν σε μεγάλες οικογένειες, όπως του Σαλέα, του Μπέκου και πολλών ακόμη.
Παρά τις δύσκολες συνθήκες των δεκαετιών του ΄50 και του ΄60 στο Μεσολόγγι κυριαρχούσε πάντα μια γραφικότητα και μια αίσθηση ρομαντισμού, ίσως από την επήρεια της λιμνοθάλασσας, της ιστορικότητας και των μαγευτικών ηλιοβασιλεμάτων.
Όμορφες σημερινές εικόνες
Σήμερα η πόλη είναι διαφορετική. Ένα μεγάλο μέρος έχει πεζοδρομηθεί, η καθαριότητα είναι εμφανής, δεν υπάρχουν κανάλια με βρώμικα νερά, τα δέντρα, κυρίως ευκάλυπτοι, στο λιμάνι και στην Τουρλίδα σκορπούν ευχάριστο αεράκι και τα σπίτια – μουσεία του Παλαμά, του Τρικούπη και άλλων σπουδαίων μορφών του τόπου δέχονται τους επισκέπτες φιλόξενα.
Ο Κήπος των Ηρώων πάντα επιβλητικός σε καθηλώνει καθώς αναλογίζεσαι το τι ηρωϊσμός συνέβη εδώ, σ΄αυτόν τον “κουτσοφράχτη”, που αδυνατούσαν να καταλάβουν επί χρόνια τα ασκέρια τριών πασάδων.
Μαζί και οι σύγχρονοι χώροι πολιτισμού, η “Διέξοδος” , το σπουδαίο πνευματικό κέντρο με ιδρυτή τον Νίκο Κορδόση, αλλά και το προσφάτως εγκαινιασθέν Μουσείο Άλατος, του ιδίου φορέα, αποπνέουν ατμόσφαιρα δημιουργίας και διαρκούς αφοσίωσης στις αξίες του πολιτισμού και της ανάπτυξης.
Το σύγχρονο Μεσολόγγι, με ωραία καταστήματα, ευχάριστους πεζοδρόμους και ανοίγματα προς τα “σάλτσινα” της λιμνοθάλασσας, προς το ήσυχο λιμάνι και προς το Ιόνιο των ποιητών κρύβει πάντα μια γοητεία και σου ανοίγει τα φτερά προς την αίσθηση της ελευθερίας.
Να απλώνεται το βλέμμα σου και πιο πέρα προς τους λόφους του αλατιού στον κόλπο με τα σπάνια πουλιά (και τα μοναδικά φλαμίνγκο που καθρεφτίζονται στα γαλήνια νερά), λίγο πριν από το γραφικό Αιτωλικό.
Το Μεσολόγγι με τα μαγευτικά του ηλιοβασιλέματα και την υπερκόσμια ηρεμία του είναι ώρες, που συνεπαίρνει τον επισκέπτη και τον αφήνει να ξεχαστεί, να χαλαρώσει και (γιατί όχι) να ονειρευτεί και να “αποθηκεύσει” προσδοκίες για καλύτερες μέρες.
(Στο Γ μέρος: Αστακός, Μύτικας, Πάλαιρος)
