Εξαιρέσιμη ως προς την κατανάλωση ψαριών θεωρείται η σημερινή Κυριακή των Βαΐων με τη χριστιανική παράδοση να την καθιερώνει ως μια μέρα γιορτής καθώς σηματοδοτεί την είσοδο του Χριστού στα Ιεροσόλυμα, όπου η υποδοχή έγινε μετά βαΐων και κλάδων.
Παράλληλα, αποτελεί την ημέρα της μετάβασης στη Μεγάλη Εβδομάδα, την εβδομάδα των παθών του Χριστού και την κορύφωση της νηστείας της Μεγάλης Σαρακοστής πριν από το Πάσχα.
Επειδή η νηστεία έχει διαμορφωθεί με έναν τρόπο που να ισορροπείται η εγκράτεια με κάποιες στιγμές χαλάρωσης, επιτρέπεται το ψάρι κάποιες φορές μέσα στη νηστεία.
Συγκεκριμένα, τη Μεγάλη Σαρακοστή τρώμε ψάρι δύο φορές: την ημέρα του Ευαγγελισμού και την Κυριακή των Βαΐων. Αυτό πιθανόν να συνδέεται και με την ανάγκη για διατροφική ισορροπία του οργανισμού και ενίσχυσή του με πρόσθετες βιταμίνες.
Γιατί ψάρι και όχι κρέας;
Στην περίοδο της νηστείας το κρέας απαγορεύεται. Η εξαίρεση γίνεται με το ψάρι, καθώς ο χριστιανισμός έχει συνδεθεί και συμβολικά με το ψάρι, οπότε η κατανάλωσή του είναι συνδεδεμένη με μια εορταστική διάθεση.
Επιπλέον είναι γνωστό ότι δύο από τους μαθητές του Ιησού ήταν ψαράδες, ενώ το ψάρι ως σύμβολο χρησιμοποιήθηκε συχνά στην εικονογραφία.
Κάποιοι τρώνε μπακαλιάρο-σκορδαλιά ακόμα και αυτήν την ημέρα, όπως και την 25η Μαρτίου. Ωστόσο, οποιοδήποτε ψάρι είναι κατάλληλο για το τραπέζι της ημέρας.
Η νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας
Σύμφωνα πάλι με τη χριστιανική παράδοση και τους κανόνες που έχουν θεσπιστεί αιώνες πριν -και δεν έχουν αλλάξει- η νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας ίσως είναι η αυστηρότερη νηστεία του ορθόδοξου δόγματος.
Ξεκινά το βράδυ της Κυριακής των Βαίων, αφού τότε ξεκινούν οι Ακολουθίες της Μ. Εβδομάδας στην εκκλησία, και κορυφώνεται τη Μ. Παρασκευή και το Μ. Σάββατο, που κάποιοι δεν τρώνε ούτε λάδι. Από την άλλη, σε πολλές περιοχές -ειδικά στα Επτάνησα- κάποιοι τρώνε κανονικά το Μ. Σάββατο μετά τις 12μμ., επειδή γίνεται η πρώτη Ανάσταση, οπότε και γιορτάζεται η κάθοδος και νίκη του Χριστού στον Άδη (με το κλασικό έθιμο που σπάνε τις στάμνες).
Η νηστεία της Μ. Εβδομάδας θα λέγαμε βέβαια ότι είναι και μια καλή προετοιμασία για το φαγοπότι του Πάσχα, καθώς οι λιχουδιές τόσο σε αλμυρά όσο και σε γλυκά εδέσματα είναι πολλές και δελεαστικές.
