Ενώ ο Μάϊος χαρακτηρίζεται από άστατο καιρό με συννεφιές και βροχές, το καλοκαίρι προβλέπεται να έχει χαρακτηριστικά έντονης ξηρασίας στη Νότια Ευρώπη, καθώς η περιοχή της Μεσογείου θερμαίνεται 20% ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο.
«Τα ακραία καιρικά φαινόμενα που οφείλονται στην κλιματική αλλαγή έχουν αυξηθεί και αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω στο μέλλον», τονίζει η Έλενα Φλόκα, διευθύντρια του Τομέα Φυσικής Περιβάλλοντος-Μετεωρολογίας στο Τμήμα Φυσικής του ΕΚΠΑ, μετά την εκδήλωση των πρωτοφανών και φονικών πλημμυρών σε περιοχές της Ιταλίας και της Κροατίας.
«Ενώ, γενικά, η βροχόπτωση ελαττώνεται κυρίως στη Μεσόγειο, τα φαινόμενα που έχουν ραγδαία βροχόπτωση, μεγάλος όγκος νερού σε μικρό χρονικό διάστημα, έχουν αυξηθεί στο παρόν κλίμα και στο μέλλον προβάλλεται ότι η συχνότητα τους θα αυξηθεί περαιτέρω. Όπως αυξάνεται και η συχνότητα φαινομένων καυσώνων», αναφέρει η κυρία Φλόκα.
Αντιμέτωπη με ακραία καιρικά φαινόμενα και η Ελλάδα
Όσον αφορά στη χώρα μας, επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα ακραία φαινόμενα θα είναι ιδιαίτερα συχνά στις ηπειρωτικές αλλά και νησιωτικές περιοχές. «Δεν υπάρχουν ποσοτικά στοιχεία που να δείχνουν την ακριβή συχνότητα των φαινομένων.
Τα κλιματικά μοντέλα που κάνουν όχι προβλέψεις αλλά προβολές στο μέλλον δεν μπορούν να δώσουν με λεπτομέρεια στοιχεία. Ακόμα και η μετεωρολογική πρόβλεψη είναι έγκυρη μόνο για τις επόμενες πέντε μέρες. Η προβολή μας δίνει ένα έναυσμά για να μπορέσουμε να πάρουμε μέτρα αλλά δεν μπορεί να μας πει ότι σε 30 χρόνια θα γίνουμε Σαχάρα. Ακόμη και οι μετριοπαθείς επιστήμονες του χώρου συμφωνούν ότι ζούμε την κλιματική αλλαγή», επισημαίνει.
Ποιοι τομείς της οικονομίας θα επηρεαστούν
Σύμφωνα με τη διευθύντρια του Τομέα Φυσικής Περιβάλλοντος-Μετεωρολογίας στο Τμήμα Φυσικής του ΕΚΠΑ, η κλιματική αλλαγή αναμένεται να επηρεάσει μια σειρά από τομείς.
«Είναι λογικό ότι η κλιματική αλλαγή θα επηρεάσει στο μέλλον και τον τουρισμό που είναι η ατμομηχανή της οικονομίας μας. Θα πρέπει να ληφθούν μέτρα, όπως π.χ. αλλαγής της τουριστικής περιόδου σε ότι αφορά στην εποχικότητα ή στον τομέα της γεωργίας αλλαγές στις καλλιέργειες. Θα πρέπει να προσαρμοστούμε εγκαίρως στα νέα κλιματικά δεδομένα. Δε χρειάζεται ανησυχία αλλά προετοιμασία».
Αναφορικά με το αν μπορεί να προβλεφθεί τι θα συμβεί το καλοκαίρι από πλευράς ακραίων καιρικών φαινομένων, π.χ. καυσώνων που εγκυμονούν κινδύνους για πυρκαγιές, η κυρία Φλόκα τονίζει ότι «η Μεσόγειος και η Ελλάδα είναι hot spot για πυρκαγιές. Όταν υπάρχει μια παρατεταμένη περίοδος ξηρασίας και καύσωνα έχουμε μεγάλη πιθανότητα να έχουμε πυρκαγιές. Αν αυτό το καλοκαίρι θα είναι ακραία ζεστό δεν μπορούμε να το εκτιμήσουμε και αν συμβεί θα είναι τυχαίο καθώς δεν υπάρχει δυνατότητα πρόβλεψης, Σίγουρα, όμως, κάθε καλοκαίρι για την Ελλάδα είναι επικίνδυνο. Θα πρέπει, λοιπόν, να υπάρχει αυξημένη ετοιμότητα», επισημαίνει.
«Θα πρέπει να προετοιμαστούμε για τα χειρότερα»
Τέλος, η επιστήμονας του ΕΚΠΑ σημειώνει ότι αρκετά από τα φαινόμενα που έχουν παρατηρηθεί τα τελευταία χρόνια είναι μεν έντονα, σχετίζονται όμως και με τον ανθρωπογενή παράγοντα.
«Μπορεί να βρέξει και να πέσει μια φυσιολογική ποσότητα βροχής, αλλά αν ο άνθρωπος έχει μπαζώσει τα ρέματα και δημιουργηθούν πλημμύρες, δεν φταίει το μετεωρολογικό φαινόμενο. Δεν σημαίνει, βέβαια, ότι η κλιματική κρίση δεν επηρεάζει σημαντικά την κατάσταση. Πρέπει κανείς να προετοιμαστεί για χειρότερες καταστάσεις. Καλό είναι να χτυπάνε καμπανάκια στις κυβερνήσεις για να λαμβάνονται έγκαιρα τα αναγκαία μέτρα».
Καλοκαίρι έντονης ξηρασίας στη Νότια Ευρώπη
Η Νότια Ευρώπη ετοιμάζεται, λόγω κλιματικής αλλαγής, για ένα καλοκαίρι έντονης ξηρασίας, με κάποιες περιοχές να αντιμετωπίζουν ήδη ελλείψεις νερού και τους αγρότες να περιμένουν τη χειρότερη σοδειά τους εδώ και δεκαετίες.
Καθώς η κλιματική αλλαγή κάνει την περιοχή πιο ζεστή και ξηρή, χρόνια επαναλαμβανόμενης ξηρασίας έχουν εξαλείψει τα αποθέματα υπόγειων υδάτων. Έτσι, το έδαφος είναι εντελώς ξηρό στην Ισπανία και στη Νότια Γαλλία. Επίσης, το χαμηλό επίπεδο του νερού στα ποτάμια και στους ταμιευτήρες απειλεί την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Με τη θερμοκρασία να ανεβαίνει στη διάρκεια του καλοκαιριού, επιστήμονες προειδοποιούν ότι η Ευρώπη οδεύει προς ακόμα ένα ιδιαίτερα ζεστό καλοκαίρι. Ήδη το περσινό ήταν το πιο θερμό που έχει καταγραφεί, με συνέπεια να επιδεινωθεί η ξηρασία στην περιοχή, την οποία ερευνητές στην ΕΕ έχουν χαρακτηρίσει ως τη χειρότερη εδώ και 500 χρόνια.
Μέχρι στιγμής φέτος τη χειρότερη κατάσταση αντιμετωπίζει η Ισπανία. «Η κατάσταση με την ξηρασία θα επιδεινωθεί αυτό το καλοκαίρι», προειδοποίησε ο Χόρχε Ολσίνα, καθηγητής Γεωγραφίας στο πανεπιστήμιο Αλικάντε της Ισπανίας.
Δεν υπάρχει, εξάλλου, πιθανότητα οι βροχοπτώσεις που ίσως σημειωθούν τώρα να λύσουν το πρόβλημα της ξηρασίας. «Αυτή την περίοδο του έτους το μόνο που μπορεί να έχουμε είναι τακτικές και τοπικές καταιγίδες, οι οποίες δεν θα λύσουν το πρόβλημα της έλλειψης βροχοπτώσεων», σημείωσε ο Ολσίνα.
