Με κατάνυξη και εσωτερική ανύψωση εορτάζονται σήμερα τα Θεοφάνεια στον χριστιανικό κόσμο, όπου τελούνται θείες λειτουργίες, ενώ ανά την Ελλάδα γίνεται κατάδυση του Τιμίου Σταυρού σε λιμάνια, λίμνες, ποτάμια και πισίνες.
Σύμφωνα με το έθιμο, νέοι αλλά και μεγαλύτεροι βουτούν στα νερά για να πιάσουν τον σταυρό, πιστεύοντας ότι θα έχουν ευλογία και τύχη.
Στη Θεσσαλονίκη ο αγιασμός των υδάτων γίνεται στην παραλία του Λιμανιού και συγκεκριμένα στην Α΄προβλήτα, με απόφαση του νέου μητροπολίτη Φιλόθεου, προς τιμήν αντίστοιχης τελετής, που φαίνεται σε φωτογραφία του 1917.
Η ασπρόμαυρη φωτογραφία από τον εορτασμό των Θεοφανείων το 1917, που χάρισαν στον νέο μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Φιλόθεο, αποτέλεσε την αφορμή για να επαναφέρει το τελετουργικό της ρίψης του Τιμίου Σταυρού για τον καθαγιασμό των υδάτων στο λιμάνι, αντί της παραλίας στη λεωφόρο Νίκης.
Η θεολογική θεώρηση των Θεοφανείων
Σύμφωνα με τους θεολόγους, οι Θεοφάνειες στην Παλαιά Διαθήκη αναφέρονταν ως δυνάμεις, που ενισχύουν και καθοδηγούν τον λαό του Θεού.
Είναι ενδιαφέρον το κείμενο, που δημοσιεύει ο αρχιμανδρίτης Αρίσταρχος Γκρέκας, κληρικός της Αρχιεπισκοπής Αθηνών και επίκουρος καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων
“Με αφορμή τη βάπτιση του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού γίνεται η φανέρωση της Αγίας Τριάδας, είναι μια Θεοφάνεια που συνδέεται με το βάπτισμα του Κυρίου”, τονίζει
Ακολούθως, επισημαίνει ότι «Αποκαλύπτεται η Τριαδικότητα του Θεού στην ανθρωπότητα βεβαιώνοντας τη θεότητα του Ιησού, του ενανθρωπήσαντα Υιού και Λόγου του Θεού, με τη μαρτυρία “Ούτος έστιν ο Υιός μου ο αγαπητός, εν ω ευδόκησα”. Ο Πατέρας ευδοκεί και μαρτυρεί και το Πνεύμα το Άγιο “εν είδει περιστεράς” κατέβηκε επί του Χριστού, που βεβαιώνει τη θεότητά του.
Αποκαλύπτεται το ακατάληπτο μυστήριο της Αγίας Τριάδας.
“Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου σου Κύριε, η της Τριάδος εφανερώθη προσκύνησις”.
“Σήμερον η πλάνη κατήργηται, και οδόν ημίν σωτηρίας εργάζεται η του δεσπότου επέλευσις”. Από σήμερα καταργείται η πλάνη και ο ερχομός του Δεσπότη ετοιμάζει το δρόμο της σωτηρίας μας.
Ο ερχομός του Δεσπότη Χριστού ανοίγει τον δρόμο για τον Παράδεισο, καθώς ο Ήλιος της δικαιοσύνης ανέτειλε για χάρη μας, “Σήμερον ο παράδεισος ηνέωκται τοις ανθρώποις, και ο της δικαιοσύνης Ήλιος καταυγάζει ημίν”.
“Σήμερον η ιερά και μεγαλόφωνος των Ορθοδόξων πανήγυρις αγάλλεται”, όπου Δεσπότης σπεύδει να βαπτιστεί για να ανεβάσει ψηλά τον άνθρωπο και “και χορός αγίων εκκλησιάζει ημίν, και άγγελοι μετά ανθρώπων συνεορτάζουσι”».
Σήμερα φωτίζεται από τον ουρανό ολόκληρη η κτίση
Τέλος, εμφατικά σημειώνει: «”Σήμερον λαμπαδοφεγγεί πάσα η κτίσις άνωθεν”. Σήμερα φωτίζεται από τον ουρανό ολόκληρη η κτίση.
Σήμερα ευλογείται η κτίσις και σύμφωνα με τον Άγιο Ιππόλυτο Ρώμης γίνεται συμφιλίωση των ορατών με τα αόρατα, γεμίζουν με χαρά τα ουράνια τάγματα, θεραπεύονται τα επίγεια νοσήματα, γίνονται γνωστά τα ακατάληπτα, και συμφιλιώνονται τα διεστώτα.
Σήμερα οι πιστοί φωτίζονται με το θεϊκό φως.
Σήμερα οι πιστοί αγιάζονται και γνωρίζουν τον Τριαδικό Θεό σε μια σωτήρια πανήγυρι στην οποία συμμετέχει όλη η κτίση, τα επουράνια και τα επίγεια».
