Οι κάτοικοι επιμένουν να διατηρούν την πίστη και την αφοσίωσή τους στις θρησκευτικές εκδηλώσεις, ενώ παράλληλα δημιουργούν ένα εξαιρετικό κλίμα με έθιμα και αυθεντικές παραδοσιακές εικόνες.
Με συρροή πιστών από πολλά σημεία της Ελλάδας ετοιμάζονται πολλά νησιά για την μεγάλη γιορτή της Μεγαλόχαρης στις 15 Αυγούστου. Δεκάδες εκκλησίες αφιερωμένες στην Παναγία Θεοτόκο είναι διάσπαρτες στα ελληνικά νησιά και αυτές τις μέρες γνωρίζουν στιγμές λαμπρότητας και ευλάβειας, καθώς οι κάτοικοι επιμένουν να διατηρούν την πίστη και την αφοσίωσή τους στις θρησκευτικές εκδηλώσεις, ενώ παράλληλα δημιουργούν ένα εξαιρετικό κλίμα με έθιμα και αυθεντικές παραδοσιακές εικόνες γεμάτες χρώματα και μουσικές του κάθε τόπου.
Μια τέτοια πολυήμερη γιορτή απολαμβάνουν οι επισκέπτες στην γραφική Νίσυρο, όπου βρίσκεται η μονή της Παναγίας Σπηλιανής. Χτισμένη σ΄έναν ψηλό βράχο στο Κάστρο του Μανδρακίου η μονή έχει την δική της ξεχωριστή ιστορία. Σύμφωνα με την παράδοση, το 1400 μ. Χ. ένας γεωργός ανακάλυψε μια μικρή εικόνα της Παναγίας, την οποία και μετέφερε στο ναό της Παναγίας της Ποταμίτισσας. Λίγες μέρες αργότερα όμως η εικόνα εξαφανίστηκε για να βρεθεί στη συνέχεια σε μια σπηλιά στην κορυφή ενός μεγάλου βράχου. Οι κάτοικοι την επέστρεψαν στο ναό αλλά το περιστατικό επαναλήφθηκε. Για το λόγο αυτό αποφασίστηκε να χτιστεί στη σπηλιά μια εκκλησία όπως και έγινε λίγα χρόνια αργότερα.
Ήδη από τα πρώτα χρόνια ίδρυσής της, η μονή της Παναγίας Σπηλιανής ήταν γνωστή. Επί τουρκοκρατίας εξέδωσε χάρτινα νομίσματα με ελληνικά γράμματα για τις συναλλαγές των κατοίκων ενώ τον Μάρτιο του 1823 μ.Χ. συμμετείχε στη Γενική Συνέλευση της Επαναστατημένης Ελλάδας.
Ανεβαίνοντας ο επισκέπτης 270 σκαλοπάτια φτάνει στην ιερή σπηλιά και αντικρίζει το αξιόλογο ξυλόγλυπτο τέμπλο του 1725 μ.Χ. Επάνω σε αυτό εδράζονται οι εικόνες του Ιησού, της Θεοτόκου με το Βρέφος, της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και του Αγίου Χαραλάμπους.
Η εικόνα της Παναγίας, επενδυμένη από ασήμι, είναι αμφιπρόσωπη: στο πίσω μέρος εικονίζεται ο Άγιος Νικόλαος ενώ στο άλλο η Παναγία με το Βρέφος, φιλοτεχνημένη με την τεχνοτροπία της ρώσικης σχολής. Λέγεται ότι στο αριστερό χέρι της Παναγίας βρίσκεται η μικρή εικόνα που είχε ανακαλυφθεί τον 13ο αιώνα μ.Χ. Η εικόνα είναι θαυματουργή, γι αυτό και τον Δεκαπενταύγουστο πλήθος προσκυνητών επισκέπτεται το νησί.
Η πρόσβαση στην εκκλησία γίνεται από τον κεντρικό δρόμο, στην περιοχή Λαγκαδιού, στο Μανδράκι, κοντά στο ναό της Ποταμίτισσας.Η γιορτή της Κοίμησης της Θεοτόκου, στις 15 Αυγούστου είναι η μεγαλύτερη της Νισύρου και γίνεται στο Μανδράκι. Ο εορτασμός ξεκινάει από την παραμονή, 14 Αυγούστου και κορυφώνεται στις 15 του μήνα. Το πανηγύρι στήνεται στην κεντρική πλατεία, της Ηλικιωμένης, όπως λέγεται και συγκεκριμένα στο προαύλιο του Ζησιμοπούλειου Θεάτρου.
Η μουσική είναι ζωντανή και παίζουν ντόπιοι μουσικοί που κρατούν τα παραδοσιακά όργανα της Νισύρου, το βιολί, το σαντούρι και το λαούτο. Ο χορός κρατάει μέχρι το πρωί και οι κάτοικοι της Νισύρους χορεύουν με τις παραδοσιακές φορεσιές του νησιού, με τη βράκα οι άντρες και με το κεντητό πουκάμισο οι γυναίκες.
Τα πλοία της γραμμής, όταν φτάνουν στο λιμάνι γεμάτα προσκυνητές από τα γύρω νησιά, συνηθίζουν να σφυρίζουν κάτω από το βράχο του μοναστηριού, ως ένδειξη σεβασμού στην Παναγία και σε ανταπόδοση στο χαιρετισμό, οι ντόπιοι χτυπούν τις καμπάνες της Μονής.
Εντυπώσεις και φωτό: Ν. Δημαράς
(Πληροφορίες και από Driver stories)
