Από τον Δομοκό μέχρι και τον Κρανώνα η σιδηροδρομική σύνδεση διεξάγεται σε μονή γραμμή. – Πότε θα ολοκληρωθούν τα έργα στη Θεσσαλία.-
Ένα χρόνο μετά την φοβερή τραγωδία στα Τέμπη και σχεδόν έξι μήνες μετά τις καταστροφικές πλημμύρες που έφερε η κακοκαιρία Daniel στη Θεσσαλία, το τρένο ταξιδεύει σε ακόμα λιγότερες πόλεις, αλλά λίγοι ασχολούνται με το που λειτουργεί η τηλεδιοίκηση και σε ποια κατάσταση βρίσκεται το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας.
Η τραγωδία των Τεμπών και όσα ακολούθησαν με τις πλημμύρες στη Θεσσαλία έχουν αλλάξει πλέον τον σιδηροδρομικό χάρτη της χώρας, καθώς, πέραν του άξονα Αθήνας – Θεσσαλονίκης, οι περιοχές στις οποίες ταξιδεύουν επιβατικές αμαξοστοιχίες είναι η διακλάδωση από το Πλατύ μέχρι την Έδεσσα, η αντίστοιχη από την Θεσσαλονίκη μέχρι τις Σέρρες, καθώς και η γραμμή Λιμάνι Αλεξανδρούπολης – Ορμένιο.
Τα λεωφορεία αντικατέστησαν το τρένο στο κατεστραμμένο από την κακοκαιρία δίκτυο της Θεσσαλίας (Παλαιοφάρσαλος – Καλαμπάκα και Λάρισα – Βόλος), όπως επίσης και σε σημεία όπου υπάρχουν προβλήματα, όπως στα τμήματα Έδεσσας – Φλώρινας και Σερρών – Δράμας
Στον απόηχο της τραγωδίας με τους 57 νεκρούς, αναδεικνύονται διάφορες πτυχές των προβλημάτων που αντιμετώπιζε ο σιδηρόδρομος στη χώρα. Από το τότε όμως ποιες παρεμβάσεις έγιναν και πως λειτουργεί σήμερα το δίκτυο;
Πού λειτουργεί σήμερα η τηλεδιοίκηση
Σύμφωνα με τον ΟΣΕ, λειτουργούν πλήρως οι παρακάτω τηλεδιοικήσεις:
- Τηλεδιοίκηση ΣΚΑ (Σιδηροδρομικό Κέντρο Αχαρνών) που ελέγχει πλήρως τον σιδηροδρομικό κόμβο Αχαρνών δηλαδή τα τμήματα Άγιοι Ανάργυροι – Αεροδρόμιο, Άγιοι Ανάργυροι – Είσοδος ΣΣ Αχαρναί και Άγιοι Ανάργυροι – Άνω Λιόσια. Επίσης από τον Μάιο του 2022 επιτηρεί το τμήμα Τιθορέα – Δομοκός (το οποίο τηλεδιοικείται από την τηλεδιοίκηση του Λιανοκλαδίου), ενώ από τον Ιούνιο του 2023 ελέγχει το τμήμα Είσοδος Αχαρναί – ΣΣ Οινόης και από τον Αύγουστο του 2023 ελέγχει το τμήμα ΣΣ Οινόης – ΣΣ Τιθορέας.
- Τηλεδιοίκηση Λιανοκλαδίου που ελέγχει το τμήμα Τιθορέα – είσοδος σήραγγας Όθρυος καθόσον το υπόλοιπο τμήμα μέχρι την βόρεια έξοδο του ΣΣ Δομοκού έχει καταστραφεί από την κακοκαιρία Daniel.
- Τηλεδιοίκηση Λάρισας που ελέγχει το τμήμα από έξοδο ΣΣ Λάρισας – ΣΣ Πλατύ αφού το τμήμα από βόρεια έξοδο ΣΣ Δομοκού – ΣΣ Λάρισας καταστράφηκε από την κακοκαιρία Daniel.
- Τηλεδιοίκηση Θεσσαλονίκης που ελέγχει τα τμήματα ΣΣ Πλατύ – ΤΧ1, ΤΧ1-ΤΧ5 και ΤΧ1 – Στρυμόνας – Προμαχώνας.
Την ίδια ώρα, «οι αμαξοστοιχίες κινούνται σε μονή γραμμή από την βόρεια έξοδο του σιδηροδρομικού σταθμού Άγιος Στέφανος μέχρι και την είσοδο του Μεζούρλου, δηλαδή σε μήκος 80 χλμ».
Σύμφωνα πάντα με τον ΟΣΕ, «στο τμήμα αυτό η κυκλοφορία διεξάγεται με μειωμένη ταχύτητα στα 80 χλμ την ώρα, είναι στελεχωμένοι επί 24ωρου βάσεως οι σιδηροδρομικοί σταθμοί του Αγίου Στεφάνου, του Παλαιοφαρσάλου και της Λάρισας καθώς επίσης και τα κέντρα τηλεδιοίκησης Λιανοκλαδίου και Λάρισας».
Επιπλέον, «υπάρχει συνεχής επικοινωνία με τα αντίστοιχα τμήματα της Hellenic Train και ο σχεδιασμός των δρομολογίων έχει γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε δεν διασταυρώνονται τρένα στο τμήμα από Λιανοκλάδι μέχρι και Λάρισα».
Τι γίνεται με το δίκτυο στη βόρεια Ελλάδα;
Στη βόρεια Ελλάδα τα προβλήματα είναι πολλά. Στο τμήμα Σέρρες – Δράμα δρομολογούνται λεωφορεία, ενώ στο τμήμα Δράμα – Αλεξανδρούπολη δεν εκτελούνται επιβατικά δρομολόγια, παρά μόνο εμπορικά. Τα προβλήματα στην υποδομή φαίνεται πως είναι σοβαρά.
Σύμφωνα με τον ΟΣΕ, «το τμήμα του σιδηροδρομικού άξονα Θεσσαλονίκη – Στρυμόνας – Σέρρες λειτουργεί κανονικά με δρομολόγια που καθορίζει η Hellenic Train, Ωστόσο, «υπάρχουν μερικά τεχνικά προβλήματα σε ισόπεδες διαβάσεις με συστήματα ασφαλείας (ΑΣΙΔ) λόγω παλαιότητας ή και έλλειψης ανταλλακτικών, που όμως επισκευάζονται άμεσα από τις τεχνικές υπηρεσίες του ΟΣΕ. Όσα από αυτά τα ΑΣΙΔ δεν είναι δυνατόν να επιδιορθωθούν, ο ΟΣΕ τα φυλάσσει με προσωπικό εξασφαλίζοντας έτσι της ασφαλή διέλευση των συρμών».
Παράλληλα, «το τμήμα από Σέρρες μέχρι Ξάνθη χρειάζεται βαριά συντήρηση και ο ΟΣΕ σε συνεργασία με το Υπουργείο κάνει όλες τις αναγκαίες ενέργειες ώστε να ενταχθεί άμεσα σε ένα από τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία της ΕΕ».
Ακόμα, «τα τμήματα Ξάνθη – Κομοτηνή – Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο είναι διαθέσιμα για κυκλοφορία». «Ο ΟΣΕ σε συνεργασία με την Hellenic Train προγραμματίζει την κυκλοφορία τρένων στα τμήματα αυτά, τα οποία παρουσιάζουν όμως τα ίδια προβλήματα λόγω ΑΣΙΔ όπως το τμήμα Θεσσαλονίκη – Στρυμόνας – Σέρρες», επισημαίνει σχετικά ο Οργανισμός.
Τα προβλήματα είναι πολλά, ενώ καταγγελίες διατυπώνονται και για την επαρκή φύλαξη των διαβάσεων, όπως πριν λίγο διάστημα στον Έβρο ή και στην περιοχή της Ξάνθης
Η ολοκλήρωση του ΠΑΘΕ (Πάτρα – Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Ειδομένη) αυτή μοιάζει πλέον «ξεχασμένη» στον απόηχο της τραγωδίας στα Τέμπη και των καταστροφών στο δίκτυο.
Σύμφωνα με πληροφορίες , η ΕΡΓΟΣΕ έχει, με βάση το ισχύον καθεστώς, την ευθύνη για την ολοκλήρωση των έργων.
Οι πόλεις που δεν έχουν τρένο μετά τον Daniel
Οι καταστροφές που προκάλεσε η κακοκαιρία Daniel στο σιδηροδρομικό δίκτυο αφορούν την περιοχή της Θεσσαλίας, όπου σε πολλά σημεία υποδομή και επιδομή είχαν κυριολεκτικά αποξηλωθεί και παρασυρθεί από τα ορμητικά νερά.
Βόλος, Στεφανοβίκειο, Καλαμπάκα, Τρίκαλα, Καρδίτσα, Σοφάδες και οι ενδιάμεσες περιοχές που μέχρι τις 3 Σεπτεμβρίου εξυπηρετούνταν κανονικά παραμένουν πλέον αποκομμένες και περιμένουν το τρένο να σφυρίξει ξανά. Με λίγα λόγια, όλες οι θεσσαλικές πόλεις, πλην της Λάρισας, παραμένουν αποκομμένες σιδηροδρομικά.
Η όποια εξυπηρέτηση γίνεται σήμερα με λεωφορεία της Hellenic Train, πρακτική που αποτελεί έκτακτο μέτρο για την αντιμετώπιση της κατάστασης, αποτελώντας όμως ημίμετρο όσον αφορά τη συνολική ποιότητα της υπηρεσίας, με τη φόρτωση και εκφόρτωση των αποσκευών, τις καθυστερήσεις και τον επιπλέον χρόνο που διαρκεί η διαδρομή.
Επιπλέον, πολλά παράπονα διατυπώνονται για την εξυπηρέτηση των εκατοντάδων πολιτών και κυρίως των εργαζομένων που μετακινούνταν στην εργασία τους με τον προαστιακό από και προς τη Λάρισα.
«Υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις στις αναχωρήσεις και τις αφίξεις των δρομολογίων με συνέπεια οι συνάδελφοι να καθυστερούν στην προσέλευση στην δουλειά τους καθώς και στην επιστροφή στον τόπο κατοικίας τους», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το Εργατικό Κέντρο της πόλης, πριν λίγες ημέρες.
Ζητά δε επαναφορά και πύκνωση όλων των δρομολογίων και επιβίβαση όλων των εργαζομένων με κάρτες που έχουν εκδοθεί με έκπτωση σε όλα τα intericity.
Από τον Δομοκό μέχρι και τον Κρανώνα η σιδηροδρομική σύνδεση διεξάγεται σε μονή γραμμή. Αυτό επηρεάζει τόσο τους χρόνους του ταξιδιού Αθήνα – Θεσσαλονίκη – Αθήνα, όπως επίσης και τον αριθμό των δρομολογίων μεταξύ των δύο πόλεων που παραμένουν περιορισμένα.
Πότε επιστρέφει ξανά το τρένο στις θεσσαλικές πόλεις
Σύμφωνα με τον ΟΣΕ, η κατάσταση που επικρατεί σήμερα στο σιδηροδρομικό δίκτυο της Θεσσαλίας, έχει ως εξής:
Ο βασικός άξονας βορρά – νότου στις 4 και 5 Σεπτεμβρίου 2023 «υπέστη τις σοβαρότερες καταστροφές που έχουν καταγραφεί στην ιστορία του», καθώς, «σε περισσότερα από 180 χιλιόμετρα βασικού δικτύου υπέστησαν ολική καταστροφή τόσο οι υποδομές τους όσο και τα συστήματα σηματοδότησης, τηλεδιοίκησης και ηλεκτροκίνησης».
Σύμφωνα με τον ΟΣΕ, το συνολικό κόστος προσωρινής και οριστικής αποκατάστασης ανέρχεται στο ποσό των 400 εκατομμυρίων ευρώ χωρίς να λαμβάνεται υπόψιν το λειτουργικό κόστος.
Ο ΟΣΕ επισημαίνει ότι «εντός 40 ημερών αποκατέστησε την κυκλοφορία με ηλεκτροκίνηση σε μονή γραμμή, ενώ προχωρούν με ταχύτατους ρυθμούς οι μελέτες που χρειάζονται για την δημοπράτηση των έργων της οριστικής αποκατάστασης, που σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2025».
Ακόμα, «τα έργα της οριστικής αποκατάστασης για πρώτη φορά σε ευρωπαϊκό επίπεδο σχεδιάζονται με γνώμονα την ανθεκτικότητά τους σε παρόμοια καταστροφικά καιρικά φαινόμενα, τα οποία θα δοκιμάζουν συνεχώς τις αντοχές τους».
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τον ΟΣΕ, σκοπός είναι τα έργα θα παραδοθούν ολοκληρωμένα, με ηλεκτροκίνηση. Το συγκεκριμένο έργο άλλωστε είχε δρομολογηθεί πριν τις καταστροφές.
Τα προβλήματα στην υποδομή και η ολοκλήρωση των έργων
Σύμφωνα με τον ΟΣΕ, «τα συστήματα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης λειτουργούν σε όλο το μήκος του άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη πλην των σημείων που επλήγησαν από την κακοκαιρία Daniel».
Τα σημεία όπου εντοπίζεται το πρόβλημα και δεν βρίσκονται σε λειτουργία εκτείνονται σε μήκος 90 χιλιομέτρων «από την νότια είσοδο της σήραγγας της Όθρυος μέχρι και την είσοδο του Μεζούρλου».
Από τις 10 Δεκεμβρίου 2023 τα εμπορικά και από τις 16 Δεκεμβρίου 2023 τα επιβατικά τρένα κινούνται σε μονή σιδηροδρομική γραμμή με ηλεκτροκίνηση από τον σιδηροδρομικό σταθμό του Θαυμακού, λίγο πριν από τον Δομοκό, μέχρι τον Κρανώνα Λάρισας.
Όπως αναφέρει ο ΟΣΕ, ήδη ολοκληρώνονται οι μελέτες και τα τεύχη δημοπράτησης για την οριστική αποκατάσταση στα τμήματα:
- Δομοκός – Κρανώνας,
- Παλαιοφάρσαλος – Καλαμπάκα,
- Λάρισα – Βόλος και
- η πλήρης ανάταξη της σηματοδότησης, τηλεδιοίκησης και ETCS για το τμήμα Δομοκός – Λάρισα.
Το χρονοδιάγραμμα της οριστικής αποκατάστασης, σύμφωνα με τον Οργανισμό, είναι να έχουν ολοκληρωθεί τα έργα τον Δεκέμβριο του 2025.
