Πληροφορίες και οδηγίες για την προετοιμασία και διενέργεια των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών της 8ης και 15ης Οκτωβρίου 2023 δίνονται με εγκύκλιο 52 σελίδων που υπογράφει ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών Θεόδωρος Λιβάνιος.
Στην παρούσα εγκύκλιο περιγράφονται όλα τα στάδια της εκλογικής διαδικασίας, οι αρμοδιότητες και οι ενέργειες όλων των συντελεστών, ενώ αναφέρονται και οι εκ του νόμου προβλεπόμενες προθεσμίες, μέσα στις οποίες οι τελευταίοι οφείλουν να ενεργήσουν.
Το περιεχόμενο της εγκυκλίου χωρίζεται σε τρία μέρη:
Στο πρώτο μέρος παρέχονται πληροφορίες για τις ημερομηνίες διεξαγωγής των εκλογών και έναρξης της προεκλογικής περιόδου, καθώς και για θέματα σχετικά με τους εκλογικούς καταλόγους, τα δικαιώματα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, τη δήλωση και την ανακήρυξη των υποψηφιοτήτων.
Στο δεύτερο μέρος περιγράφονται οι αρμοδιότητες και οι ενέργειες των κρατικών υπηρεσιών και των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αμέσως μετά την έναρξη της προεκλογικής περιόδου έως την προηγούμενη ημέρα της ψηφοφορίας.
Το τρίτο μέρος αναφέρεται στα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν κατά την ημέρα της ψηφοφορίας, ενώ αναλύεται ο τρόπος ψηφοφορίας και η διαδικασία διαλογής των ψήφων και μετάδοσης των αποτελεσμάτων των εκλογών.
Τι αλλάζει στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές 2023
Όπως έχει ανακοινωθεί εδώ και καιρό, στις προσεχείς αυτοδιοικητικές εκλογές θα εφαρμοστούν σημαντικές αλλαγές σε σχέση με τις αντίστοιχες του 2019.
- Επιτυχών συνδυασμός στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές αναδεικνύεται αυτός ο οποίος στον πρώτο γύρο συγκεντρώνει ποσοστό άνω του 43% (43%+1 ψήφο) επί των εγκύρων ψηφοδελτίων κάθε δήμου ή περιφέρειας αντίστοιχα. Αν αυτό δεν καταστεί δυνατόν, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται την επόμενη Κυριακή, 15 Οκτωβρίου, μεταξύ των υποψήφιων δημάρχων ή περιφερειαρχών των δύο πρώτων συνδυασμών.
2. Επανέρχεται η πενταετής θητεία των αυτοδιοικητικών αρχών, όπως ακριβώς ίσχυσε μεταξύ 2014 και 2019. Επομένως, οι νέοι δήμαρχοι και περιφερειάρχες θα αναλάβουν καθήκοντα την 1η Ιανουαρίου 2024 και η θητεία τους θα λήξει την 31η Δεκεμβρίου 2028.
3. Εξορθολογίζεται ο αριθμός των μελών του δημοτικού συμβουλίου και του περιφερειακού συμβουλίου, ώστε να είναι πιο λειτουργικά και να ασκούν αποτελεσματικότερα τον ρόλο που τους αναθέτουν οι πολίτες. Το 2019 είχαν εκλεγεί συνολικά 9.470 δημοτικοί σύμβουλοι στους 332 δήμους της χώρας, ενώ για την επόμενη θητεία εκλέγονται 8.481. Αντίστοιχα, οι περιφερειακοί σύμβουλοι που θα εκλεγούν στις προσεχείς εκλογές είναι 611, έναντι 703 της περιόδου 2019-2023.
4. Ταυτόχρονα, αυξάνεται ο μέγιστος αριθμός των υποψηφίων που μπορούν να συμπεριληφθούν στον συνδυασμό υποψήφιου δημάρχου ή περιφερειάρχη, από το 50% του αριθμού των εδρών κάθε εκλογικής περιφέρειας στο 150%. Αντίστοιχη είναι και η αύξηση για τους υποψήφιους συμβούλους των δημοτικών κοινοτήτων.
5. Καταργείται η ξεχωριστή κάλπη που χρησιμοποιήθηκε, για μία και μοναδική φορά, στις εκλογές του 2019 για την εκλογή κοινοτικών συμβουλίων. Όπως ίσχυε έως τότε, έτσι και στις προσεχείς εκλογές οι υποψήφιοι πρόεδροι και σύμβουλοι δημοτικών κοινοτήτων εντάσσονται στους συνδυασμούς των υποψήφιων δημάρχων. Οι δημοτικές κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό έως 200 κατοίκους εκλέγουν μονομελές όργανο, τον πρόεδρο της κοινότητας. Δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό μεταξύ 201 και 2.000 κατοίκων εκλέγουν τριμελές συμβούλιο, με βάση τα αποτελέσματα των εκλογών σε τοπικό επίπεδο. Σε δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό μεγαλύτερο των 2.000 κατοίκων, την πλειοψηφία στο συμβούλιο δημοτικής κοινότητας έχει ο συνδυασμός του εκλεγμένου δημάρχου του οικείου δήμου.
Να αναφερθεί ότι για πρώτη φορά σε δημοτικές και περιφερειακές εκλογές οι συνδυασμοί κατέθεσαν τις υποψηφιότητές τους ηλεκτρονικά, μέσω της «ηλεκτρονικής πύλης δήλωσης υποψηφιοτήτων», όπως ακριβώς έκαναν τα κόμματα στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές του Μαΐου και Ιουνίου.
Η προθεσμία δήλωσης των συνδυασμών έληξε την 31η Αυγούστου.
