Σε μείζον θέμα πολιτικής αντιπαράθεσης εξελίσσεται το πρόβλημα των αυξήσεων στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος, κάτι, που οδήγησε τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να ζητήσει συζήτηση στη Βουλή για όλο το πλαίσιο της ενέργειας μετά την επιστροφή του από τις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρωθυπουργός αμέσως μετά τη συνάντηση με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν θα φέρει προς συζήτηση στη Βουλή τα ενεργειακά θέματα.
Ο Αμερικανός πρόεδρος θα υποδεχθεί τον Κ. Μητσοτάκη στον Λευκό Οίκο στις 16 Μαΐου. Όπως ανέφερε στη δήλωσή της η εκπρόσωπος του κ. Μπάιντεν, Τζεν Ψάκι, ο Αμερικανός πρόεδρος «ανυπομονεί να καλωσορίσει» τον Έλληνα πρωθυπουργό, με τους δύο ηγέτες να έχουν στην ατζέντα τους τη στήριξη του ουκρανικού λαού και την επιβολή οικονομικών κυρώσεων στη Ρωσία για την απρόκλητη επιθετικότητά της, καθώς και τη στενή συνεργασία έναντι των διεθνών προκλήσεων, μεταξύ των οποίων η κλιματική αλλαγή και η ασφάλεια της ενέργειας.
Έτοιμα τα νέα μέτρα στήριξης για τους λογαριασμούς
Μέσα στις επόμενες 48 ώρες είναι πολύ πιθανόν να ανακοινωθεί το περίγραμμα της εθνικής παρέμβασης για τους λογαριασμούς του ρεύματος, έτσι ώστε να ακολουθήσει την επόμενη εβδομάδα η εξειδίκευση των μέτρων.
Η πρόθεση της κυβέρνησης να επαναφέρει τα τιμολόγια στα προ κρίσης επίπεδα δεν αποκλείεται να τροποποιήσει και το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής της παρέμβασης, με στόχο, αν είναι τεχνικά εφικτό, να καλυφθεί και ο Μάιος.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι η έως τώρα «συνταγή» των επιδοτήσεων κλείνει τον κύκλο της. Είναι ειλημμένη η απόφαση για οριζόντια παρέμβαση, ανεξαρτήτως καταναλώσεων, έτσι ώστε να καλυφθούν και τα νοικοκυριά με μηνιαίες καταναλώσεις μεγαλύτερες από 300 KWh, που συνεχίζουν να παραλαμβάνουν λογαριασμούς-«φωτιά», αφού η κρατική επιδότηση δεν τα καλύπτει.
Προκρίνεται η λύση του πλαφόν στη χονδρική του ρεύματος
Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι από τα πολλά σενάρια που έχουν εξεταστεί, δείχνει να προκρίνεται αυτό του πλαφόν στη χονδρική τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, ενώ το σενάριο της διπλής παρέμβασης στη χονδρική τιμή του φυσικού αερίου και της λιανικής τιμής του ρεύματος φαίνεται να έχει πολύ υψηλό βαθμό τεχνικής αλλά και δημοσιονομικής δυσκολίας.
Τα απολογιστικά στοιχεία του Απριλίου δεν αφήνουν, πάντως, πολλά περιθώρια για αέναες αναζητήσεις λύσεων και συνταγών.
Η μέση χονδρική τιμή διαμορφώθηκε στα 246,60 ευρώ/MWh, δηλαδή 9,56% χαμηλότερα από αυτήν του Μαρτίου, που ήταν ο πιο «σκληρός» μήνας ως τώρα. Ωστόσο, παρά τη μείωση αυτή, η σύγκριση με τα περσινά επίπεδα είναι συντριπτική, καθώς είναι «φουσκωμένη» κατά 284,29%. Όσο για τις πρώτες ημέρες του Μαΐου, δεν δείχνει σημάδια αποκλιμάκωσης, παραμένοντας στη ζώνη των 245 ευρώ.
ΣΥΡΙΖΑ: Καμία διακοπή παροχής ρεύματος
Τέσσερις διατάξεις – ασπίδα προστασίας καταναλωτών και επιχειρήσεων από τις εντολές διακοπής της παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, λόγω οφειλής προερχόμενης από ρήτρες αναπροσαρμογής χρεώσεων προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, εισηγείται ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας και σύσσωμη η Κοινοβουλευτική Ομάδα του κόμματος με τροπολογία που κατατέθηκε στο νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας.
Τα τέσσερα μέτρα
«Η τρέχουσα εφαρμογή στην Ελλάδα της ρήτρας αναπροσαρμογής χρεώσεων προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας με τον τρόπο που πραγματοποιήθηκε κατέληξε στη δημιουργία μιας de facto “ρήτρας πολλαπλασιασμού” της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας, που μεταφέρει καταχρηστικά το σύνολο των διακυμάνσεων των τιμών στους τελικούς καταναλωτές, με σοβαρές παρατυπίες, αδιαφάνεια και παραβάσεις στη συγκρότησή της», είναι το βασικό σκεπτικό, με το οποίο η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ εισηγείται απαγόρευση της εκτέλεσης εντολών αποσύνδεσης ηλεκτρικού ρεύματος, μέχρι την έκδοση αμετάκλητης απόφασης επί των αγωγών που ασκούνται από οποιαδήποτε ένωση καταναλωτών κατά παρόχων και προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας.
Με την ίδια τροπολογία απαγορεύεται η εκτέλεση εντολών αποσύνδεσης ηλεκτρικού ρεύματος έως τις 31/12/2022 ή έως την αναμόρφωση του υπολογισμού της ρήτρας αναπροσαρμογής για κάθε οφειλέτη-τελικό αποδέκτη της ηλεκτρικής ενέργειας.
Ορίζεται, εξάλλου, ότι οι προμηθευτές και οι πάροχοι που έδωσαν την εντολή αποσύνδεσης της παροχής ηλεκτρικού ρεύματος υποχρεούνται στην επανασύνδεση εντός τριών ημερών από την έναρξη ισχύος των διατάξεων της τροπολογίας, ενώ για όποιον αποσυνδέει παροχή ηλεκτρικής ενέργειας προβλέπεται φυλάκιση έως ένα έτος και χρηματική ποινή έως 500 ημερήσιες μονάδες. Όποιος, δε, παραλείπει να επανασυνδέσει διακοπείσα παροχή ηλεκτρικής ενέργειας θα τιμωρείται με φυλάκιση έως δύο έτη και χρηματική ποινή έως 1.000 ημερήσιες μονάδες.
Το σκεπτικό
Στην αιτιολογική έκθεση της τροπολογίας, που κατατέθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ, σημειώνεται εκ προοιμίου ότι η ηλεκτρική ενέργεια είναι αγαθό με αυτονόητο κοινωνικό χαρακτήρα και με καθολική σημασία.
Παρά ταύτα, όμως, «η τρέχουσα εφαρμογή στην Ελλάδα της ρήτρας αναπροσαρμογής χρεώσεων προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας με τον τρόπο που πραγματοποιήθηκε κατέληξε στη δημιουργία μιας de facto “ρήτρας πολλαπλασιασμού” της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας, που μεταφέρει καταχρηστικά το σύνολο των διακυμάνσεων των τιμών στους τελικούς καταναλωτές, με σοβαρές παρατυπίες, αδιαφάνεια και παραβάσεις στη συγκρότησή της, ιδίως αν θεωρηθεί ότι εφαρμόστηκε σε μία αγορά ενέργειας με σοβαρές στρεβλώσεις (χονδρεμπορική αγορά με ολιγοπωλιακά χαρακτηριστικά, καθετοποιημένες επιχειρήσεις με προνομιακή θέση στην αγορά, χειραγώγηση τιμών και αισχροκέρδεια στη χονδρεμπορική αγορά, αδιαφάνεια και ελλιπής ενημέρωση καταναλωτών στη λιανική αγορά)».
Παράνομη η διακοπή ρεύματος
Η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ υπογραμμίζει ότι «η αποσύνδεση της παροχής του ηλεκτρικού ρεύματος λόγω μη καταβολής της ως άνω ρήτρας έχει πρόσφατα κριθεί δικαστικά ότι είναι παράνομη» και επισημαίνει ότι «η ρήτρα είναι παράνομη όταν επιβάλλεται είτε βάσει προηγούμενης συμβατικής επιφύλαξης επιβολής της, η οποία όμως γίνεται χωρίς την τήρηση καμίας προϋπόθεσης (ειδικό και σπουδαίο λόγο) και με μονομερή τρόπο κατά την απόλυτη κρίση του προμηθευτή, είτε με μη διαφανή, απλό και κατανοητό, ως προς τον υπολογισμό της, τρόπο και χωρίς ευχερή δυνατότητα ελέγχου και επαλήθευσης των χρεώσεων (βλ. και άρθρο 2 παρ. 7 ν. 2251/1994) ή και με μη επαρκή και μη έγκαιρη και εκ των προτέρων γνωστοποίηση στον καταναλωτή, αλλά λ.χ. ακόμη και μόνο μετά από απλή επιστολή του προμηθευτή ή με σημείωση στον λογαριασμό».
Σε κάθε, δε, περίπτωση, τονίζει ο ΣΥΡΙΖΑ, «η εφαρμογή της οδηγεί εκ του αποτελέσματος, στη διαμόρφωση ιδιαίτερα δυσανάλογων αυξήσεων, που διαμορφώνονται ακόμη και ανεξάρτητα από την τυχόν μέση μεταβολή του πραγματικού κόστους που μπορεί πραγματικά να υφίστανται οι προμηθευτές λόγω της αύξησης του κόστους παραγωγής. (Βλ. και Μεντής Γ., Ρήτρες αναπροσαρμογής της τιμής ηλεκτρικής ενέργειας σε συμβάσεις προμήθειας, Εφαρμογές Αστικού Δικαίου & Πολιτικής Δικονομίας, 2022, σελ. 385επ.)».
