Η επικεφαλής διπλωμάτης της ΕΕ Κάγια Κάλλας, εκπρόσωπος για την εξωτερική πολιτική, υπόσχεται “πραγματική” πρόοδο στη διεύρυνση των Βαλκανίων.
Η νέα επικεφαλής διπλωμάτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κάγια Κάλλας υποσχέθηκε να επιτύχει απτή πρόοδο εντός πέντε ετών όσον αφορά στη διεύρυνση στα Δυτικά Βαλκάνια, καθώς οι ηγέτες της Ένωσης είχαν συνομιλίες κορυφής στις Βρυξέλλες.
Οι συζητήσεις σχετικά με την ένταξη στην κοινότητα των ευρωπαϊκών κρατών έχουν ξεκινήσει εδώ και 20 χρόνια για την περιοχή των έξι βαλκανικών χωρών με σχεδόν 18 εκατομμύρια κατοίκους, με τις Βρυξέλλες να εναλλάσσουν τη διάθεση τους είτε αρνητικά, είτε θετικά κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Ωστόσο, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έδωσε νέα ώθηση στη διαδικασία, με τις Βρυξέλλες να βλέπουν τη διεύρυνση πλέον περισσότερο ως μέρος ενός γεωπολιτικού ανταγωνισμού με τη Μόσχα και το Πεκίνο.
“Θέλουμε να δούμε πραγματική πρόοδο στη διαδικασία διεύρυνσης κατά τη διάρκεια αυτών των πέντε ετών της εντολής που έχουμε – οπότε είμαστε πρόθυμοι να εργαστούμε γι’ αυτό”, δήλωσε η Κάλλας στους δημοσιογράφους προσερχόμενη στη σύνοδο κορυφής.
Προηγούνται Αλβανία και Μαυροβούνιο για ένταξη
Μετά την εισβολή του 2022, η Ουκρανία και η Μολδαβία μπήκαν στη σειρά για ένταξη στην ΕΕ μαζί με τους υποψήφιους από τα Δυτικά Βαλκάνια: Αλβανία, Βοσνία, Κόσοβο, Βόρεια Μακεδονία, Μαυροβούνιο και Σερβία. Όμως η τύχη των υποψηφιοτήτων είναι εντελώς διαφορετική για τις διάφορες χώρες, με το Κοσσυφοπέδιο να μην έχει ακόμη αναγνωριστεί από πέντε κράτη της ΕΕ και να απέχει περισσότερο από την ένταξη, ενώ το Μαυροβούνιο και η Αλβανία είναι πρωτοπόροι.
Οι δύο αυτές χώρες έλαβαν περαιτέρω ώθηση αυτή την εβδομάδα, καθώς και οι δύο έκαναν βήματα προόδου στην επίπονη διαδικασία διαπραγματεύσεων με τις Βρυξέλλες, με το Μαυροβούνιο να πρωτοστατεί στις μεταρρυθμίσεις. Ο πρόεδρος της χώρας, Γιάκοφ Μιλάτοβιτς, χαρακτήρισε τον στόχο της χώρας του για ένταξη το 2028 “φιλόδοξο” αλλά “εφικτό”.
“Πιστεύουμε ότι όχι μόνο το Μαυροβούνιο, αλλά ολόκληρη η περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων έχει μέλλον στην ΕΕ”, δήλωσε ο Μιλάτοβιτς. “Και πιστεύω ότι έτσι αντιλαμβάνεται και βλέπει τα Δυτικά Βαλκάνια και η ΕΕ”, πρόσθεσε.
Ωστόσο, η μεγάλη περιφερειακή δύναμη της Σερβίας παρουσιάζει μια πολύ πιο περίπλοκη εικόνα, με τον πρόεδρο Αλεξάνταρ Βούτσιτς να διατηρεί καλές σχέσεις με τη Ρωσία και να αρνείται να ευθυγραμμιστεί με τις κυρώσεις της ΕΕ.
Ο πρόεδρος του Κοσσυφοπεδίου Βιόσα Οσμάνι -η χώρα του οποίου δεν έχει ακόμη λάβει επίσημο καθεστώς υποψήφιας χώρας- επανέλαβε εν τω μεταξύ την αίσθηση αδικίας στην Πρίστινα για τον ρυθμό προόδου, χαρακτηρίζοντας τους περιορισμούς στη χρηματοδότηση της ΕΕ και τη συμμετοχή στις συνομιλίες “άδικους” και “μη ευρωπαϊκούς”.
Νέα δυναμική και βιασύνη για ένταξη
Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου μετά τις συνομιλίες ότι “ακούσαμε για απογοητεύσεις από την περιοχή”. “Αλλά πιστεύω ότι μπορούμε να ξεπεράσουμε μαζί”, είπε, επιμένοντας ότι η διαδικασία έχει “μια νέα δυναμική”.
Σε κοινή δήλωση που υιοθέτησαν οι ηγέτες επανέλαβαν απερίφραστα ότι “το μέλλον των Δυτικών Βαλκανίων βρίσκεται στην Ένωσή μας”. Αλλά ενώ υπάρχει μεγαλύτερη προθυμία στο εσωτερικό της ΕΕ να ανοίξει τις πόρτες στην περιοχή, υπάρχουν επίσης εκκλήσεις προς το μπλοκ των 27 χωρών να εξορθολογίσει τον τρόπο λειτουργίας του πριν δεχτεί νέα μέλη.
Ακόμη και για τις ισχυρότερες υποψήφιες χώρες των Βαλκανίων η αναμονή αναμένεται να τραβήξει μέχρι το τέλος της δεκαετίας τουλάχιστον.
Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς –η χώρα του οποίου είναι από τις πιο φιλικές προς τη διεύρυνση των Βαλκανίων– όπως και η Κάλλας κάλεσαν για αλλαγή ταχύτητας. “Πρέπει να ολοκληρώσουμε αυτή τη διαδικασία με εντελώς νέο ρυθμό, ώστε η προοπτική της ένταξης να μετατραπεί σε πραγματική ένταξη”, δήλωσε στους δημοσιογράφους.
Ποσό 6 δισ ευρώ για στήριξη οικονομιών
Για να κρατήσουν στο μεταξύ ζεστό το κοινό των Βαλκανίων, οι Βρυξέλλες έθεσαν στο τραπέζι μια πρωτοβουλία έξι δισεκατομμυρίων ευρώ, ως βοήθεια για την ανάπτυξη των οικονομιών τους τα επόμενα χρόνια.
Οι πληρωμές θα συνδέονται αυστηρά με μεταρρυθμίσεις, ιδίως με την ευθυγράμμιση με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας της ΕΕ.
Οι ανησυχίες για τη ρωσική ανάμειξη έχουν αυξηθεί και από τα γεγονότα σε μια άλλη χώρα που ελπίζει να ενταχθεί στους κόλπους της ΕΕ, τη Γεωργία. Εκεί, διαδηλωτές που τάσσονται υπέρ της ΕΕ και φοβούνται ότι η χώρα τους διολισθαίνει ξανά στην τροχιά της Μόσχας, κατέβηκαν στους δρόμους μετά την απόφαση της κυβέρνησης να αναστείλει τις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ
