Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξετάζει το ενδεχόμενο να ανοίξει ένα νέο μέτωπο μάχης, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ετοιμάζεται να επιβάλει σήμερα, Τετάρτη, τους λεγόμενους αμοιβαίους δασμούς σε όλους τους εμπορικούς εταίρους της Αμερικής.
Μέχρι στιγμής, οι Βρυξέλλες έχουν παίξει σύμφωνα με τους παραδοσιακούς κανόνες του εμπορικού πολέμου, αντιστοιχίζοντας τους ευρύτερους δασμούς του Τραμπ στα βιομηχανικά μέταλλα με ισοδύναμες εισφορές σε εμβληματικές αμερικανικές μάρκες όπως η Harley-Davidson. Η απάντηση «tit-for-tat» έχει ως στόχο να ταιριάξει ή να «καθρεφτίσει» τις κινήσεις της κυβέρνησης – αλλά όχι να κλιμακώσει.
Τώρα, με την Ουάσινγκτον να απειλεί να τιμωρήσει περαιτέρω την ΕΕ, όχι μόνο για τους υφιστάμενους δασμούς, αλλά και για όσα θεωρεί μη δασμολογικά εμπόδια, όπως οι κανονισμοί της στον τομέα της τεχνολογίας, οι Βρυξέλλες ετοιμάζονται να ανεβάσουν τους τόνους.
«Θα προσεγγίσουμε αυτές τις διαπραγματεύσεις από μια θέση ισχύος», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σε ομιλία της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την Τρίτη, την παραμονή της μεγάλης ανακοίνωσης του Τραμπ για τους δασμούς.
«Η Ευρώπη κατέχει πολλά χαρτιά. Από το εμπόριο μέχρι την τεχνολογία, μέχρι το μέγεθος της αγοράς μας. Αλλά αυτή η δύναμη βασίζεται επίσης στην ετοιμότητά μας να λάβουμε αποφασιστικά αντίμετρα. Όλα τα μέσα είναι στο τραπέζι».
Στοχεύοντας τις αμερικανικές υπηρεσίες, οι Βρυξέλλες θα μπορούσαν να σκέφτονται τις τράπεζες της μεγάλης κατηγορίας, όπως η J.P. Morgan ή η Bank of America, ή τους τεχνολογικούς παίκτες, όπως το κοινωνικό δίκτυο X του Elon Musk, τον γίγαντα της αναζήτησης Google ή την Amazon, τον μεγαλύτερο διαδικτυακό λιανοπωλητή στον κόσμο.
«Σίγουρα δεν αποκλείουμε μια μεγαλύτερη απάντηση, μια καλύτερη απάντηση και μια ακόμη πιο δημιουργική απάντηση μέσω υπηρεσιών, μέσω [των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας]», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στους δημοσιογράφους στα μέσα Μαρτίου.
Αυτοκίνητα και φάρμακα
Η ΕΕ είναι καθαρός εξαγωγέας αυτοκινήτων, φαρμάκων και τροφίμων προς τις ΗΠΑ, αλλά είναι καθαρός εισαγωγέας υπηρεσιών – και αυτό της δίνει μεγαλύτερη επιρροή σε μια εμπορική διαμάχη.
«Οι τεχνολογικοί γίγαντες της Αμερικής, η χρηματοπιστωτική βιομηχανία και οι φαρμακευτικές εταιρείες έχουν βαθιές ρίζες στην Ευρώπη. Αν το παρατραβήξουν, οι Βρυξέλλες θα μπορούσαν να σφίξουν τα λουριά: ψηφιακές εισφορές στη Silicon Valley, ρυθμιστικές αγκυλώσεις στη Wall Street ή φόρους στις αμερικανικές εξαγωγές φαρμάκων», δήλωσε ο Tobias Gehrke, ανώτερος συνεργάτης πολιτικής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων. «Η Αμερική μπορεί να κρατάει το μεγαλύτερο ρόπαλο, αλλά η Ευρώπη έχει πολλές αιχμηρές πέτρες να ρίξει».
Στο ρινγκ του εμπορικού της πολέμου με τον Τραμπ, η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ έχει πολεμήσει μέχρι στιγμής στην ίδια κατηγορία: πλήγμα στο πλήγμα.
Πλήγμα για εισαγωγές 26 δισ από ΗΠΑ προς Ευρώπη
Αφού η Ουάσινγκτον επέβαλε νέους και ευρύτερους δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου στα μέσα Μαρτίου, η Επιτροπή είναι έτοιμη να απαντήσει με το ίδιο νόμισμα, πλήττοντας εξαγωγές αγαθών αξίας 26 δισεκατομμυρίων ευρώ από τις ΗΠΑ. Έπειτα από δύσκολες διαβουλεύσεις με τις κυβερνήσεις και τις επιχειρήσεις της ΕΕ, οι Βρυξέλλες θα πρέπει να προτείνουν τους εν λόγω δασμολογικούς καταλόγους το συντομότερο δυνατόν αυτή την εβδομάδα.
«Αν ο Τραμπ επιβάλει αμοιβαίους δασμούς, μπαίνουμε σε ένα εντελώς νέο παιχνίδι», δήλωσε διπλωμάτης της ΕΕ, στον οποίο παραχωρήθηκε ανωνυμία. Ανάλογα με το δικό του εγχειρίδιο παιχνιδιού του Τραμπ, υπάρχουν δύο ευρείς τρόποι με τους οποίους η Επιτροπή θα μπορούσε να χτυπήσει τις υπηρεσίες.
Πρώτον, κάνοντας χρήση των υφιστάμενων κανονισμών που έχει δημιουργήσει τα τελευταία πέντε χρόνια, μπορεί να αυστηροποιήσει τους κανόνες που διέπουν τη Μεγάλη Τεχνολογία, να φορολογήσει τις μεγάλες αμερικανικές τράπεζες ή να επιβραδύνει την έκδοση αδειών επιχειρηματικής δραστηριότητας στην ΕΕ.
«Όταν βλέπεις την τοποθέτηση των μεγάλων αμερικανικών εταιρειών τεχνολογίας τους τελευταίους μήνες, οι οποίες βρίσκονται όλες κοντά στον Τραμπ, έχεις την εντύπωση ότι ασκούν πιέσεις στον Λευκό Οίκο εναντίον της Ευρώπης. Στην πραγματικότητα, είναι εξαιρετικά ευάλωτες σε αντίποινα», δήλωσε ο Yves Melin, ιδρυτικός εταίρος της δικηγορικής εταιρείας Cassidy Levy Kent.
Ο νόμος του μπλοκ για τις ψηφιακές αγορές
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο νόμος του μπλοκ για τις ψηφιακές αγορές, ο οποίος επιδιώκει να περιορίσει τη δύναμη των κυρίαρχων τεχνολογικών φορέων και να διασφαλίσει τον ανταγωνισμό. Η Επιτροπή πρόκειται να αποφασίσει το συντομότερο αυτή την εβδομάδα αν η Apple και η Meta παραβιάζουν τους εν λόγω κανόνες. Αλλά είναι επίσης ένας τομέας όπου οι Βρυξέλλες θα είναι προσεκτικές ώστε να μην ανάψουν “φωτιές”.
«Το πρόβλημα με το ψηφιακό κομμάτι είναι ότι τη στιγμή που η ΕΕ θα το κάνει αυτό, η πίεση από τις ΗΠΑ για το ρυθμιστικό πλαίσιο θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο», δήλωσε ο Arnoud Willems, εταίρος για το διεθνές εμπόριο στη δικηγορική εταιρεία King & Spalding.
Η φορολόγηση των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών και των ψηφιακών ροών ή το να αναγκαστούν οι αμερικανικές αεροπορικές εταιρείες να πληρώνουν περισσότερα για να προσγειώνονται σε ευρωπαϊκά αεροδρόμια, είναι άλλοι μοχλοί που έχει στη διάθεσή της η ΕΕ, πρόσθεσε.
Περιορισμός της πρόσβασης των αμερικανικών εταιρειών σε δημόσιες συμβάσεις
Η ΕΕ θα μπορούσε επίσης να περιορίσει την πρόσβαση των αμερικανικών εταιρειών σε δημόσιες συμβάσεις στο πλαίσιο του νέου της Διεθνούς Μηχανισμού Προμηθειών. Εάν οι Βρυξέλλες αποκλείσουν τις αμερικανικές εταιρείες ενέργειας ή συμβούλων από τις δημόσιες συμβάσεις της ΕΕ, αυτό θα έπληττε μια σημαντική πηγή εσόδων.
Ως έσχατη λύση, η ΕΕ μπορεί να χρησιμοποιήσει το εμπορικό της «μπαζούκα» – το μέσο κατά του εξαναγκασμού. Όπως υποδηλώνει το όνομά του, θα επιτρέψει μια απάντηση ευρέος φάσματος, συμπεριλαμβανομένης της στόχευσης υπηρεσιών, εάν οι Βρυξέλλες καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι οι ενέργειες των ΗΠΑ είναι υπερβολικές. «Αυτά τα πράγματα είναι καταρχήν … δυνατά, για παράδειγμα, στο πλαίσιο του μέσου κατά του καταναγκασμού», δήλωσε ο προαναφερόμενος ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ όταν ρωτήθηκε αν η ΕΕ θα πλήξει το εμπόριο υπηρεσιών.
Εντός έξι μηνών η Επιτροπή θα μπορούσε να φτάσει στο σημείο να τραβήξει την πρίζα στο X του Μασκ – να περιορίσει τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας των αμερικανικών τεχνολογικών κολοσσών ή να τους απαγορεύσει να επενδύσουν στην ΕΕ.
Ενώ η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ θα αποφασίσει πότε θα χρησιμοποιήσει αυτή την επιλογή, θα χρειαστεί την υποστήριξη 15 από τις 27 χώρες μέλη της για να αποφασίσει αν και πώς θα χτυπήσει.
