Πολύς λόγος γίνεται το τελευταίο διάστημα για το Τάγμα Αζόφ (Полк Азов), που διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον πόλεμο της Ουκρανίας και συμβάλλει δυναμικά στην αντιμετώπιση των Ρώσων εισβολέων.
Η γενική αντίληψη είναι ότι πρόκειται για εθελοντική ακροδεξιά και νεοναζιστική ομάδα της Εθνικής Φρουράς της Ουκρανίας, η οποία εδρεύει στη Μαριούπολη στην παράκτια περιοχή της Αζοφικής θάλασσας.
Ωστόσο υπάρχουν και φωνές, που αναφέρουν ότι είναι μια οργάνωση ανάγκης απέναντι στην ρωσική επιθετικότητα και στους αυτονομιστές ρωσόφιλους των ανατολικών περιοχών της Ουκρανίας. Η κυβέρνηση της Ουκρανίας στηρίζει το Τάγμα, προφανώς για λόγους ενίσχυσης της άμυνας, καθώς δεν είναι δεδομένο ότι όλα τα μέλη του είναι ναζιστές. Υπολογίζεται ότι ένα 20% των στελεχών του ασπάζονται την ναζιστική ιδεολογία, ενώ οι άλλοι δηλώνουν πατριώτες – εθνικιστές.
Το συγκεκριμένο Τάγμα πήρε μέρος στις μάχες μεταξύ των φιλορωσικών αυτονομιστικών δυνάμεων και των Ουκρανών, τον Ιούνιο του 2014.
Τα μέλη του Τάγματος είναι από την ανατολική Ουκρανία και μιλούν ουκρανικά, ενώ μερικοί νεοσύλλεκτοι προέρχονται από τις ανατολικές πόλεις του Ντόνετσκ και του Λουχάνσκ. Ο πρώτος διοικητής του συντάγματος ήταν ο ακροδεξιός Αντρίι Μπιλέτσκι (Andriy Biletsky), ο οποίος ηγήθηκε της νεοναζιστικής οργάνωσης “Πατριώτης της Ουκρανίας” και της Εθνικοσοσιαλιστικής Συνέλευσης.
Ακόμη, η ομάδα έχει συνδεθεί με νεοναζί, με μέλη που φορούν νεοναζιστικά και σύμβολα των SS. Η γερμανική τηλεόραση ZDF παρακολούθησε μαχητές του τάγματος των Αζοφ, που φορούσαν κράνη με σβάστικες και παγανιστικούς ρούνους. Το σύμβολο της ομάδας, που φέρουν στα μανίκια τους οι μαχητές του τάγματος είναι ένα αγκίστρι για λύκους (λυκοπαγίδα).
Στις 13 Απριλίου 2014, ο Υπουργός Εσωτερικών Αρσέν Άβακοφ εξέδωσε διάταγμα, που επιτρέπει τη δημιουργία νέων παραστρατιωτικών δυνάμεων από πολίτες μέχρι 12.000 άτομα. Το Τάγμα Αζόφ δημιουργήθηκε στις 5 Μαΐου 2014 στο Μπερντιάνσκ.
Τον Σεπτέμβριο του 2014, το τάγμα του Αζόφ, εγγράφηκε στην Εθνική Φρουρά της Ουκρανίας ως Ειδική αστυνομική δύναμη.
Το 2017, το μέγεθος του συντάγματος υπολογίστηκε σε περισσότερα από 2.500 μέλη. Αρχικά, το τάγμα Αζόφ ήταν μια ειδική αστυνομική υπηρεσία του Υπουργείου Εσωτερικών, με επικεφαλής τον Βόλοντιμιρ Σπάρα, τον ηγέτη του Βασίλκιβ του Κιέβου, κλάδου της οργάνωσης Πατριώτης της Ουκρανίας και του Δεξιού Τομέα.
Το 2016, βετεράνοι του συντάγματος και μέλη μιας μη κυβερνητικής οργάνωσης με το όνομα «Αζοφικό Πολιτικό Σώμα» δημιούργησαν το πολιτικό κόμμα Εθνικό Σώμα.
Τώρα υπολογίζονται σε 900 μέλη
Σήμερα δυτικοί παρατηρητές λένε ότι το Τάγμα Αζόφ είναι μια παραστρατιωτική νεοναζιστική ομάδα που ξεκίνησε ως πολιτοφυλακή για να φτάσει να μπει μέχρι και στο ουκρανικό κοινοβούλιο.
Τα μέλη της ομάδας Αζόφ – υπολογίζονται περίπου στα 900 – εκ των οποίων αρκετοί είναι νοσταλγοί των Ναζί και πιστεύουν στην υπεροχή της λευκής φυλής.
Η πλειονότητα κατάγεται από την ανατολική Ουκρανία και μιλούν ρωσικά, ενώ μερικοί νεοσύλλεκτοι προέρχονται από τις ανατολικές πόλεις του Ντόνετσκ και Λουχάνσκ.
Στους κόλπους τους έχουν ακόμα και χούλιγκανς ομάδων όπως η Ντιναμό Κιέβου και Σαχτάρ Ντόνετσκ.
Η ίδρυση και η αναγνώριση
Το Τάγμα Αζόφ σχηματίστηκε αρχικά ως εθελοντική πολιτοφυλακή στις 5 Μαΐου 2014 στο Μπερτιάνσκ, κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων στην Οδησσό. Στις 12 Νοεμβρίου 2014, ενσωματώθηκε στην Εθνική Φρουρά της Ουκρανίας, λίγους μήνες μετά την ανακατάληψη του στρατηγικού λιμανιού της Μαριούπολης από τους φιλορώσους αυτονομιστές.
Μάλιστα ο τότε πρόεδρος της Ουκρανίας, Πέτρο Ποροσένκο τους απέδωσε και υψηλούς επαίνους. «Αυτοί είναι οι καλύτεροι πολεμιστές μας», είχε πει σε μια τελετή απονομής βραβείων το 2014. «Οι καλύτεροι εθελοντές μας», έλεγε.
Ερχόμενοι στο τώρα, λέγεται πως η ομάδα Αζόφ, είχε αναλάβει την εκπαίδευση απλών Ουκρανών πολιτών όταν επίκειτο η ρωσική εισβολή.
Η νεοναζιστική ομάδα δεν έμεινε όμως μόνο στο παραστρατιωτικό σκέλος. Το 2014 ο ιδρυτής της κατάφερε να μπει στην ουκρανική Βουλή. Ο Αντρίι Μπιλέτσκι, ο οποίος υπηρέτησε ως αρχηγός τόσο του Patriot of Ukraine (που ιδρύθηκε το 2005) όσο και του SNA (που ιδρύθηκε το 2008), είπε ότι ο εθνικός σκοπός της Ουκρανίας ήταν «να ηγηθεί των λευκών φυλών του κόσμου σε μια τελική σταυροφορία… εναντίον των Untermenschen [κατώτερων φυλών]».
Ο Μπιλέτσκι έφυγε από το σώμα Αζόφ καθώς οι αιρετοί δεν μπορούν να υπηρετούν στο στρατό ή την αστυνομία.
Με νεοναζιστική ιδεολογία
Το τάγμα Αζόφ έχει κατηγορηθεί για πογκρόμ εναντίον μεταναστών, Ρομά και άλλων μειονοτικών ομάδων καθώς και ακαδημαϊκών.
Τον Ιανουάριο του 2018, το τάγμα δημιούργησε τη μονάδα οδικής περιπολίας της που ονομάζεται National Druzhyna για να «αποκαταστήσει» την τάξη στην πρωτεύουσα, Κίεβο. Αντίθετα πραγματοποίησε πογκρόμ κατά της κοινότητας των Ρομά και επιτέθηκε σε πολίτες.
Το 2015, ο Αντρίι Ντιατσένκο, εκπρόσωπος του συντάγματος εκείνη την εποχή, είπε ότι το 10 με 20% των νεοσύλλεκτων του Aζόφ ήταν Ναζί.
Ωστόσο, η μονάδα αρνείται κάθε σχέση με τη ναζιστική ιδεολογία στο σύνολό της, αλλά ναζιστικά σύμβολα όπως η σβάστικα και τα διακριτικά των SS είναι διάσπαρτα στις στολές και τα σώματα των μελών του Αζόφ.
Για παράδειγμα, η στολή φέρει το σύμβολο του νεοναζί Wolfsangel, το οποίο μοιάζει με μαύρη σβάστικα σε κίτρινο φόντο. Η ομάδα είπε ότι είναι απλώς ένα κράμα των γραμμάτων «Ν» και «Ι» που αντιπροσωπεύουν την «εθνική ιδέα».
Η κρατική χρηματοδότηση και ένας ολιγάρχης
Η μονάδα έλαβε υποστήριξη από τον υπουργό Εσωτερικών της Ουκρανίας το 2014, καθώς η κυβέρνηση είχε αναγνωρίσει ότι ο δικός της στρατός ήταν πολύ αδύναμος για να αντιμετωπίσει τους φιλορώσους αυτονομιστές και βασιζόταν σε παραστρατιωτικές εθελοντικές δυνάμεις.
Σε μία συνάντηση στην οποία συμμετείχαν στελέχη της τοπικής διοίκησης της Μαριούπολης, ακροδεξιών – νεοναζιστικών οργανώσεων, βουλευτών και ενός ολιγάρχη, του Ίγκορ Κολομόισκι αποφασίστηκε να ενωθούν σε μία οργάνωση οι μικρές φασιστικές ομάδες, αλλά και οι ultras του Κιέβου, για να σχηματίσουν το τάγμα. Έτσι και έγινε.
Από τον Αύγουστο του 2014, το τάγμα άρχισε να εξοπλίζεται και να χρηματοδοτείται από τις Αρχές, ενώ άλλες πηγές χρηματοδότησης και εξοπλισμού ήταν οι ιδιωτικές δωρεές, διάφορες «φιλανθρωπικές» εκδηλώσεις, καθώς και δωρεές επιχειρηματιών.
Μισθοφόροι για 360 δολάρια
Τον Ιούνιο του 2014, ο Αντόν Χεραστσένκο (σύμβουλος του Υπουργού Εσωτερικών) είπε ότι είχε προγραμματιστεί ότι το τάγμα Αζόφ θα είχε δύναμη 400 ατόμων και ο μισθός για τους εθελοντές θα ήταν 4.300 χρίβνια (360 δολάρια)το μήνα. Οι μισθοφόροι στρατιώτες αμείβονταν με 1.505 χρίβνια το μήνα.
Στις 11 Αυγούστου, το τάγμα Αζόφ, με την υποστήριξη Ουκρανών αλεξιπτωτιστών, κατέλαβε την Μαρίνκα από τους φιλορώσους αντάρτες και μπήκε στα προάστια του Ντόνετσκ συγκρουόμενο με τους μαχητές της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντόνετσκ.
Στις αρχές Σεπτεμβρίου 2014, το τάγμα του Αζόφ συμμετείχε στη Δεύτερη Μάχη της Μαριούπολης.
