Ο άνθρωπος, που γκρέμισε ένα απολυταρχικό, ολοκληρωτικό και διαβρωμένο καθεστώς, κλονίζοντας συθέμελα το σύστημα του Μαρξισμού – Λενινισμού στην πρώην ΕΣΣΔ και δίνοντας όραμα ελευθερίας σε εκατοντάδες εκατομμύρια πολίτες του λεγόμενου Ανατολικού Μπλόκ, έφυγε από την ζωή σε ηλικία 91 ετών.
Νωρίτερα είχε ανακοινωθεί από το γραφείο του ότι ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ είχε εισαχθεί για θεραπεία σε κεντρικό νοσοκομείο της Μόσχας.
Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ χαρακτηρίστηκε ως «μια από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες του 20ού αιώνα» σε πληθώρα αφιερωμάτων σε όλο τον κόσμο, ως ο άνθρωπος που έβαλε τέλος στον ψυχρό πόλεμο και με την “Περεστρόϊκα” άνοιξε τον δρόμο για να ζήσουν οι λαοί των πρώην Σοβιετικών Δημοκρατιών σε περιβάλλον ελευθερίας και ανεξαρτησίας, χωρίς το στυγνό καθεστώς, που είχε επιβάλλει παντού το σκληροπυρηνικό κομμουνιστικό κόμμα.
Πρώην και νυν δυτικοί ηγέτες, πολιτικοί σχολιαστές, ακαδημαϊκοί, ιστορικοί και διασημότητες έσπευσαν να τονίσουν τη συμβολή του στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου, σε καταιγισμό tweets, μετά τον θάνατό του στη Ρωσία χθες το βράδυ σε ηλικία 91 ετών.
Συλλυπητήρια μηνύματα στέλνουν ηγέτες και πολιτικοί από όλο τον κόσμο μετά τον θάνατο του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, χθες, σε ηλικία 91 ετών, ενώ όλος ο δημοκρατικός κόσμος υποκλίνεται στον μεγάλο ηγέτη.
Ο Πούτιν εκφράζει τα «βαθιά συλλυπητήριά» του
Ο πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βλαντίμιρ Πούτιν εκφράζει τα «βαθιά συλλυπητήριά» του για τον θάνατο χθες Τρίτη του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης (1985-1991), δήλωσε σήμερα ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου.
«Ο Βλαντίμιρ Πούτιν εκφράζει τα βαθιά του συλλυπητήρια μετά τον θάνατο του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, πρόκειται να στείλει το πρωί συλλυπητήριο τηλεγράφημα στην οικογένεια και στους οικείους» του πρώην ηγέτη της ΕΣΣΔ, ανέφερε ο Ντμίτρι Πεσκόφ, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS.
Ποιος ήταν ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ
Ο Μιχαήλ Σεργκέγιεβιτς Γκορμπατσόφ γεννήθηκε στις 2 Μαρτίου 1931. Ήταν Ρώσος πολιτικός και πρώην ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης από το 1985 μέχρι το 1991.
Έχοντας μικτή ρωσική και ουκρανική καταγωγή, ο Γκορμπατσόφ γεννήθηκε στο Πριβόλνογιε του Κράι Σταυρούπολης σε μια φτωχή οικογένεια αγροτών. Μεγαλώνοντας στην εποχή του Ιωσήφ Στάλιν, στα νιάτα του δούλευε σε θεριζοαλωνιστικές μηχανές σε συλλογικό αγρόκτημα πριν από την ένταξή του στο Κομμουνιστικό Κόμμα, το οποίο στη συνέχεια κυβέρνησε τη Σοβιετική Ένωση ως μονοκομματικό κράτος σύμφωνα με τη Μαρξιστική-Λενινιστική θεωρία.
Ενώ σπούδαζε στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας, παντρεύτηκε τη συμφοιτήτριά του Ράισα Τιταρένκο το 1953, πριν πάρει το πτυχίο του το 1955. Μετακόμισε στη Σταυρούπολη, όπου εργάστηκε για την τοπική Κομσομόλ και έγινε ένθερμος υποστηρικτής της αποσταλινοποίησης, που προωθούσε ο Νικίτα Χρουστσόφ.
Διορίστηκε Γραμματέας της Περιφερειακής Επιτροπής της Σταυρούπολης το 1970, όπου επέβλεψε την κατασκευή του Μεγάλου Καναλιού της Σταυρούπολης. Το 1974 μετακόμισε στη Μόσχα για να γίνει ο Πρώτος Γραμματέας του Ανωτάτου Σοβιέτ και το 1979 έγινε υποψήφιο μέλος του πολιτικού γραφείου του κόμματος.
Μέσα σε τρία χρόνια από το θάνατο του Σοβιετικού ηγέτη Λεονίντ Μπρέζνιεφ και μετά τα σύντομα καθεστώτα των Γιούρι Αντρόποφ και Κονσταντίν Τσερνιένκο, το πολιτικό γραφείο εξέλεξε τον Γκορμπατσόφ ως Γενικό Γραμματέα, ντε φάκτο επικεφαλής της κυβέρνησης, το 1985.
Με τις μεταρρυθμίσεις του, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ συνέβαλε στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου, αλλά δεν κατάφερε να αποτρέψει τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης.
Όταν οι διαδηλώσεις υπέρ της δημοκρατίας σάρωσαν το 1989 την κομμουνιστική Ανατολική Ευρώπη, ο Γκορμπατσόφ απέφυγε να καταφύγει στη βία – σε αντίθεση με προκατόχους του που είχαν στείλει τανκς για να καταστείλουν εξεγέρσεις στην Ουγγαρία το 1956 και στην Τσεχοσλοβακία το 1968.
Όμως οι διαδηλώσεις τροφοδότησαν φιλοδοξίες για αυτονομία στις 15 δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης, η οποία διαλύθηκε μέσα σε διάστημα δύο ετών με χαοτικό τρόπο. Ο Γκορμπατσόφ πάλεψε μάταια για να αποτρέψει την κατάρρευση της ΕΣΣΔ.
Όταν έγινε γενικός γραμματέας του Σοβιετικού Κομμουνιστικού Κόμματος το 1985, σε ηλικία μόλις 54 ετών, είχε βάλει στόχο να εισάγει περιορισμένες πολιτικές και οικονομικές ελευθερίες, αλλά οι μεταρρυθμίσεις τουςξέφυγαν από τον έλεγχο.
Η πολιτική της «γκλάσνοστ», για τον ανοικτό διάλογο με σκοπό την επίλυση προβλημάτων, επέτρεψε την μέχρι τότε αδιανόητη κριτική στο κόμμα και στο κράτος, ενώ ενθάρρυνε τους εθνικιστές που άρχισαν να πιέζουν για ανεξαρτησία στις δημοκρατίες της Βαλτικής (Λετονία, Λιθουανία, Εσθονία) και αλλού.
Υπέρμαχος της προσέγγισης με τη Δύση, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ τιμήθηκε με Νόμπελ Ειρήνης το 1990.
Πολλοί Ρώσοι δεν συγχώρησαν ποτέ τον Γκορμπατσόφ για την αναταραχή που προκάλεσαν οι μεταρρυθμίσεις του, θεωρώντας πως η επακόλουθη υποβάθμιση του βιοτικού τους επιπέδου ήταν ένα «πολύ υψηλό τίμημα» που κλήθηκαν να πληρώσουν για τον «εκδημοκρατισμό».
Ο οικονομολόγος Ρουσλάν Γκρίνμπεργκ, ο οποίος επισκέφθηκε στις 30 Ιουνίου τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ στο νοσοκομείο είχε δηλώσει πρόσφατα στο ρωσικό τηλεοπτικό δίκτυο Zvezda: «Μας χάρισε την ελευθερία, αλλά δεν ξέραμε τι να την κάνουμε»
Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: Άνοιξε τον δρόμο για μια ελεύθερη Ευρώπη
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν απέτισε φόρο τιμής στον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, που πέθανε χθες Τρίτη, εξαίροντας έναν πολιτικό «άξιο εμπιστοσύνης και σεβασμού».
Ο τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης (1985-1991) «διαδραμάτισε κρίσιμο ρόλο για να τερματιστεί ο ψυχρός πόλεμος και να πέσει το σιδηρούν παραπέτασμα. Άνοιξε τον δρόμο για μια ελεύθερη Ευρώπη. Είναι μια κληρονομιά που δεν θα ξεχάσουμε. Αναπαύσου εν ειρήνη Μιχαήλ Γκορμπατσόφ», ανέφερε η επικεφαλής της Κομισιόν, πρώην υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, μέσω Twitter.
Mikhail Gorbachev was a trusted and respected leader. He played a crucial role to end the Cold War and bring down the Iron Curtain. It opened the way for a free Europe.
This legacy is one we will not forget.
R.I.P Mikhail Gorbachev
– Ursula von der Leyen (@vonderleyen) August 30, 2022
ΓΓ του ΟΗΕ: Θάνατος του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ: «Άλλαξε τον ρου της ιστορίας»
Ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών εξέφρασε τη «βαθιά θλίψη» του για τον θάνατο του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, αποτίνοντας φόρο τιμής στον «απαράμιλλο ηγέτη» που «άλλαξε τον ρου της ιστορίας».
«Έκανε περισσότερα από οποιονδήποτε για να έρθει με ειρηνικό τρόπο το τέλος του ψυχρού πολέμου», σημείωσε ο Αντόνιο Γκουτέρες σε δελτίο Τύπου που δημοσιοποιήθηκε από τις υπηρεσίες του, κρίνοντας πως «ο κόσμος έχασε έναν τεράστιο παγκόσμιο ηγέτη, δεσμευμένο στην πολυμερή συνεργασία, ακούραστο υπερασπιστή της ειρήνης».
Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης: «Εμβληματική μορφή του 20ού αιώνα»
«Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ υπήρξε μια εμβληματική πολιτική μορφή του 20ού αιώνα», ανέφερε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης μέσω Twitter αναφερόμενος στον θάνατο του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης χθες Τρίτη.
Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ υπήρξε μια εμβληματική πολιτική μορφή του 20ου αιώνα. Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου ανοίγοντας το δρόμο για μια ελεύθερη Ευρώπη. Έδειξε πως η Ιστορία μπορεί να γράφεται όχι με πολέμους αλλά με πράξεις ειρήνης. pic.twitter.com/XsE80KhHXQ
– Varvitsiotis Miltiadis (@MVarvitsiotis) August 30, 2022
«Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου ανοίγοντας το δρόμο για μια ελεύθερη Ευρώπη. Έδειξε πως η Ιστορία μπορεί να γράφεται όχι με πολέμους αλλά με πράξεις ειρήνης».
Εμανουέλ Μακρόν: Έφυγε ένας «άνθρωπος της ειρήνης»
Ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν απέτισε σήμερα φόρο τιμής στον τελευταίο ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης, τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ο οποίος πέθανε χθες Τρίτη, ευχαριστώντας τον για την «δέσμευσή του στην ειρήνη στην Ευρώπη».
Mes condoléances pour la disparition de Mikhaïl Gorbatchev, homme de paix dont les choix ont ouvert un chemin de liberté aux Russes. Son engagement pour la paix en Europe a changé notre histoire commune.
– Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) August 30, 2022
Ο κ. Μακρόν εξήρε μέσω Twitter τη μνήμη αυτού του «ανθρώπου της ειρήνης οι επιλογές του οποίου άνοιξαν έναν δρόμο για την ελευθερία στους Ρώσους. Η δέσμευσή του στην ειρήνη στην Ευρώπη άλλαξε την κοινή μας ιστορία».
Μπόρις Τζόνσον: «Πάντα θαύμαζα το θάρρος και την ακεραιότητά του»
Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον εξήρε «το θάρρος και την ακεραιότητα» του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, που πέθανε χθες Τρίτη, κρίνοντας πως η «ακούραστη δέσμευσή του να ανοίξει τη σοβιετική κοινωνία» παραμένει «παράδειγμα», έξι μήνες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
I’m saddened to hear of the death of Gorbachev.
I always admired the courage & integrity he showed in bringing the Cold War to a peaceful conclusion.
In a time of Putin’s aggression in Ukraine, his tireless commitment to opening up Soviet society remains an example to us all.
– Boris Johnson (@BorisJohnson) August 30, 2022
«Με θλίβει που έμαθα για τον θάνατο του Γκορμπατσόφ. Πάντα θαύμαζα το θάρρος και την ακεραιότητα που έδειξε τερματίζοντας ειρηνικά τον ψυχρό πόλεμο», ανέφερε ο κ. Τζόνσον μέσω Twitter. «Την περίοδο της επίθεσης του (ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ) Πούτιν στην Ουκρανία, η ακούραστη δέσμευσή του στο άνοιγμα της σοβιετικής κοινωνίας παραμένει παράδειγμα για όλους μας».
