Με πανηγυρισμούς στη Γάζα και με διεθνή ανακούφιση έγινε δεκτή η συμφωνία Ισραήλ – Χαμάς για κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας, που σηματοδοτεί ένα πρώτο και ταυτόχρονα εύθραυστο βήμα προς τον τερματισμό του πολέμου.

Η συμφωνία έγινε δεκτή από τη διεθνή κοινότητα με μεγάλη ανακούφιση και ελπίδες, αλλά το ερώτημα είναι πόσο σταθερή θα αποδειχθεί και κατά πόσον θα ανοίξει το δρόμο για τη διαμόρφωση ενός σχεδίου για την επόμενη ημέρα, καθώς το Ισραήλ επιμένει ότι θα συζητήσει το θέμα με τον Ντόναλντ Τραμπ, που αναλαμβάνει οσονούπω τα ηνία της εξουσίας στις ΗΠΑ και με ό,τι απέμεινε από τη Χαμάς να διατυμπανίζει ότι δεν τελειώνει εδώ ο αγώνας της.

Στις 12:15 τοπική ώρα στη Λωρίδα της Γάζας θα τεθεί σε ισχύ η κατάπαυση του πυρός για διάστημα έξι εβδομάδων, κατά το οποίο θα απελευθερωθούν οι πρώτοι Ισραηλινοί όμηροι και Παλαιστίνιοι κρατούμενοι, όπως συμφώνησαν Ισραήλ και Χαμάς μετά από 15 μήνες πολέμου και πολλές αποτυχημένες διαμεσολαβητικές προσπάθειες.

Σύμφωνα με έρευνα του BBC Verify, 94 από τους 259 ομήρους εξακολουθούν να κρατούνται από τη Χαμάς, εκ των οποίων οι 34 θεωρούνται νεκροί. Το Ισραήλ αναμένεται να απελευθερώσει περίπου 1.000 Παλαιστίνιους κρατούμενους, ορισμένοι από τους οποίους είναι φυλακισμένοι εδώ και χρόνια, σε αντάλλαγμα για τους ομήρους.

Οι τρεις φάσεις της συμφωνίας εκεχειρίας

Σύμφωνα με τον απερχόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, η συμφωνία εδράζεται επί ενός σχεδίου τριών φάσεων.

Η πρώτη φάση θα είναι διάρκειας έξι εβδομάδων και περιλαμβάνει πλήρη κατάπαυση του πυρός και απόσυρση των ισραηλινών δυνάμεων από όλες τις πυκνοκατοικημένες περιοχές της Λωρίδας της Γάζας.

Εκτοπισμένοι Παλαιστίνοι θα μπορούν να επιστρέψουν σε όλες τις περιοχές του θυλάκου, ενώ στην ίδια αυτή πρώτη φάση θα απελευθερωθούν 33 Ισραηλινοί όμηροι της Χαμάς – ανάμεσά τους όλα τα παιδιά, γυναίκες και οι άρρενες ηλικίας άνω των 50 με αντάλλαγμα την απελευθέρωση εκατοντάδων Παλαιστινίων κρατουμένων από ισραηλινές φυλακές. Σύμφωνα με ισραηλινά στοιχεία κρατούνται ακόμη 98 όμηροι στη Λωρίδα της Γάζας, εκ των οποίων τουλάχιστον 34 είναι νεκροί.

Στη διάρκεια της πρώτης φάσης θα γίνουν διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη φάση με στόχο ένα διαρκές τέλος των εχθροπραξιών. Τότε θα απελευθερωθούν και οι υπόλοιποι εν ζωή Ισραηλινοί όμηροι, ανάμεσά τους και στρατιώτες και οι ΙDF θα αποχωρήσουν πλήρως από τη Λωρίδα της Γάζας.

Στην τρίτη φάση θα επιστραφύν οι τελευταίες σοροί ισραηλινών ομήρων στις οικογένειές τους και θα ξεκινήσει στη συνέχεια η ανοικοδόμηση του Παλαιστινιακού θυλάκου, που όπως είχε δηλώσει τον Μάιο ο ΜΠάιντεν, θα διαρκέσει από τρία έως πέντε χρόνια.

Η συμφωνία αναμένεται να εγκριθεί από την ισραηλινή κυβέρνηση σήμερα το πρωί, παρά τις αντιρρήσεις των ακροδεξιών μελών του κυβερνητικού συνασπισμού και εν συνεχεία θα δοθούν στη δημοσιότητα τα ονόματα των Παλαιστινίων κρατουμένων -ορισμένοι εκ των οποίων έχουν καταδικαστεί σε ισόβια – που θα αποφυλακιστούν, με τις οικογένειες των θυμάτων τους να έχουν προθεσμία 48 ωρών για να ασκήσουν έφεση.

Διευκρινίσεις από το Κατάρ

Ο πρωθυπουργός του Κατάρ, ο Μοχάμεντ μπιν Αμπντελραχμάν αλ Θάνι, η χώρα του οποίου είναι ανάμεσα στους μεσολαβητές στις έμμεσες διαπραγματεύσεις ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς, ανέφερε πως η πρώτη φάση της συμφωνίας θα τεθεί σε εφαρμογή την Κυριακή και προβλέπει την απελευθέρωση 33 ομήρων.

«Η συμφωνία θα τεθεί σε ισχύ την Κυριακή 19η Ιανουαρίου. Η πρώτη φάση θα διαρκέσει 42 ημέρες και θα συμπεριλάβει την απόσυρση των ισραηλινών δυνάμεων προς ανατολική κατεύθυνση, μακριά από κατοικημένες περιοχές. Οι δυνάμεις αυτές θα λάβουν θέσεις κατά μήκος των συνόρων της Γάζας», δήλωσε στη Ντόχα.

Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό του Κατάρ, «η Χαμάς θα απελευθερώσει 33 ισραηλινούς ομήρους, ανάμεσα τους άμαχες, παιδιά, ηλικιωμένος, άρρωστους και τραυματισμένους πολίτες, με αντάλλαγμα πολλούς φυλακισμένους» στο Ισραήλ.

«Μηχανισμός επιτήρησης της εφαρμογής της συμφωνίας θα δημιουργηθεί στο Κάιρο και θα τον διαχειρίζονται η Αίγυπτος, το Κατάρ και οι ΗΠΑ», πρόσθεσε.

Οι αντιδράσεις στο Ισραήλ – Πανηγυρίζει η Χαμάς

Ο Ισραηλινός πρόεδρος Ισαάκ Χέρτζογκ κάλεσε το υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας και την κυβέρνηση της χώρας του να εγκρίνουν τη συμφωνία εκεχειρίας . Οι Ισραηλινοί όμηροι πρέπει να επιστραφούν, «ώστε να αναρρώσουν στα σπίτια τους ή να ταφούν», είπε ο Χέρτσογκ σημειώνοντας ότι η συμφωνία «θα φέρει μαζί της βαθιά οδυνηρές, προκλητικές και οδυνηρές στιγμές».

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου ευχαρίστησε τόσο τον απερχόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ Μπάιντεν όσο και τον εκλεγμένο διάδοχό του Ντόναλντ Τραμπ για τη βοήθειά τους στην επίτευξη της συμφωνίας για την «απελευθέρωση ομήρων».

Η Χαμάς γιόρτασε τη συμφωνία με το Ισραήλ ως επίτευγμα για τους Παλαιστίνιους. «Η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός είναι το αποτέλεσμα της θρυλικής ανθεκτικότητας του μεγάλου παλαιστινιακού λαού μας και της γενναίας αντίστασής μας στη Λωρίδα της Γάζας για περισσότερους από 15 μήνες», ανέφερε η ισλαμιστική οργάνωση.

Πως θα είναι η επόμενη μέρα στην περιοχή

Ασαφές παραμένει πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση στην περιοχή μακροπρόθεσμα λόγω της διάστασης απόψεων μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Η κυβέρνηση συνασπισμού του Νετανιάχου απορρίπτει ρητά τη δημιουργία Παλαιστινιακού κράτους που θα αποτελείται από τη Λωρίδα της Γάζας και την κατεχόμενη Δυτική Όχθη, ενώ στη διάρκεια του πολέμου κατά της Χαμάς, προώθησε την κατασκευή ισραηλινών οικισμών στα κατεχόμενα.

Η Χαμάς, από την άλλη πλευρά, απαιτεί εγγυήσεις για τον τερματισμό του πολέμου – πιθανώς και για να αναδιατάξει τις δυνάμεις της, να ανακτήσει την παλιά της θέση ισχύος ή να επανεξοπλιστεί, όπως φοβάται η ισραηλινή Δεξιά.

Την επομένη της έναρξης της εκεχειρίας, στις 20 Ιανουαρίου ο Τραμπ θα επιστρέψει στον Λευκό Οίκο για να ακολουθήσει, όπως ευρεώς αναμένεται, μια ακόμη πιο φιλο-ισραηλινή πολιτική.

Ο Τραμπ ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι δεν θα επιτραπεί στη Λωρίδα της Γάζας να γίνει ασφαλές καταφύγιο για τρομοκράτες.

Ο απερχόμενος υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, περιέγραψε πρόσφατα ένα σχέδιο για το μέλλον της Λωρίδας της Γάζας με τις ακόλουθες βασικές αρχές: Πρώτον, χρειάζεται να υπάρξει μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία των Παλαιστινίων που να ενώνει τη Λωρίδα της Γάζας με τη Δυτική Όχθη και να είναι υποταγμένη στην Παλαιστινιακή Αρχή. Από την άλλη πλευρά, δεν θα πρέπει να υπάρξει στρατιωτική κατοχή της Λωρίδας της Γάζας από το Ισραήλ μακροπρόθεσμα, ούτε συρρίκντωση των εδαφών της Λωρίδας της Γάζας ή απόπειρες πολιορκίας ή αποκλεισμού της μετά τον πόλεμο.

Απολογισμός: Δεκάδες χιλιάδες νεκροί και εικόνες φρίκης

Η έφοδος της Χαμάς τη 7η Οκτωβρίου 2023 στοίχισε τη ζωή σε 1.210 ανθρώπους στην ισραηλινή πλευρά, στην πλειονότητά τους αμάχους, σύμφωνα με καταμέτρηση του Γαλλικού Πρακτορείου βασισμένη σε επίσημα ισραηλινά δεδομένα. Από τους 251 ανθρώπους που είχαν απαχθεί εκείνη την ημέρα, 94 παραμένουν στη Λωρίδα της Γάζας, πλην όμως 34 εξ αυτών έχουν κηρυχθεί νεκροί από τον στρατό.

Τουλάχιστον 46.707 άνθρωποι, στην πλειονότητά τους άμαχοι, έχασαν τη ζωή τους στις ευρείας κλίμακας ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις έκτοτε στον θύλακα, όπου η ανθρωπιστική κατάσταση χαρακτηρίζεται καταστροφική, σύμφωνα με δεδομένα του υπουργείου Υγείας της κυβέρνησης της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, που θεωρούνται αξιόπιστα από τον ΟΗΕ.

Ήδη υφιστάμενη ισραηλινό αποκλεισμό από το 2007, με τη φτώχεια και την ανεργία στα ύψη, η Λωρίδα της Γάζας υπέστη ανυπολόγιστες καταστροφές από τον πόλεμο και η μεγάλη πλειονότητα των 2,4 εκατ. κατοίκων της εξαναγκάστηκαν να εκτοπιστούν και ζουν υπό εξαιρετικά σκληρές συνθήκες.

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΑΡΘΡΑΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟ